فعالیت «اتحادیه ناشران جهان اسلام» در ابهام

«اتحادیه ناشران جهان اسلام» و چگونگی فعالیت کنونی آن پس از برگزاری چند اجلاس در دولت قبل در هاله ای از ابهام قرار دارد.

«اتحادیه ناشران جهان اسلام» نامی که در دولت گذشته برای اولین بار شنیده شد و در پی آن رایزنی‌هایی برای برپایی دو اجلاس انجام شد.

اما در کنار این موارد کمیته ویژه برگزاری انتخابات شورای اجرایی اتحادیه جهانی ناشران مسلمان با هدف شکل‌گیری سازوکارهای لازم برای تاسیس این اتحادیه تشکیل شد.

شورای اجرایی بعد از تصویب اساسنامه اتحادیه ناشران جهان اسلام تشکیل شد. این شورا متشکل از 11نفر از مجمع عمومی است که انتخابات آن در روز دوم اجلاس ناشران جهان اسلام برگزار شد قرار بود در این شورا 3 نفر از ناشران کشورهای آسیایی، 3نفر از ناشران عربی، 3نفر از ناشران کشورهای آفریقایی،یک نفر ناشر اروپایی و یک ناشر آمریکایی به عنوان عضو پذیرفته شوند.

در آن زمان یعنی سال 89 زارعی نجفدری دبیر این اتحادیه اعلام کرده بود: تعدادی از ناشران کشورهای هند،پاکستان، ترکیه، سوریه، آلمان، فرانسه، عراق، کویت و انگلستان آمادگی خود را برای عضویت در این اتحادیه اعلام کردنده‌اند و تا خردادماه سال جاری 62 ناشر مسلمان از 32کشور آمادگی خود را برای عضویت در اتحادیه اعلام کرده بودند که پیش بینی می شود این تعداد تا پایان سال اول فعالیت رسمی دبیرخانه، یعنی خردادماه سال آینده به 45 کشور برسد.

وی همچنین سه سال پیش یعنی سال 92 اعلام می‌کند که: در آینده نزدیک شورای عالی اتحادیه جهانی ناشران مسلمان با تشکیل جلسه‌ای متشکل از 15 کشور از 5 قاره جهان آیین‌نامه‌های اجرایی ساختار و تشکیلات و آیین‌نامه عضوگیری فراگیر این اتحادیه را به تصویب می‌رساند.

اما خبر افتتاح دفاتر این اتحادیه در قاره‌های مختلف هم بخش دیگری از ماجرا بود. اطلاع رسانی هم در این زمینه بدین شکل صورت گرفت که: «زارعی نجف‌دری از آغاز به کار دفتر اتحادیه جهانی ناشران مسلمان در اروپا خبر داد و گفت: با تلاش‌های مستمر زودتر از موعد مقرر توانستیم دفتر اروپایی اتحادیه را در کشور یونان و شهر آتن دائر کنیم و این روند برای بازگشایی دفاتر این اتحادیه در 4 قاره دیگر همچنین ادامه دارد.

وی افزود: به زودی دفتر آسیایی اتحادیه جهانی ناشران مسلمان را در شهر دوشنبه در کشور تاجیکستان تشکیل خواهیم داد و در سومین گام دفتر آفریقا دائر می‌کنیم که در حال حاضر مشغول بررسی شرایط کشورهای آفریقایی هستیم تا در انتخاب آن به نتیجه برسیم و مقدمات امر را فراهم نماییم.»

در مقطعی دیگر امیر عباس تقی‌پور عضو شورای اجرایی اتحادیه ناشران جهان اسلام درباره تعداد اعضای اتحادیه ناشران جهان اسلام تصریح کرد: در حال حاضر حدود 45 کشور عضو هستند، اما برای اینکه بتوانیم فرآیند عضوگیری را تسهیل کنیم بر اساس اساسنامه نیازمندیم تا در جلسه شورای اجرایی آئین‌نامه عضوگیری به تایید برسد که انشالله پس از برگزاری نمایشگاه که شورای اجرایی تشکیل خواهد شد، یکی از اصلی‌ترین آئین‌نامه‌های ما آئین‌نامه عضو گیری از ناشران مسلمان خواهد بود، تمامی شرکت‌کنندگان در اجلاس اول و دوم به ذات عضو اتحادیه ناران مسلمان محسوب می‌شوند.

با تمام این تفاسیر و برگزاری اجلاس‌ها اما نکته تامل بر انگیز اینکه سایت اتحادیه به آدرس (اینجا) نشان می‌دهد آخرین به روز رسانی مربوط به سال 16 مهرماه سال 94 بوده است و از آن روز تاکنون خبری در سایت جهت اطلاع رسانی قرار نگرفته است.

این در حالی است که زارعی نجفدری که به عنوان دبیرکل اتحادیه پیش از این به عنوان مدیر‌عامل سابق موسسه انتشارات علمی و فرهنگی شناخته می شد هم اکنون اما متولی اتحادیه است. اما چند مرتبه تماس های خبرنگار فارس برای گفت‌وگو با وی به دلایل مختلف لغو شد.

اما مسعود کوثری مدیر عامل کنونی انتشارات علمی فرهنگی پیرامون فعالیت این اتحادیه ذیل انتشارات می‌گوید: آئین نامه اتحادیه ناشران جهان اسلام به نحوی در گذشته نوشته شده که وابستگی به انتشارات ندارد، مدیرعامل وقت عضوش بود اما اساسنامه به نحوی نوشته شده که قاعدتا باید به عنوان شخصیت حقوقی نوشته می‌شد اما شخصیت حقیقی ثبت شده از این رو ما نمی توانیم ورودی داشته باشیم.

در ادامه ماجرا باید دید این اتحادیه اصولا فعالیت کنونی دارد یا خیر ضمن اینکه تماس ها بی پاسخ مانده است.

در ذیل این مطلب متن اساسنامه منتشر می‌شود:

این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، چهار فصل، 15 ماده و یک تبصره در سه نسخه به زبان‌های انگلیسی، عربی و فارسی با اعتبار یکسان به تصویب مجمع عمومی اتحادیه رسید.

متن کامل پیش‌نویس اساسنامه اتحادیه بین‌المللی ناشران مسلمان به این شرح است:

مقدمه
با توجه به لزوم ارتقای نقش ناشران، نویسندگان و مترجمان در تولید و نشر اندیشه و علم و فرهنگ در جهان و با عنایت به بیانیه پایانی اولین اجلاس بین‌المللی ناشران جهان اسلام در تهران -جمهوری اسلامی ایران- (30 و 31 خرداد 1389 هجری شمسی، 7 و 8 رجب 1431 هجری قمری، 20 و 21 ژوئن 2010 میلادی)، «اتحادیه بین‌المللی ناشران مسلمان» تشکیل می‌گردد.

فصل اول: اصول کلی
ماده 1- نام و تعریف
الف) نام: «اتحادیه بین‌المللی ناشران مسلمان» که از این پس «اتحادیه» خوانده می‌شود.
ب) تعریف: اتحادیه، نهادی بین‌المللی، غیردولتی و غیر انتفاعی است که به منظور تقویت ارتباط و گسترش تعامل بین ناشران مسلمان در سراسر جهان و ارتقای استانداردهای صنعت نشر در جهان اسلام عمل می‌کند.

ماده 2- اهداف
الف) فراهم‌سازی و تقویت بستر ارتباط میان ناشران مسلمان سراسر جهان با یکدیگر در تدوین راهکارها، سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها.
ب) افزایش استانداردهای کتاب و نشر از طریق تحول در صنعت نشر جهان اسلام.
ج) حمایت از ناشران، نویسندگان و مترجمان مسلمان جهان بر اساس ساز وکارها و اقتضائات نوین صنعت نشر و ارتقای حقوق معنوی آنان.
د) ایجاد رابطه ارگانیک بین صنعت چاپ و نشر ناشران مسلمان.
ه) تشویق ناشران، نویسندگان و مترجمان در تعمیق نگاه علمی و گسترش فرهنگ قرآنی و دینی.
و) افزایش نقش ناشران، نویسندگان و مترجمان در حوزه نشر الکترونیک و ایفای نقش متناسب در جهت ترویج فرهنگ و معارف اسلامی.
ز) ایجاد نظام توزیع کارآمد آثار فرهنگی و علمی مربوط به فرهنگ و تمدن اسلامی توسط ناشران مسلمان به منظور بهره‌مندی همه ابنای بشر.

ماده3- وظایف و کارکردها
الف) تدوین برنامه عمل ناشران جهان اسلام به منظور ارتقای قابلیت حرفه‌ای- فنی آنان.
ب) ایجاد ترتیبات حقوقی و قانونی در تألیف، ترجمه و نشر به منظور ارتقای حقوق معنوی مؤلفان، مترجمان و ناشران در حوزه نشر.
ج) نیازسنجی فکری- فرهنگی و فنی- حرفه‌ای حوزه چاپ و نشر.
د) استفاده از ظرفیت‌ها و تجارب ناشران، نویسندگان و مترجمان کشورهای مختلف از طریق ایجاد مکانیزم ارتباطی کارآمد.
ه) احقاق حقوق مسلمانان به ویژه در کشورهای غیر اسلامی از طریق ایجاد شبکه‌ای منسجم و تقویت حوزه عمومی توسط ناشران، نویسندگان و مترجمان.
و) ایجاد بانک اطلاعات ناشران، نویسندگان و مترجمان مسلمان در سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی
ز) سازماندهی جوایز و معرفی ناشران مسلمان شاخص در جهان.
ح) تشویق کشورها برای تدوین قوانین و ضوابط لازم جهت سرمایه‌گذاری در حوزه نشر.

فصل دوم: عضویت
ماده 4- عضویت در اتحادیه
اعضای اتحادیه شامل اعضای رسمی و ناظر می‌باشند:
1-4) اعضای رسمی: هر ناشر مسلمان از سراسر جهان که دارای شرایط لازم بوده و تقاضای عضویت وی به تصویب شورای اجرایی برسد و شرایط این اساسنامه را بپذیرد، عضو رسمی اتحادیه محسوب می‌شود.
تبصره: آیین‌نامه عضویت پس از پیشنهاد دبیرکل و تصویب مجمع عمومی ابلاغ خواهد شد.
2-4) اعضای ناظر: ناشرانی که شرایط عضویت رسمی را ندارند ولی علاقه‌مند به همکاری با اتحادیه هستند می‌توانند به عنوان عضو ناظر به عضویت اتحادیه درآیند و در جلسات مجمع عمومی بدون حق رأی شرکت کنند.

فصل سوم: ارکان اتحادیه
الف) هیأت موسس
ب) مجمع عمومی
ج) شورای اجرایی
د) دبیرخانه

ماده 5- کلیه ناشران شرکت‌کننده در نخستین اجلاس بین‌المللی ناشران جهان اسلام، عضو هیأت مؤسس اتحادیه می‌شوند.

ماده 6- مجمع عمومی
1-6) مجمع عمومی، عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری اتحادیه بوده و از میان ناشران مسلمانی که به عضویت رسمی اتحادیه درآیند، تشکیل می‌شود.
2-6) حضور اعضای افتخاری، وابسته یا ناظر در جلسات مجمع بدون حق رأی بلامانع است.
3-6) مجمع عمومی هر سه سال یک بار در مقر اتحادیه تشکیل می‌شود.
4-6) در اولین جلسه مجمع عمومی، اعضای شورای اجرایی انتخاب می‌شوند.

ماده 7- وظایف مجمع عمومی
الف) تعیین خط‌مشی کلی اتحادیه و بررسی و تصویب پیشنهادات شورای اجرایی.
ب) انتخاب اعضای شورای اجرایی.
ج) تصویب برنامه و بودجه سه ساله اتحادیه و بررسی و تصویب نحوه تخصیص منابع مالی اتحادیه.
د) بررسی و ارزیابی گزارش دوره‌ای اتحادیه.
ه) اصلاح اساسنامه و انحلال اتحادیه در صورت لزوم.

ماده 8- شورای اجرایی
الف) شورای اجرایی متشکل از یازده نفر از اعضای مجمع عمومی می‌باشد که از میان ناشران مسلمان شاخص جهان اسلام برگزیده می‌شوند.
ب) اعضای شورای اجرایی بر اساس تقسیم‌بندی جغرافیایی، سه نفر از کشورهای آسیایی، سه نفر از کشورهای آفریقایی، سه نفر از کشورهای عربی، یک نفر از کشورهای اروپایی و یک نفر از کشورهای آمریکایی انتخاب خواهند شد.
ج) اعضای شورای اجرایی برای مدت سه سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است..
د) شورای اجرایی از بین اعضای خود، یک نفر رئیس و دو نفر معاون (بر اساس توزیع جغرافیایی) و یک نفر گزارشگر انتخاب می‌کند.
ه) جلسات شورای اجرایی هرسال یک بار برگزار می‌شود.
و) جلسات شورای اجرایی به صورت گردشی هر سال در یکی از کشورهای اسلامی برگزار می‌شود و در صورت نبود متقاضی، جلسات در محل دبیرخانه دائمی اتحادیه برگزار می‌‌شود.
ط) زمان و مکان و برنامه جلسات شورای اجرایی به وسیله دبیرکل اتحادیه صورت می‌گیرد و دعوتنامه توسط دبیرکل اتحادیه ارسال می‌گردد.

ماده 9- وظایف شورای اجرایی
الف) اجرایی نمودن اهداف اساسنامه و مصوبات مجمع عمومی.
ب) تصویب قواعد ، مقررات و آیین‌نامه‌های مورد نیاز اتحادیه.
ج) بررسی و تصویب تقاضای عضویت متقاضیان.
د) بررسی و تأیید نامزدهای پست دبیرکل اتحادیه بر اساس پیشنهاد کشور میزبان.
ه) تدوین و تصویب برنامه و بودجه سالانه اتحادیه.
و) تنظیم پیش‌نویس دستور کار جلسات مجمع عمومی.
ز) تعیین حق عضویت اعضای اتحادیه.
ح) پیشنهاد اصلاح اساسنامه به مجمع عمومی.

ماده 10- دبیرخانه
1-10- مقر دبیرخانه دائمی اتحادیه در تهران- پایتخت جمهوری اسلامی ایران- می‌باشد.
2-10- دبیرخانه متشکل از افراد زیر می‌باشد:
الف) دبیرکل
ب) معاون و خزانه‌دار
ج) متخصص برنامه‌ها
د) کارکنان فنی و اداری
3-10- دبیرخانه توسط دبیرکل اداره می‌شود که بر اساس کشور میزبان و تأیید شورای اجرایی برای یک دوره سه ساله و قابل تمدید انتخاب می‌گردد.
4-10- ساختمان اتحادیه توسط کشور مقر دبیرخانه دائمی و هزینه‌های جاری دبیرخانه اعم از اداری، پرسنلی و غیره توسط منابع مالی اتحادیه تأمین می‌گردد.

فصل چهارم: منابع مالی
ماده 11- صندوق مالی اتحادیه
به منظور حمایت مؤثر از اقدامات و فعالیت‌های اتحادیه، صندوق حمایت از اتحادیه در کشور مقر دبیرخانه دائمی ایجاد می‌گردد تا افراد، شخصیت‌ها، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی دولتی و غیردولتی کمک‌های مالی خود را به این صندوق واریز کنند. نظارت و کنترل مالی این صندوق بر اساس مقررات مالی اتحادیه می‌باشد.

ماده 12- منابع مالی اتحادیه
منابع مالی اتحادیه از منابع زیر تأمین می‌شود:
الف) حق عضویت اعضا.
ب)کمک‌های دولت کشور مقر دبیرخانه دائمی اتحادیه.
ج) کمک نهادها و سازمان‌ها بین‌المللی اسلامی و غیراسلامی.
د) منابع مالی حاصل از فعالیت‌های علمی- پژوهشی و انتشاراتی.
ه) هدایا و کمک‌های مردمی، سازمان‌های خصوصی و غیردولتی.
و) قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی.
ز) اخذ تسهیلات بانکی.
ح) وقف
ط) سایر منابع

ماده 13- اصلاحات
دبیرکل اتحادیه متن اساسنامه را پس از تأیید شورای اجرایی در اختیار اعضای مجمع عمومی قرار می‌دهد تا در صورت لزوم اصلاحات صورت گیرد. پس از آن، متن نهایی اساسنامه با تصویب دو سوم اعضای رسمی شرکت‌کننده در مجمع عمومی لازم‌الاجرا خواهد بود.

ماده 14- انحلال
در صورت تصویب انحلال اتحادیه توسط دو سوم اعضای مجمع عمومی، یک نهاد فنی ایجاد شده از سوی مجمع عمومی، تسویه اموال منقول و غیر منقول را براساس قوانین و مقررات خود مجمع انجام خواهد داد.

ماده 15- حل اختلاف
هر گونه اختلاف نظر یا مناقشه در تفسیر یا تعبیر این اساسنامه به یک نهاد داوری تشکیل شده از سوی مجمع عمومی ارجاع خواهد شد.

منبع: فارس