مرثیهسرایی در حسینیه شارلی اِبِدو و محکومیت نفرت‌پراکن‌های مذهبی
مجله فرهنگی هفت راه – محمدصادق علیزاده: خبر کوتاه بود. ضرب و رنگی هم نداشت از هیچ کدام از دعواهای سینمایی و کتابی و ادبی این روزها. به همین خاطر هم گم شد لابلای انبوه خبرهای مخابره شده. این گم شدن اما چیزی از اهمیت آن کم نمی‌کرد: «یک کاریکاتوریست فرانسوی چند روز قبل در سکوت خبری توسط چهار افسر پلیس این کشور به جرم به تحریک به نژادپرستی و ایجاد نفرت مذهبی از طرق زبانی، طراحی تصاویر و ارتباطات الکترونیکی از سوی دادگاه عالی فرانسه محکوم، دستگیر و روانه زندان شد.»
همیشه برخوردهایی از این دست برایم جالب بوده است. نفس رخدادهایی از این جنس بیش از آنکه به کار سیاسیون آید و پروپاگانداهای سهمگین رسانه‌ای، تلنگری است که برخلاف آنچه که غرب و حتی متمدن‌ترین دول اروپایی ادعایش را دارند، آزادی فارغ از چارچوب و بی حد و مرز نیست. همیشه آزادی را حد و مرزی هست که آن را قید می‌زند. تفاوت در این نیست که در جایی آزادی هست و در جایی نیست بلکه تفاوت در جنسِ اموری است که آزادی را قید می‌زنند.
حدود و قیود هم در یک جامعه از یک جنس است و در جامعه و نظام سیاسی دیگری از جنسی دیگر. حال وقتی مصادیق دنیای واقعی را کنار هم می‌گذاریم به پارادوکس عجیبی می‌رسیم. در همین فرانسه که یک کاریکاتوریست به اتهام «تحریک نژادپرستی و ایجاد نفرت مذهبی از طرق زبانی و ارتباطات الکترونیکی» مجرم تلقی شده و برای گذراندن دوران محکومیت خود روانه زندان می‌شود، نشریه دیگری که از قضا آن هم فکاهی و طنز و کارتون است به اعتقادات مذهبی یک پنجم جمعیتِ فعلی دنیا توهین می‌کند.
اقدام دومی اما نه نفرت پراکنی مذهبی است و نه تحریک نژادپرستی. دول اروپایی هم در حکم دایه‌های عزیز‌تر از مادر آن را زیر چتر حمایتی خود قرار داده و در حمایت از یک نشریه، شویِ سیاسی راه انداخته و سردمداران‌شان کفش بر گردن آویزان کرده و پیاده به خیابان می‌آیند و در حسینیه شارلی ابدو سینه زده و به مدد شبکه رسانه‌ای گسترده و پیچیده خود، چنین مرثیهسرایی را به مردم سراسر دنیا حقنه می‌کنند. در این به هم ریختگی شعور، برخورد اول – که در نهایت شاید دایره مخاطبان آن به چند هزار نفر هم نرسد – تحریک نژادپرستی و نفرت پراکنی مذهبی نام می‌گیرد و برخورد دوم حرکت در جهت حفظ و پاسداری از کرامت انسانی و ارزش ذاتی آزادی بیان!
