درباره بهترين سريال سال 93
مجله فرهنگی «هفت راه»- گروه تلویزیون: چند سالی میشود که دیگر چندان خبری از سریالهای پربینندۀ تلویزیونی نیست. سریالهایی که هنگام پخش همه را به خانه کشانده و تمام اعضای خانواده را دور هم جمع مینمود. اما با اینحال هنوز هم ردپایی از مجموعههای تلویزیونی پرمخاطب در سیما دیده میشود که «پردهنشین» را میتوان یکی از آنها دانست. سریالی که در میان سریالهایِ ایرانیِ پخش شده در سال ۹۳ بهترین بود.
«پردهنشین» ساختۀ بهروز شعیبی درباره زنی به نام «هدی» با بازی ویشکا آسایش است که پس از سالها برای دریافت ارثیه پدری به ایران میآید، اما برایش اتفاقات غیرقابل پیشبینیای رخ میدهد که مسیر زندگیاش را دچار تحوّلات اساسی میکند. هرچند نمیتوان تمام سریال را تنها داستان هدی نامید بلکه بیشتر روایت زندگی چند روحانی در جوار حوزه علمیۀ شهر است و به خاطر همین تنوّع قصّههاست که سریال نه داستانی یکنواخت بلکه برعکس فضایی ملتهب دارد.
اولین نکته درباره این سریال این است که وقتی سخن از روحانیون به میان میآید، حساسیت در نحوۀ به تصویر کشیدن آنها چه از حیث نقش و چه از حیث بازی، بالا میرود. امتیاز ویژه سریال در این است که برخلاف برخی فیلمهای سینمایی جدید، روحانی را در جایگاه و شغل اصلیاش به تصویر میکشد. چراکه در برخی فیلمهای سینمایی برای قهرمان نشان دادن روحانی داستان، او را در مشاغلی همچون گچ کاری، برقکاری، راننده و… به تصویر میکشند درحالیکه وظیفه اصلی روحانیت تبلیغ دین و در کنار مردم بودن و گرهگشایی است که شعیبی با دوری از روایتهای جدید از روحانیون، بهخوبی توانسته آنها را در وظیفه اصلی خود به نشان دهد. همچنین برخلاف برخی داستانهای خنثی که روحانی را صرفاً واعظ و استخاره بگیر و امام جماعت نشان میدهد، آنها را در کنار مردم و در میان اجتماع حاضر میبینیم.
همچنین نکته دیگر درباره حضور شخصیتهای روحانی در این سریال، ساده زیستی و دور از تجمل نشان دادن این قشر است. به تصویر کشیدن زندگی واقعی طلاب که با سختی روزگار و پشتکار مشکلات را از سر میگذرانند تا درس بخوانند، کمتر در سریالها و فیلمهایی حتی با درونمایه مذهبی مشاهده میشود.
استفاده از بازیگران طنز مانند هومن برقنورد، فرهاد آئیش، محسن کیایی در لباس روحانیت و بازی گرفتن خوب از آنها، به جذابیت سریال نیز افزود، چرا که گمان نمیرفت بتوانند از پس نقشی جدی در این شخصیت برآیند اما شعیبی همان طور که در فیلم سینمایی خود «دهلیز» از عطاران در نقشی جدی استفاده کرد، در این سریال نیز همان تجربه را تکرار کرد و نتیجه گرفت.
جدا از به تصویر کشیدن غیرشعاری روحانیون، پرداختن به مقوله سبک زندگی نیز هدف اصلی داستان بوده است. این مقوله هم از باب فضای معماری شهر و خانههای داستان حائز اهمیت بود که فضایی سنتی داشت و هم پوششهای شخصیتهای داستان که هرکدام طبق سلیقه و طرز فکر انتخاب شده بود و هم از منظر نحوه تعامل شخصیتها باهم.
اولاً سراسر داستان برخلاف برخی سریالها کاملاً منطبق با زندگی ایرانیان بود و از شخصیتهای خارجی الهام گرفته نشده بود. مخاطب علاوه بر این، در فضایی کاملاً معنوی سیر میکند و نحوه فائق آمدن بر یاسها و ناامیدیها از راه معنویت صحیح و اسلامی را میآموزد. رفتار فرزند با پدر در قالب دو شخصیت محمدحسین (حامد کمیلی) و حاجآقا شهیدی (فرهاد آئیش) به مخاطبان الگوی خوبی از این رابطه میدهد، حتی زمانی که فرزند خطایی را مرتکب میشود باز هم برخوردی که از طرف پدر با وی میشود در موقعیت خود جای توجه دارد. یا رابطه همسران روحانیون فیلم مانند رابط حاجآقا مهدوی (هومن برقنورد) با همسرش و یا محسن کیایی نیز میتواند الگوی خوبی برای زوجهای جوان باشد.
درواقع سریال بستهای کامل و بسیار ارزشمند از آداب و رسوم، رفتارها، ارتباطها و حتی جزئیاتی مثل چگونگی رعایت حریم نامحرم، احترام به پدر، احترام به مادر، احترام به استاد، نحوه محبت ورزیدن به کودک، نوع رفتار با همسر و… را به مخاطبین ارائه میدهد.
توجه به برخی مشکلات خانوادگی و شخصی و کارکرد روحانیون در حل آن مشکلات و ایجاد تنبه برای شخصیتهای تقریباً منفیِ داستان نیز از نکاتِ حائز اهمیت این سریال است. علاوه بر این، لوکیشنهای مناسب که به انسان آرامش میدهد، نحوه انتخاب پوشش و موسیقی دلنشین نیز از نظر فنی در جای خود قابل ستایش است.
هرچند «پردهنشین» نقدها و کاستیهایی نیز داشت، اما در میان سریالهای این روزها که توجهی به سبک زندگی اصیل ما ندارد و یا کپی شده از سریالهای خارجی است یا واگویه زندگی خانوادههایی که ازین سبک زندگی فاصله گرفتهاند، غنیمتی است که باید به آن توجه شود. باشد تا با واقعنگری و بیان واقعیات زندگی ایرانیان، به نمایش چهره صحیح روحانیت در اجتماع بپردازیم.