انتقاد اکبر نبوی از چرایی تشکیل کمیته انتخاب فیلم فجر

اکبر نبوی منتقد سینما در یادداشتی نسبت به حاشیه های  کمیته انتخاب فیلم فجر واکنش نشان داد

به گزارش هفت راه، متل کامل یادداشت به شرح ذیل است:

تشکیل کمیته‌ای برای انتخاب فیلم های بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر (با هر ترکیبی) کاری است نادرست و بی مبنا و معنا. در هر جشنواره‌ای، (الف یا ب) دبیر جشنواره به همراه مشاورانی که برمی‌گزیند و هیچ الزامی هم برای اعلام نام شان نیست، فیلم های بخش مسابقه را انتخاب می‌کند. این انتخاب هم دقیقاً متناسب با سیاست‌ها و اصول ملی، فرهنگی و هنری است و دبیر جشنواره نتایج مثبت یا منفی انتخاب‌ها را برعهده می‌گیرد.

بارها شاهد بوده ام که اعضای کمیته ی انتخاب ( که بنده هم دو دوره عضو آن بوده ام) فیلمی را برای بخش مسابقه برگزیده اند، اما با رای و موافقت معاون سینمایی و یا مدیر جشنواره همراه نبوده است و آنها ناچار شده‌اند با اعضای کمیته وارد گفت‌و‌گو شوند تا بتوانند ایشان را برای حذف آن فیلم متقاعد سازند. و یا برعکس. فیلمی را کمیته برنگزیده، و مسئولان سینمایی و جشنواره کوشیده‌اند رای موافق اعضای کمیته انتخاب را برای حضور فیلم در بخش رقابتی جشنواره بدست آورند.

همین کش و قوس‌ها، حاشیه‌هایی بی دلیل برای جشنواره بوجود آورده و حتی بعضا برخی از اعضای کمیته انتخاب را دلخور کرده و به واکنش وادار کرده است.

معلوم نیست که چرایی چنین کمیته ای چیست. آیا برای مشارکت نمایی هنرمندان سینما و اهل فرهنگ در انتخاب فیلم هاست؟ آیا برای رفع مسئولیت است تا در صورت لزوم بتوانند خود را از اشتباهات پیش آمده مبرا بدانند؟ آیا از نخست خواسته‌اند انگ دولتی بودن جشنواره را از آن دور کنند؟ آیا …؟

امسال که گذشت و اعضای محترم کمیته انتخاب، برگزیده و نام هاشان رسانه ای شده است. اما به نظرم از سال آینده باید کمیته ی انتخاب (در شکل کنونی آن) از فرآیند جشنواره حذف شود.

آقایان عزیز! دوستان گرامی! جشنواره ی فیلم فجر، یک جشنواره ی دولتی است، این واقعیت را نمی‌توان پنهان کرد و هیچ ضرورت عقلانی هم برای پنهان کردن اش نیست. این واقعیتِ آشکار، هیچ خدشه‌ای بر اعتبار و جایگاه آن وارد نمی‌کند، و هنرمندان رشته‌های مختلف سینما هم، با علم به این واقعیت، همواره برای شرکت اثرشان در جشنواره اشتیاق داشته‌اند. حتی برخی از آنها که از جشنواره ای غیر فجر جایزه می‌گیرند و باد در غبغب می اندازند و می‌گویند: این جایزه را بر هر جایزه‌ای (که دقیقا منظورشان سیمرغ بلورین فجر است) ترجیح می‌دهند، خودشان هم می دانند که در این گفتار صادق نیستند. نشانه اش اینکه اگر از فجر جایزه نگیرند، هزارتا اما و اگر سر می دهند و داوران و دبیر و سازمان جشنواره را به انواع تهمت و افترا و دروغ می‌نوازند. اما چنانچه از جشن و جشنواره‌ای غیر از فجر جایزه نگیرند، صدای شان در نمی‌آید. چرا که می دانند اعتبار آن جایزه به اندازه سیمرغ فجر نیست و ارزش جار و جنجال ندارد.

آنچه باید برای رئیس سازمان سینمایی و دبیر جشنواره ی فیلم فجر اهمیت داشته باشد، رعایت اصول و قواعد حرفه ای برگزاری و رعایتِ بدون اغماضِ مقرارتی است که اعلام کرده‌اند. برای جشنواره فجر خیلی بد است که تعداد فیلم‌های بخش مسابقه آن هر سال با تغییرات غیر منطقی و عاری از ارزش‌های فرهنگی و هنری، همراه باشد. برای نمونه، سال گذشته (که بنده هم عضو هیات داوران بودم) سی و سه فیلم (یعنی یک سوم از تولیدات آن سال) در بخش مسابقه شرکت داده شده بودند. این کارها، مرتبه و ساحت بخش مسابقه را به چالش می‌کشد و همین چالشِ بی‌مورد ، به حیثیت جشنواره و ارزش های فرهنگی و هنری آن لطمه می‌زند. بخش مسابقه فجر باید دارای آن ارزش و اعتبار بسیار بالا باشد که حضور در آن، به منزله ی پشت سرگذاشتن یک مسابقه ی نفسگیر و سفت و سخت میان آثار سینمایی تلقی شود. در این صورت، کسانی که آثارشان از ارزش‌های هنری لازم برای شرکت در بخش مسابقه برخوردار نیست، نباید و نمی‌توانند مدعی باشند و فیلم ضعیف و کم ارزش خود را شایسته شرکت در رقابت بدانند. همانطور که یک تیم دسته دومی و حتی دست اولی، بدون احراز صلاحیت (که شرایطش در قوانین فدارسیون فوتبال نوشته شده و تیم ها از آن آگاهی دارند) نمی‌تواند و نباید مدعی حضور در لیگ برتر فوتبال باشد.

بر پایه تجربه سه دوره عضویت در هیئت داوران جشنواره فیلم فجر، یک اشکالِ مهمِ منتقدان جشنواره را صائب و متقن می‌دانم. منتقدان جشنواره به حق می‌گویند: هیچ هفت نفری نمی‌توانند در یک زمان فشرده و کوتاه و پرفشار، میان آنهمه رشته‌ای که قرار است برای گرفتن سیمرغ بلورین، رقابت کنند، داوری کامل و کم نقصی داشته باشند.

به همین خاطر، پیشنهاد می کنم برای رشته‌هایی چون: موسیقی فیلم، طراحی صحنه، طراحی لباس، جلوه های ویژه، جلوه های بصری، صداگذاری و صدابرداری، چهره پردازی و فیلمبرداری، شورای مشاوره ی تخصصی از اهل فن هر رشته انتخاب شوند و با تماشای آثار،7 تا 9 نامزد به هیئت داوران اعلام کنند و هیئت داوران، از میان آنها 5 نامزد، و سپس فرد برگزیده برای گرفتن سیمرغ را انتخاب کنند.