از «نامیرا» تا «راز رشید»؛ پیشنهادهایی برای آنها که می‌خواهند در محرم کتاب بخوانند
به گزارش هفت راه، باز صدای داستان کربلا با آمدن محرم در گوشه گوشه شهر به پا خواسته است؛ اهمیت عاشورا در حرکت در راه احقاق حق، اصلاح جامعه، مبارزه با کج‌روی‌ها و انحراف در دین است.
نویسندگان بسیاری با تکیه بر داستان عاشورا و کربلا اشعار یا داستان های منحصر به فردی را خلق کرده اند.
در این گزارش چند کتاب در حوزه داستان، شعر که در این چند سال بسیار پرفروش شده اند و مردم اقبال بیشتری به آنها داشته‌اند معرفی می‌شود.
«نامیرا» نویسنده صادق کرمیار انتشارات : کتاب نیستان
بیش از هر چیز اسم کتاب است که خواننده را مشغول می کند؛ ابتدا به ذهن می‌رسد «نامیرا» فقط اسمی هنری است که برای جلب مخاطب انتخاب شده و یا ناشر و نویسنده خواسته اند ابهام داستان را زیاد کنند؛ اما کتاب را که تا انتها بخوانی معلوم می شود «نامیرا» ریشه در مفهوم «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» دارد. مفهومی که می گوید پهنه ی سرزمین کربلا به اندازه ی کل زمین وسعت پیدا کرده و عاشورا همیشه نمیراست.
«نامیرا» داستانی شخصیت محور است؛ رمانی با خرده روایت هایی از تغییر روش، هدف، آرزو و عاقبت آدم ها. این روزگار است که آدم ها را در محک انتخاب شدن و انتخاب کردن می گذارد و نویسنده ی نامیرا فقط تصویرساز صادق این رویدادهاست. نویسنده ی کتاب را به سبک رمان های کلاسیک با شروعی آرام آغاز می کند، تصویرسازی می کند، شخصیت ها را یک به یک وارد داستان می کند، آن ها را معرفی می کند و با داستان پیش می برد. «نامیرا» اسیر اختلاف روایت های تاریخی نشده و البته از عقبه ی تحقیقی درستی بهره برده است.
این اثر درباره دختر و پسری جوانی است که بین سرداران بزرگ برای حمایت از امام حسین (ع) و یزید تردید دارند؛ در ادامه داستان، این دو جوان طی استدلال های مختلف به حقانیت امام حسین (ع) پی می برند.
رهبر معظم انقلاب درباره این کتاب گفته اند: “هر کسی می‌خواهد فتنه 88 را بشناسد، این کتاب را بخواند”
«شهید عشق» نویسنده احمد تورگوت انتشارات: کتابستان
رمان «شهید عشق»، نوشته احمد تورگوت، نویسنده اهل سنت است.
این کتاب تاکنون در کشور ترکیه ۲۵۰ هزار نسخه فروخته است و جلد نخست از سه گانه نویسنده در این زمینه به‌شمار می‌رود.
نویسنده در مورد ایده اولیه نگارش این رمان گفته است: 6 ساله که بودم در آلمان زندگی می‌کردیم و از زبان ترکی فقط ناسزادادن را می‌فهمیدم. یک روز در کوچه دو بچه با یکدیگر دعوا می‌کردند که یکی به دیگری گفت «یزید»، اما من معنای این کلمه را نمی‌دانستم. در بازگشت به خانه از پدرم پرسیدم معنای کلمه یزید چیست، و پدرم برای اینکه من با عقل بچگی خود متوجه معنای یزید بشوم گفت یزید بی‌شرف‌ترین فرد روی زمین است و من آنجا فهمیدم که یزید بدترین فحش ممکن برای یک نفر می‌تواند باشد.
«دو چشم ناتمام» نویسنده محبوبه زارع انتشارات : بوستان کتاب قم
سومین جلد از مجموعه “قهرمانان کوچک کربلا” به زبان ساده و برای آشنایی مختصر با زندگی “قاسم بن حسن (ع) و عبدالله بن حسن (ع)” و نقش ایشان در حادثه کربلا ـ در قالب داستان ـ توسط انتشارات بوستان کتاب قم به طبع رسیده است.
عبدالله و قاسم فرزندان امام حسن (علیه السلام) هستند، عبدالله فرزند کوچک امام در پی یافتن پاسخی برای سوالات خود در مورد علت صلح پدر و عدم مبارزه اش با ظلم روانه کربلا شد . عبدالله که دلی پر سوال داشت ابتدا از مادر جویای علت صلح پدر می شود مادر توان سخن گفتن را در خود نمی بیند اشک بر چشمانش حلقه می زند که من به این کودک چه بگویم تا بفهمد که پدرش چقدر غریب بود .
عبدالله به خودش قول می دهد که حتما از عمویش پرس و جو کند. شبی عبدالله که دیگران توان صبر را نداشت دست ابا عبدالله(علیه السلام) را می گیرد و او را در پشت خیام می برد تا دیگر کسی مزاحم پرسش او نباشد. عمو چرا بابا نجنگید و صلح کرد؟ اصلا تا قبل از آن بابای من به میدان نبرد رفته است اباعبدالله(علیه السلام) پاسخ می دهد بله پدر شما در میدان جنگ مبارزه کرده است مثلا در جنگ صفین شجاعت بسیاری از خود نشان داد. اما در مورد علت صلح ، پدرت غریب بود به طوری که خود با اشاره به گله گوسفندانی که از جایی کوچ داده می شدند فرمود اگر تنها این مقدار یار داشتم جهاد می کردم . عبدالله گفت چرا بابا غریب بود؟
«فراموشان» داوود غفارزادگان انتشارات قدیانی
کتاب «فراموشان» دربردارنده ی شش روایت با عناوینی نظیر «روایت قاصد والی مدینه»، «روایت همسر زهیر بن قین»، «روایت یکی از سربازان حربن یزید ریاحی»، «روایت غلام عبیدالله بن زیاد»، «روایت یک کاتب گمنام» و «روایت قیس بن اشعث» است.
در این کتاب – همان طور که از عنوان آن برمی آید – نویسنده به سراغ کسانی رفته است که از نگاه مقتل نویسان پوشیده مانده اند و فراموش شده اند. اگرچه روایت او سرانجام همان حادثه عظیم را بازنمایی می کند، اما این بار افرادی مانند تامه؛ والی مدینه، همسر زهیر بن قین، یکی از سربازان حر بن زید ریاحی و… راویان واقعه کربلا هستند.
با این تأکید که همه آن ها از همان «امر واقع کربلا» سخن می گویند، ولی از زاویه و نظر خود و نه همچون مقاتل از زبان یک راوی دانای کل. این رویکرد، علاوه بر جان دادن به شخصیت های فراموش شده تاریخ، به معنای نگاه به واقعه عاشورا از زاویه ای است که تاکنون دیده نشده است.
در این جا، روایت کلان ماجرا همان است که بود، یعنی همان امر واقع، ولی جزییات و ظرایفی از آن نقل شده که تاکنون برای مخاطب ناشناس بوده است. از این منظر کتاب «فراموشان» دارای اعتبار و اهمیت است. نکته دیگر درباره این کتاب، نحوه روایت نویسنده است. تاکنون در مقاتل، حادثه عاشورا و وقایع قبل و بعد آن، در یک روایت کلی و یکپارچه بیان می شد. نهایتا با یک فصل بندی، بخش های مختلف این ماجرا از هم تفکیک می شد، اما کل واقعه در قالب یک روایت بود. در حالی که مؤلف، این واقعه را به شکل داستان هایی جداگانه دیده است که هر کدام هم راوی خود را دارند. این داستان ها وقتی کنار هم چیده می شوند، کلیت حادثه کربلا و شهادت امام حسین(ع) را ترسیم می کنند، ولی به تنهایی نیز دارای مزیت و معنا هستند. این شیوه روایی، نزدیک شدن به یک واقعه تاریخی، از زاویه ای مدرن است. یعنی او بدون آن که عنصر خیال را بیش از حد وارد ماجرا کرده باشد، بار و تمرکز خیال پردازی اش را بر روی نحوه روایت خود گذاشته است.
«پدر، عشق و پسر» نویسنده سید مهدی شجاعی انتشارات نیستان
کتاب پدر، عشق و پسر اثری دیگر از سید مهدی شجاعی است که در آن فرازهایی از زندگی حضرت علی‌اکبر(ع) به تصویر کشیده می‌شود.
وقایع از زاویه‌ی اول شخص و از زبان اسب آن حضرت «عقاب» روایت می‌شود و مخاطب راوی در داستان، لیلی بنت ابی‌مرّه مادر گرامی حضرت علی‌اکبر (ع) است.
فصول کتاب با عنوان «مجلس» نامگذاری شده و داستان متشکل از ده است که در هر مجلس، عقاب با زبانی عاطفی و دلنشین، صحنه‌ای از زندگی حضرت علی‌اکبر(ع) را روایت می‌کند و مجالس پایانی، به شهادت حضرتش در کربلا اختصاص دارد.
«آفتاب در حجاب» نویسنده سید مهدی شجاعی ناشر نیستان
آفتاب در حجاب روایتی است از زندگی حضرت زینب(س). از کودکی تا عاشورا تا اسارت و تا وفات. اثری که ماندگاری‌اش از حال پیدا است. رمانی که به پشتوانه تحقیقات دقیق و عالمانه تاریخی و روایی، به همه زوایای پنهان و آشکار زندگی و رفتار و درونیات حضرت زینب(س) پرداخته است.
شجاعی زبان روایتش را توی مخاطب انتخاب کرده، راوی دانای کلی است نامحدود که در تمام روایت حضرت زینب(س) را مخاطب قرار داده و روایتش را پیش میبرد. فرمی که در ادبیات داستانی ایران نمونه‌اش کمتر دیده شده.
داستان از کابوس حضرت زینب(س) در کودکی آغاز می‌شود: چشم‌های اشک‌آلودت را به پیامبر(ص) دوختی، لب برچیدی و گفتی:«خواب دیدم، خواب پریشان دیدم. دیدم که طوفان به پا شده است، طوفانی که دنیا را تیره و تار کرده است. طوفانی که مرا و همه چیز را به این سو و آن سو پرت می‌کند، طوفانی که چشم به بنیان هستی دارد. ناگهان در آن وانفسا چشم من به درختی کهنسال افتاد و دلم به سویش پرکشید …
«فصل شیدایی لیلاها» نویسنده: سیدعلی شجاعی ناشر: نیستان
“فصل شیدایی لیلاها” قصه یاران است؛ آدم های خوب قضیه عاشورا که شاید به اندازه حقشان دیده نشدند؛ آدم هایی که در شب واقعه، وقتی چراغ ها خاموش شدند تا هر کس که می خواهد برود، ماندند و به سیدالشهدا (ع) پشت نکردند و فردایش آن اتفاق را رقم زدند که در تاریخ ماند.
فصل شیدایی لیلاها، روایت همین آدم هاست؛ از لحظه انتخاب شدنشان، تا لحظه انتخاب کردنشان و البته آن بخش پر رنگ قصه شان که آموزگار ماست. فصل تردیدهایشان، که آن ها هم انسان هایی عادی بودند، می ترسیدند، دغدغه زن و زندگی شان را داشتند، از مرگ در هراس بودند و به فکر منافعشان بودند ولی در لحظه انتخاب و در فصل شیدایی، توانستند انتخاب کنند. توانستند ترجیح بدهند؛ و همین بود که آنها را جاودانه کرد. لاله هایی که امروز قصه فصل شیدایی شان، بشود قصه خواندنی نسل های برآمده از هزار و چهارصد سال بعدشان…
«سقای آب و ادب» نویسنده: سید مهدی شجاعی ناشر: نیستان
“سقای آب و ادب”، اثری است متفاوت از سید مهدی شجاعی، رمان و روایتی از زندگی حضرت عباس(ع) که بعد از سال ها ،اندک اندک جامه خلق پوشیده و این روزها در ظرف کتاب تقدیم مخاطبان شده است .
رمان به یقین متفاوت است با آثاری از همین قلم، هم از حیث فرم و هم از حیث نوع نگاه محتوایی.
“سقای آب و ادب” شامل ده فصل است: عباس علی. عباس ام البنین . عباس عباس. عباس سکینه. عباس مواسات. عباس زینب. عباس ادب. عباس حسین. عباس فرشتگان. عباس فاطمه.
در هر فصل رفت و برگشت روایی متعدد و متنوعی دیده می شود و در حرکتی سیال راویان جای به هم می دهند و شکست ها به سرعت خوانش می افزاید و زوایایی جدید از مفهوم را روشن می کند.
اما آن چه این کتاب را از حیث محتوا با دیگر آثار شجاعی متمایز می کند، بیشتر در فصل عباس فرشتگان به چشم می آید. در سایر فصول نویسنده دقیق و کامل بر اساس مستندات تاریخی، به روایت زندگی حضرت عباس(ع) می پردازد؛ اما در فصل نهم، شجاعی شیوه ای جدید را پیش می گیرد، روایتی متفاوت با مضامینی که بیشتر استحسان اوست، مفاهیمی جدید و نگاهی نو به شخصیت حضرت عباس بن علی(ع) .
«من می‌گویم شما بگریید» علیرضا قزوه ناشر سوره مهر
کتاب حاضر، مجموعه از مرثیه‌های عاشورایی است که آن را علیرضا قزوه در 263 صفحه و پنج فصل آورده است.
مرثیه‌های عاشورایی کتاب از سیف فرغانی، مولانا جلال‌الدین بلخی، محتشم کاشانی، اقبال لاهوری و شاعران صاحب اثر معاصر، همچون حمید سبزواری، محمدعلی مرادش و دهها شاعر معروف و مشهور معاصر و شاعران نوقلم، تشکیل شده است.
علیرضا قزوه این مجموعه را در پنج فصل و فصل اول آن به این حسین کیست، با کربلا، با حسین، و فصل دوم را ای پدر جان همرهان بستند بار… به شهیدان هاشمی، حضرت علی‌اصغر، حضرت علی‌اکبر و حضرت ابوالفضل العباس(ع) اختصاص داده است.
وی در فصل سوم به ناله عشق است و آتش می‌زند (دمی با اصحاب وفادار امام حسین(ع)) و فصل چهارم را به گودال قتل‌گاه پر از بوی سیب بود یک شب و روز عاشورا) و فصل پنجم را به (زینب اسیری رفت و ما بر جای بودمین) بعد از عاشورا اختصاص داده است و هر فصل با شاعران آورده شده است که مرثیه‌ای در این باب سروده‌اند.
علیرضا قزوه در مقدمه کتاب می‌نویسد: این سالهای آخر، شعرهایی از اینجا و آنجا از برخی مداحان آشنا و نام‌آشنا می‌شوم که به جای آنکه دل را بارانی کند، دل را به درد می‌آورد. برخی نیز داعیة خودنمایی دارند، حال آنکه اصل در کربلا گم شدن است و به اصل خویش رسیدن.
همین انگیزه‌ای شد تا این اشعار را در دفتری فراهم آورم و هدیه‌اش کنم به مداحان دل‌سوخته به‌خصوص آنان که به لحن عاشورا تکلم می‌کنند و حنجره‌شان وقف امام حسین(ع) و یاران او است.
می‌توانستیم به جای این شعرها اشعاری انتخاب کنیم که زرق و برق الفاظش امروزی‌تر باشد، اما فرمان از دل گرفتم و حکایت چنین شد که می‌بینید. در این دفتر ضعفهای دستوری و زبانی و به‌خصوص محتوایی کمتر به چشم می‌آید.
«آغاز روشنایی آینه» سیدعلی موسوی گرمارودی ناشر: سوره مهر
کتاب «آغاز روشنایی آینه» ترکیب‌بند بلند عاشورایی از سیدعلی موسوی گرمارودی با چهارمین چاپ خود است که به همراه بخش‌هایی درباره این سروده منتشر شده است.
در این کتاب در کنار نقد و نظرهایی که توسط اهالی ادبیات بر این اشعار صورت گرفته است، می‌توان بخش‌هایی دیگر را هم مطالعه کرد که به نوعی بیانگر نوع نگاه شاعر به شعر آیینی است. در همین راستا نوشتار موسوی گرمارودی بر چگونگی شعر عاشورایی در گذر زمان و در دوران مختلف و اشاره به شاعرانی که در موضوع عاشورا سروده‌هایی داشته‌اند با محوریت نگاه به شعر عاشورایی «باز این چه شورش است» محتشم کاشانی و نگاهی به شعر زنده‌یاد سیدحسن حسینی با نام «شاعری در تصرف شعر» و همچنین شعرهای آیینی زنده‌یاد قیصر امین‌پور دارد.
نامه‌های کوفی شاعر سعید بیابانکی ناشر سوره مهر
مجموعه شعر «نامه‌های کوفی» سروده سعید بیابانکی که در سال 1390 از سوی انتشارات «سوره مهر» به چاپ رسیده هم اکنون چاپ سوم آن در اختیار علاقه‌مندان کتاب قرار گرفته است. این اثر در سه فصل تهیه و تنظیم شده است که در هر فصل آن تعدادی از اشعار جای گرفته‌اند. فصل اول با عنوان «خیزرانی» شامل هفت شعر است که عناوین آنها انتظار، آفتابگردان، شب دنباله‌دار، بوسه و عطش، خیزرانی، تشت زر و گل قاصد است. فصل دوم با عنوان «سیاه و سفید» 27 شعر دارد که برخی از عناوین این اشعار پلنگ، سیاه و سفید، قاصدکان، ای بغض ناصبور، وطن، کلاغ پر، زنده به گور، نیمه خاموش، خانه پدری، کوچ، لاله و لادن و … است.
“نامه‌های کوفی” عنوان فصل سوم کتاب است که 25 نامه به صورت شعر در این فصل آمده و مؤلف، اشعار فصل سوم را به محرم و فاجعه کربلا اختصاص داده است
“عشق علیه‌السلام” علیرضا قزوه ناشر سوره مهر
“عشق علیه‌السلام” با چاپ چهارم مجموعه شعرهای عاشورایی علیرضا قزوه از چهار دفتر «مرگ مهربان»، «عشق علیه‌السلام»،«پشت هر سنگ خداست» و «دو نیمه حوا» به همراه تعدادی ترانه و یک قصیده است.
این مجموعه همچنین شامل چند ترانه با عنوان‌های «شب‌بوها»، «زیارت»، «بچه‌های خط اول»، «ستاره‌ها» و «چشم به راه» و قصیده «هوای کعبه» است.
این کتاب، نخستین‌بار توسط انجمن شاعران ایران در سال 84 منتشر شد، اما تجدید چاپ آن به انتشارات سوره مهر واگذار و با طرح جلدی جدید منتشر شد و اکنون نیز جزو پرفروش‌هاست.
“مجلس حر بن یزید ریاحی” شاعر علی معلم دامغانی ناشر سوره مهر
کتاب «مجلس حر بن یزید ریاحی» منظومه‌‌ای بلندی در قالب نیمایی از علی معلم دامغانی شاعر و پژوهشگر معاصر است که توسط انتشارات سوره مهر در بازار کتاب عرضه شده است.
“مجلس حر بن یزید ریاحی” در واقع قسمتی از منظومه مفصلی از معلم دامغانی است که ایشان بر مبنای زیارت وارث آن را سروده‌اند و دارای جنبه‌های مختلفی اعم از عشق و حماسه است. این کتاب در دو فصل تدوین شده است که فصل اول آن به مقدمه با تشریح و توضیح به قلم محمدرضا تقی‌دخت اختصاص یافته است و فصل دوم منظومه را شامل می‌شود
“طلسم سنگ” شاعر سید حسن حسینی ناشر سوره مهر
کتاب «طلسم سنگ»، اثر سیدحسن حسینی است که شامل مجموعه‌ای از شعر و نثر گذشته و امروز درباره حماسه کربلا بوده و در 10 عنوان مجزا ارائه شده است.
محتوا و مفهوم نوشته‌های عاشورایی این کتاب در برگیرنده مطالبی است چون جاودانگی و ماندگاری نام کربلا در عرصه جهان، شیفتگی و عشق به شهادت در رکاب امام‌حسین(ع)، بیان گریه و اندوه بر خیمه‌گاه امام حسین(ع) در شامگاه عاشورا، تصویری بر شهادت حر و مردانه جنگیدنش، گرامیداشت پیرترین شهید کربلا حبیب‌بن مظاهر، به یاد سقای کربلا و دستهایی که ناجوانمردانه از بدنش جدا شد، تصویرنامه‌ای از شهادت حضرت عباس(ع)، تنهایی و بی‌یار و یاور ماندن امام حسین(ع) پس از شهادت یارانش، به یاد دردها و صبوری‌های شیرزن کربلا حضرت زینب(ع)، به یاد چهارمین امام حضرت امام سجاد(ع)، اسیری و گرسنگی اهل بیت امام‌حسین(ع) از کربلا تا هفت منزل، خون‌بهای امام‌حسین(ع)، ادامه راه حسین(ع) و جهان‌شمولی درس آزادگی و جهاد در راه خدا.
“راز رشید” شاعر محمدرضا سنگری ناشر سوره مهر
کتاب «راز رشید» مجموعه شعرهای عاشورایی به انتخاب محمدرضا سنگری است که در آن اشعار شاعرانی چون سیدحسن حسینی، علی موسوی گرمارودی، علی معلم، قیصر امین‌پور، مصطفی رحماندوست، افشین علاء، سعید بیابانکی، عمران صلاحی و … جمع‌آوری شده است. این کتاب در سه مطلع و در قالب‌های غزل، قصیده، مثنوی و رباعی تنظیم شده است.
در مطلع اول این کتاب، برگزیده آثار عاشورایی شاعران برجسته همچون علی معلم و سیدحسن حسینی آمده و مطلع دوم به برگزیده شعرهای عاشورایی کودک و نوجوان اختصاص دارد. مطلع سوم نیز به آثار برگزیده شاعران جوان که در همایش ادبی هنری عاشورا حضور داشتند، اختصاص یافته است.
منبع: نسیم آنلاین
