سه کتاب، نشانه سه اصل موفقیت یک شهرستان

چندی پیش نام نه کتاب راه یافته به بخش نهایی کتاب سال در حوزه شعر، منتشر شد که از این میان «انتشارات شهرستان ادب» با سه عنوان کتاب بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده بود. «باغ در حصار مصائب» سروده علیرضا رجبعلی‌زاده کاشانی، «دهلی ستاره بود» سروده مرتضی امیری اسفندقه و «واژگان واژگون» سروده محمدرضا طهماسبی نام این سه کتاب است. اینکه انتشارات شهرستان ادب در میان این فهرست یک سوم آثار را به خود اختصاص داده است شاید در بادی امر چندان مهم جلوه نکند، اما به دلایلی که عرض خواهد شد اینگونه نیست و موفقیت این سه کتاب را می‌توان شاهدی بر وجود سه ضلع فعالیت حرفه‌ای ، تشکیل چرخه کامل ادبی و اعتماد بنفس در فعالیتهای این موسسه دانست.

سهم بالای شهرستان ادب در میان نامزدهای بخش شعر کتاب سال به خودی خود واجد اهمیت است. اینکه فعالیت شعری یک انتشارات در طول یکسال از چنان غنایی برخوردار باشد که سه اثرش بتواند از خیلی کتابها پیشی بگیرد افتخار کمی برای آن انتشارات نیست. مخصوصاً اگر آن انتشارات چند سالی بیشتر از تاسیسش نگذشته باشد. با این حال اگر توجه کنیم که انتشارات شهرستان ادب زیر مجموعه و به نوعی خروجی یک موسسه ادبی به همین نام است، پرداختن به وجوه مختلف این موفقیت اهمیتی بیشتر می‌یابد. اولین نکته‌ای که باید در این باره به آن توجه کرد فعالیت حرفه‌ای موسسه شهرستان ادب و به تبع آن انتشارات این موسسه است. توجه به فعالیت‌های این موسسه و انتشاراتش مشخص می‌کند که «شعر» برای شهرستان ادبی‌ها موضوعیت دارد. افرادی که در این موسسه وقت می‌گذارند و هر کدام به اندازه‌ای بار آن را به دوش می‌کشند واقعا به ادبیات فارسی و شعر تعلق خاطر دارند. اعتلای شعر فارسی برای این افراد اهمیت دارد و این مهم را می‌توان در تمام برنامه‌های این موسسه دید. یعنی هر برنامه‌ای که در این موسسه برگزار می‌شود –در هر ابعادی که باشد- به خود شعر توجهی جدی می‌شود. و این امر که باید بدیهی باشد گاهی در فعالیت‌های سایر مجموعه‌های فرهنگی اثری از آن پیدا نمی‌شود. مخلص کلام آنکه بچه‌های شهرستان ادب به این نکته ساده و مهم اعتقاد دارند که اگر قرار است شعر متعهد و شعر انقلاب رشد کند، باید به «شعر» بودن توجه کرد و در جهت اعتلای خود «شعر» فارسی هم تلاش نمود. اگرچه در این باب بیش از اینها می‌توان نوشت و گفت و شنید اما بماند برای مجالی دیگر.

نکته دیگری که در فعالیت‌های موسسه شهرستان ادب قابل توجه است و حال به بهانه موفقیت سه کتاب شعرش می‌توان به آن اشاره کرد، تلاش این موسسه برای ایجاد یک چرخه کامل ادبی و هنری است. توضیح آنکه موسسه شهرستان ادب در حوزه شعر فقط کتاب چاپ نمی‌کند، همانطور که فقط جلسات نقد شعر برگزار نمی‌کند و البته همانطور که فقط به دنبال تربیت شاعر نیست. موسسه شهرستان ادب سعی کرده است تا یک چرخه کامل شناخت استعداد و تربیت و آموزش شاعر تا انتشار کتاب و جریان سازی در فضای رسانه‌ای ادبی را شکل دهد. از این رو همانطور که برگزاری دوره‌های آموزشی «آفتابگردان‌ها» سال به سال قوت بیشتری پیدا می‌کند، جلسات شعرخوانی و نقد شعر این موسسه هم جذاب‌تر می‌شوند. و همانطور که سایت این موسسه با همه کاستی‌هایش روز به روز پربارتر می‌شود، انتشاراتش هم کتابهایی را منتشر می‌کند که می‌توانند موفقیتهای قابل توجهی را کسب کنند. پس کاملا منطقی است که شهرستان ادب در کنار توجه به استعدادهای جوان ادبی از پیشکسوتان این عرصه هم غافل نشود. حضور این پیشکسوتان و چهره‌های شناخته شده امیدبخش آن استعدادهاست و انتشار کتابهایشان در کنار انتشار کتابهای جوانان موجب دلگرمی. بنابراین اگر موفقیت‌های این موسسه در حوزه تربیت شاعر یا انتشارات را به یکدیگر مرتبط بدانیم و تقویت هر کدام را موجب تقویت دیگر بخوانیم، حرفی به گزاف نزده‌ایم. در پایان و در باب موفقیتهای شهرستان ادب بیان یک نکته دیگر هم ضروری است و آن اعتماد بنفس اهالی شعر انقلاب است. کسانی که دستی در شعر دارند و گوشه چشمی به جریان‌های مختلف ادبی، اگر منصفانه بنگرند خواهند گفت که دیگر واقعا هیچکدام از جریانهای شعر ادبی به قوت شعر انقلاب تنومند نیستند. سال قبل هم که جشنواره شعر فجر با شعار پرطمطراق چند صدایی برگزار شد دیگر کاملا عیان گشت که آن جریانی که حرف برای گفتن دارد جریان شعر انقلاب است.

سایر جریانها دیگر نه پویایی و زایش قابل توجهی دارند و نه از نظر ادبی حرفی برای گفتن. اما از این سو جریان شعر انقلاب –که موسسه شهرستان ادب بخشی از آن است- روز به روز نو تر و غنی‌تر می‌شود. اعتقاد به این واقعیت اعتماد بنفسی به همراه می‌آورد که با اتکا به آن می‌توان کارهای بزرگی انجام داد. و البته این اعتماد بنفس با همراهی اخلاق و تواضع باعث می‌شود که سایر جریان‌های ادبی خود بخود در دل جریان شعر انقلاب هضم و همراه شوند. نامزد شدن سه کتاب شعر شهرستان ادب در مرحله نهایی کتاب سال موید این نکته است که شعر انقلاب بیشترین سهم را در شکل دهی آینده شعر فارسی دارد.