کتاب‌های‌تان را جا بگذارید!
کتاب‌های‌تان را در مکان‌های عمومی جا بگذارید و به عضویت کتابخانه رایگان جهانی درآیید. این خلاصه جنبشی فرهنگی به نام «کتاب در گردش» یا «Book Crossing» است که اکنون در 132 کشور جهان شناخته شده است.
«کتاب تنها یک دوست نیست، بلکه برای‌تان دوست هم پیدا می‌کند»؛ این شعار کسانی است که عضو کمپین بین‌المللی «کتاب در گردش» هستند و آثاری را که مطالعه کرده‌اند به رایگان و بدون هیچ ادعایی در مکان‌های عمومی جا می‌گذارند تا افراد بیش‌تری از آن‌ها استفاده کنند.
وب‌سایت Book Crossing در توضیح فعالیت‌های این گروه نوشته است: این یک کتابخانه جهانی است؛ شبکه اجتماعی هوشمندی که ادبیات را گرامی می‌دارد و به کتاب‌ها جان دیگری می‌بخشد. «کتاب در گردش» به کتاب‌ها هویتی بی‌همتا می‌بخشد؛ همان‌طور که کتابی از دست یک خواننده به دست دیگری می‌رسد، همه آن‌ها را در یک فضای شبکه‌مانند به هم متصل می‌کند. در حال حاضر یک میلیون و 420 هزار و 996 نفر در این زمینه فعالیت دارند و 10 میلیون و 812 هزار و 418 کتاب در 132 کشور جهان در گردش است.
این وب‌سایت هوادارانش را تشویق می‌کند که به کتاب‌های‌شان زندگی دوباره ببخشند و آن‌ها را به جای خاک خوردن در قفسه‌ها، به دست خواننده‌ای جدید بسپارند. آرشیو آنلاین و برچسب‌هایی که این کمپین در اختیار اعضای داوطلبش قرار می‌دهد، به آن‌ها کمک می‌کند سرنوشت کتاب‌های اهدایی‌شان را دنبال کنند و از این طریق با کتاب‌دوستان دیگر ارتباط بگیرند.
این اقدام فرهنگی اکنون در نقاط مختلف جهانی طرفداران بسیاری دارد اما کشور آمریکا و سپس آلمان و انگلیس، بیش‌ترین سهم را در این کتابخانه جهانی دارند. هلند، فنلاند، کانادا، استرالیا، فرانسه، پرتغال و اسپانیا هم به ترتیب در این فهرست قرار دارند.
«رون هورنبیکر» مبدع این کمپین فرهنگی بود و در آوریل 2001 رسما این سفر را با همراهی همسرش «کائوری» و دو نفر از دوستانش آغاز کرد. هسته اصلی این جنبش در سندپونیت ایالت آیداهوی آمریکا واقع است، اما فعالیت آن بدون کمک‌های داوطلبانه افرادی از ملیت‌های مختلف جهانی ممکن نمی‌شد. وب‌سایت «هورنبیگر» تا سال 2003 بیش از 113 کتاب‌خوان را به خود جذب کرد و یک سال پس از آن، فرهنگ لغت آکسفورد واژه book crossing را به فهرست واژگانش اضافه کرد. سال 2007 بود که سنگاپور عنوان اولین کشور رسمی کمپین «کتاب در گردش» را از آن خود کرد و با همکاری کتابخانه ملی سنگاپور، 2000 مکان مشخص را برای جا گذاشتن کتاب تعیین کرد. Book Crossing در ماه می 2005 دو جایزه صدای مردم را از جوایز «وبی» دریافت کرد و به عنوان بهترین وب‌سایت اجتماعی ویژه ارتباطات شبکه‌یی شناخته شد.
فعالیت‌های اعضای «کتاب در گردش»، به جا گذاشتن آثار مورد علاقه‌شان در پارک و ایستگاه‌های اتوبوس و مترو، کافه‌ها، رستوران‌ها و … خلاصه نمی‌شود؛ آن‌ها از طریق وب‌سایت Book Crossing یکدیگر را ملاقات می‌کنند، حلقه‌های کتاب‌خوانی تشکیل می‌دهند، فهرست آثار برجسته مورد علاقه‌شان را در اختیار دیگران قرار می‌دهند، در فضای مجازی نشست‌های نقد برگزار می‌کنند و به صورت سالانه همایش‌هایی ترتیب می‌دهند.
عضو شدن در این کمپین بین‌المللی رایگان است و افراد می‌توانند با ثبت‌نام در سایت، آمادگی خود را برای جا گذاشتن کتاب‌شان و یا بخشیدن آن به یک دوست اعلام کنند و با برچسب منحصربه‌فردی که برای کتاب‌شان طراحی می‌شود، سرنوشت آن را دنبال کنند.
اعضای این گروه همچنین می‌توانند وب‌سایت را چک کنند و به شکار کتاب مورد علاقه‌شان در محلی بروند که جا گذاشته شده و اطلاعات آن در وب‌سایت ثبت شده است. این سایت خود نقاط مشخصی را برای جا گذاشتن کتاب‌ها مدنظر قرار داده که اکثرا کافی‌شاپ، رستوران و پارک هستند.
اعضای «کتاب در گردش» سالانه در ماه آوریل یک گردهمایی جهانی نیز دارند که هر دوره در یک شهر برپا می‌شود. ملبورن استرالیا، گوتنبرگ سوئد، دوبلین ایرلند، واشنگتن آمریکا و آمستردام هلند از جمله شهرهایی هستند که طی سال‌های اخیر میزبان کتاب‌دوستان بوده‌اند.
فعالیت‌های این جنبش جهانی اما انتقادهایی را هم در پی داشته است؛ همان‌طور که می‌توان حدس زد مثلا نویسنده‌ای به نام «جسیکا آدامز» این فعالیت‌ها را با بی‌ارزش شدن کتاب و کاهش فروش آثار ادبی مرتبط می‌داند. اما بسیاری از کتاب‌دوستان عضو این کمپین مخالفت خود را با آدامز اعلام کرده و در دفاع از خود گفته‌اند که این وب‌سایت به خوانندگان کتاب‌ها، نویسندگان و ژانرهایی را معرفی می‌کند که پیش‌تر هرگز به سراغش نرفته‌اند. این جنبش تعداد بیش‌تری از مردم را به کتاب‌خوانی تشویق کرده و عادت داده و هستند کسانی که کتابی را خوانده و پس از علاقه‌مند شدن به آن، چندین نسخه از آن را خریداری کرده و از این طریق به اشتراک گذاشته‌اند.
