«رستاخیز» نمی تواند شکل زیرزمینی داشته باشد!
سرچراغی شنبه شب برنامه تلویزیونی «چهل چراغ»، «احمدرضا درویش»؛ کارگردان مطرح و کاربلد سینمای ایران بود که هم نَفَس با همراهان حسینی به گفت و گو درباره هنر عاشورایی پرداخت.
به گزارش هفت راه، محمدرضا شهیدی فرد در ابتدای برنامه شب گذشته با اشاره به این که در مجموعه سینمای ایران تنها یک اثر به نام «رستاخیز» وجود دارد که به اصل واقعه عاشورا می پردازد، میهمان برنامه را به مخاطبان معرفی کرد و «احمدرضا درویش» درباره رابطه سینما با واقعه عظیم عاشورا با توجه به تجربه خود گفت: «دلیل اصلی تولید کم آثار عاشورایی، ترس فیلمسازان برای ورود به موضوعی بسیار حساس است. در مورد خودم بگویم که بیش از 25 سال آرزو داشتم تا در کارنامه ام اثری مربوط به حادثه عاشورا و قیام اباعبدالله الحسین(ع) وجود داشته باشد اما همیشه برای این کار ترس و نگرانی داشتم. چون بالاخره این گونه معارف در عین این که بستر مناسبی برای پرداخت است و دستاورد عظیمی را برای رویاپردازی، خیال، بروز احساس و درس آموزی ها برای فیلمساز به همراه دارد، همراه با مسئولیت سنگینی است.»
احمدرضا درویش که مهم ترین آثار دفاع مقدسی سینمای ایران را ساخته است، در پاسخ به پرسش شهیدی فرد مبنی بر دلیل فاصله سینما از وقایع دینی عنوان کرد: «اول که سینما از مظاهر دنیای مدرن است و زمان زیادی از تولد سینما نمی گذرد. هنوز سینما در مقایسه با هنرهای دیگر عمر چندانی ندارد که انتظار داشته باشیم که تولیدات عمیق تاریخی در آن شکل بگیرد. حافظ، فردوسی و سعدی درباره عاشورا شعر دارند اما سینما تازه ظهور است. دومین دلیل دربرگیرندگی سینما در شاخه های فنی و حرفه ای و آمیختگی اش با سرمایه است. بالاخره برای تولید یک فیلم خیلی از تخصصص ها باید در کنار هم قرار بگیرند تا یک اثر سینمایی شکل بگیرد.»
کارگردان فیلم «دوئل»، مهم ترین عنصر ورود برای تولید آثار دینی را باورپذیری هنرمند دانست و در این باره توضیح داد: «باور و یقین باید در درون هنرمند و سازندگان اثر شکل بگیرد. چیزهایی است که خاستگاهش به سلوکی برمی گردد که باید تبدیل به رفتار و کردار و گفتار شود. بالاخره کسی که قرار است راجع به عمق یک اقیانوس حرف بزند، باید حداقل شنا کرده باشد و دریا را بشناسد. برای به اجرا درآوردن این مسیر یک لوازمی نیاز است. این که با چه زبان و با مدیوم و رسانه ای می خواهید حرف بزنید، خیلی متفاوت است. وقتی می خواهید از طریق سینما سخن بگویید، قطعا به لوازم و خصوصیات خاصی نیاز است. این مدیوم دیگر زبان فرهنگ شفاهی نیست.»
احمدرضا درویش با عنوان این که دو عنصر مهم در مدیوم سینما وجود دارد، در این باره توضیح داد: « ترجمان تصویری و عنصر صدا دو مقوله مهمی است که باید به آن ها توجه شود. برای زیبایی شناسی تصویر و صدا در هنر عاشورایی نیاز به مطالعه بسیار زیادی است. باید قطعا زیبایی شناختی معارف دین را مطالعه کنید. نشست و برخاست و آئین ها و روابط و زیست اجتماعی و شرایط محیط در دوره ظهور اسلام و قبل و بعدش نمادها و شاخص هایی داشته که باید به درستی بازشناسی شود. وقتی فیلمسازِ علاقمند به هنر عاشورایی قرار است یک اثر سینمایی را تولید کند قطعا باید این شاخص ها را بشناسد و بتواند در اثر خود اجرایی کند.»
در ادامه برنامه تلویزیونی «چهل چراغ»، احمدرضا درویش با اشاره به سال های بسیار سپری شده برای تولید فیلم «رستاخیز»، گفت: «چنین فیلمی اصلا نمی تواند شکل زیرزمینی داشته باشد. بنابراین باید در همه ابعاد به شکل شفاف و روشن ساخته می شد و تمام مقاصد و چشم انداز خود را به طور عینی مشخص می کرد. من الان نگاه می کنم می بینم که برای «رستاخیز» در بُعد تاریخی و مشورت با علمای محترم و مراجع گرامی و در بُعد حقوقی و قانونی کم نگذاشتیم. این فیلم مشاورانی در مباحث تاریخی و مبانی شرعی و فقهی داشته است. حتی در بحث سرمایه گذاری هم یک جورهایی متبرک به وجوه متبرکه است. در زمینه مسائل قانونی این فیلم 9 بار در طی 9 سال پروانه ساختش تمدید شده است. در جشنواره فیلم فجر هم شرکت کرد. معنی اش این است که شوراهای بازبینی این فیلم را دیدند و اجازه دادند تا هیات داوران جشنواره و منتقدان و جامعه سینمایی و مردم فیلم را در جشنواره ببینند و داوران جشنواره، «رستاخیز» را به عنوان بهترین فیلم انتخاب و 9 سیمرغ به فیلم بدهند. پس «رستاخیز» بی معنا ساخته نشد.»
