«بدون تاریخ، بدون امضا» شانس اسکار برای ایران

چند سالی هست که فیلم های جشنواره ونیز، از حیث بردن جوایز اسکار موفق تر از آثار حاضر در کن و برلین عمل کرده است. سال گذشته فیلم «لا لا لند»، افتتاحیه جشنواره ونیز را بر عهده داشت. اثری که در پایان سال توانست جوایز اسکار را درو کند. هر چند دست سازندگانش از اسکار بهترین فیلم کوتاه ماند. در ورژن 2017، افتتاحیه جشنواره بر عهده فیلم «کوچک سازی» الکساندر پین بود. آیا این فیلم می تواند موافقیت های «لا لا لند» را تکرار کند؟ اگر به سابقه پین نگاه کنیم جواب به نظر مثبت می آید. شش فیلم گذشته این کارگردان نام آشنا مجموعا نامزد 19 جایزه اسکار و 23 جایزه گولدن گلوب شده اند. از این بین 7 نامزدی اسکار و 7 نامزدی گولدن گلوب به خود پین اختصاص دارد که برایش دو مجسمه اسکار و دو تندیس گولدن گلوب را به ارمغان آورده است. فیلم های او عموما در بخش بهترین فیلمنامه نامزد می شوند. خصوصا فیلم جدید او توسط منتقدان بسیار نزدیک به «او» اسپایک جونز توصیف شده است. اثری که سال 2014 نامزد پنج جایزه اسکار شد و عنوان بهترین فیلمنامه ارجینال را هم به خودش اختصاص داد. روی کاغذ «کوچک سازی» قطعا یکی از شانس های اصلی نامزدی در اسکار و حتی بردن جایزه است.

در بخش ویژه مربوط به بهترین بازیگر، جایزه موسوم به مارچلو ماسترویانی امسال به چارلی پلامر رسید. بازیگر 18 ساله و نیویورکی فیلم Lean on Pete، ساخته اندروز های. اگرچه موفقیت برنده سال گذشته این جایزه، پائولا بیر به جشنواره ها و جوایز اروپایی محدود شد اما یادمان نرفته اندرو های، می داند چطور از بازیگرهایش استفاده کند. سال 2016، شارلوت رمپلینگ 70 ساله به خاطر بازی در «45 سال» موفق شد تنها نامزدی اسکار فیلم را در بخش بهترین بازیگر زن جشن بگیرد. آکادمی که در سال های اخیر علاقه زیادی به نامزد کردن بازیگران جوان یا ناشناخته داشته به نظر می رسد می تواند امسال روی چارلی پلامر حساب ویژه ای باز کند.

در جشنواره ونیز به بهترین بازیگر مرد و زن جایزه ای معروف به جام ولپی اهدا می شود. سال گذشته این دو جایزه به اسکار مارتینز برای «شهروند برجسته» و اما استون به خاطر «لا لا لند» رسید. فیلم اول نماینده کشور آرژانتین در مراسم اسکار شد و فیلم دوم چون آمریکایی بود به راحتی در بخش اصلی نامزد جوایز متعدد گشت.

حتما خاطرتان هست که اما استون آخرین جایزه فیلم «لا لا لند» را در اسکار امسال به دست آورد. برنده های امسال اما شاید نتوانند به راحتی در لیست نامزدهای نهایی اسکار حضور داشته باشند. بهترین بازیگر مرد، کامل الباشا به خاطر بازی در فیلم «توهین» محصول لبنان شد و جایزه بهترین بازیگر زن به شارلوت رمپلینگ حالا 71 ساله به خاطر بازی در فیلم «هانا» تعلق گرفت. اثری که محصول سینمای ایتالیا است. فیلم «توهین» با نام اصلی «قضیه رقم 23» به عنوان نماینده لبنان در بخش خارجی زبان اسکار انتخاب شده اما کمی بعید به نظر می رسد ایتالیایی ها «هانا» را به عنوان نماینده به اسکار معرفی کنند.

جایزه بهترین فیلمنامه سال گذشته به «جکی» رسید. این فیلم در نهایت نامزد سه جایزه اسکار شد اما هیچ کدام در بخش بهترین فیلمنامه نبود. امسال مارتین مک دونا توانست با «سه بیلبورد بیرون از ایبینگ، میسوری» جایزه بهترین فیلمنامه را به خودش اختصاص دهد. از آنجایی که ساخته نوآر مک دونا محصول مشترک بریتانیا و آمریکا به حساب می آید شانس خوبی برای درخشش در فصل جوایز دارد.

وقتی فیلم «شکل آب» گیرمو دل تورو در جشنواره ونیز اکران شد، اقای کارگردان خودش با صراحت گفت فیلمش سیاسی است. اثری که اگرچه هنوز ندیده ایم اما با توجه به صحبت های کارگردانش به نظر می رسد در لفافه علیه دونالد ترامپ باشد. همین موضوع شانس فیلم جدید دل تورو برای تحسین توسط هنرمندان غالبا دموکرات آمریکایی در مراسماتی مثل گولدن گلوب و اسکار افزایش می دهد. شاید مهم ترین تفاوت سال گذشته با امسال هم در همین باشد. برنده سال گذشته اثری از فیلیپین بود که حتی به عنوان نماینده این کشور به اسکار خارجی زبان هم راه پیدا نکرد.

در ونیز هفتاد و سوم فیلم های «ورود»، «حیوانات شب زی»، «نوری در میان اقیانوس ها» و «سفر زمان» هم بودند که با نقدهای مثبتی مواجه گشتند. آثاری که شاید در مراسم اسکار ندرخشیدند اما در مراسمات دیگر فصل جوایز تحویل گرفته شدند. امسال فیلم های «مادر!»، «Lean On Pete» و «سابربیکان» می توانند چنین موضوعی را تجربه کنند. هر چند صحبت از بردن جایزه از الان حتی برای «شکل آب» هم که توانست شیر طلا را بگیرد زود است اما با مقایسه دو جشنواره 2017 و 2016 شاید بتوان حداقل نام برخی فیلم های مهم فصل جوایز امسال را پیش از شروع رسمی آن در پاییز متوجه شد.

نکته پایانی این که سال گذشته ایران فیلم «فروشنده» را پس از موفقیت در مراسم کن، راهی اسکار کرد. ساخته جدید کارگردان «جدایی نادر از سیمین»  توانسته بود جوایز بهترین بازیگر مرد برای شهاب حسینی و بهترین فیلمنامه را برای اصغر فرهادی به دست آورد. فیلمی که تا لحظات آخر، شانس دوم و در برخی نظر سنجی ها حتی شانس سوم بردن جایزه معرفی می شد در نهایت، شاید به خاطر دستورات عجیب ترامپ و علاقه اعضای آکادمی به دهن کجی علیه او، مجسمه طلایی دوم را برای ایران به دست آورد. اگرچه جوایز فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا»ی وحید جلیلوند، قابل قیاس با جوایز «فروشنده» فرهادی در کن نیست –حداقل به این دلیل که در بخش اصلی جشنواره ونیز نبوده- اما به نظر نسبت به «مالاریا»، فیلم ضعیف پرویز شهبازی – اثری که حتی در جشنواره فجر خودمان هم با انبوه انتقادات همراه بود- و «لرد» شانس و لیاقت بیشتری برای حضور در اسکار دارد. نکته قابل توجه این است که ساخته وحید جلیلوند، فعلا نمی تواند طبق قانون به عنوان نماینده ایران در اسکار حاضر باشد. چرا که نماینده هر کشور باید یک هفته به صورت پیوسته در سینماهای تجاری آن کشور روی پرده رفته باشد. شنیده می شود «بدون تاریخ، بدون امضا» در برنامه اکران پاییز قرار دارد اما اگر بخواهیم این فیلم را به اسکار بفرستیم باید آن را زودتر اکران کنیم. در روزهای اخیر ادعا شده برخی فیلم ها برای رد کردن این قانون به صورت محدود در سینماهای یزد روی پرده رفته اند. عملی که در خود آمریکا هم عرف به حساب می آید و برخی از کارگردان ها برای حضور در اسکار اثرشان را یک هفته به عنوان مثال در سینماهای کلرادو اسپرینگز اکران می کنند. باید دید آیا جوایز ونیز می تواند روی نظر فارابی تاثیر بگذارد و برنامه اکران محدودی هم برای «بدون تاریخ بدون امضا» برگزار کند یا با در نهایت ترجیح می دهد فیلمی مثل «مالاریا» را به اسکار بفرستد.

منبع:تسنیم