مخاطب اینستاگرام از تلویزیون بیشتر است
اکثریت مردم حتما یکبار آنها را دیدهاند. حتی اگر خیلیها آنها را نشناسند و صفحهشان را دنبال نکنند آنقدر کلیپهای کوتاه طنزشان دست به دست میشود که هرکسی حداقل یک کارشان را دیده باشد. آنها جوانانی هستند که رسانهشان شبکههای اجتماعی است و حالا مخاطبانشان از خیلی از هنرمندان فعال در سینما و تلویزیون بیشتر. «عرفان علیرضایی» هم یکی از چهرههای اصلی همین گروه است. با 1.1 میلیون فالوئر در اینستاگرام که حالا سعی میکند به عرصههای رسمیتر وارد شود و مشغول تجربه کردن تئاتر و سینما و استندآپ کمدی است:
روز اولی که کارتان را در اینستاگرام شروع کردید هدفتان چه بود؟ معروف شدن یا پول در آوردن یا اهداف دیگر؟
هیچ هدفی نداشتم! از بچگی ویدیو درست میکردم. مثلاً قویترین مردان ایران را در سی.دی درست میکردم، اما آن موقع جایی نبود که انتشار بدهم. کوچک هم که بودم، بتادین میمالم به سر و صورتم، چاقو میآوردم و فیلم درست میکردم. از بچگی این کارها را میکردم، ولی جای انتشار نداشتم.
یعنی برای شروع هدف خاصی نداشتید.
نه، اینستاگرام ویدیوهای فان و دابسمش میگذاشت. دیدم و خوشم آمد و گفتم بامزه است و چون شخصیت خودم هم فان هست، شروع کردم و این کارها را انجام دادم و یکهو اینجوری شد.
طبیعتاً توقع چنین نتیجهای را هم نداشتید.
اصلاً فکرش را نمیکردم.
انتقادی وجود دارد که احتمالاً به خود شما هم منتقل کردهاند و آن هم این است که خیلیها شما را هنرمند نمیدانند. یعنی شانیتی که برای هنرمندان رسمی قائلند را برای اینستاگرامیها قائل نیستند. آیا شما، خودتان را هنرمند میدانید؟
به نظرم هنر داشتیم که توانستهایم تا اینجا بیاییم. بیهنر نیستیم، ولی بعضی وقتها در اینستاگرام، میبینم یکسری از آدمها با یکسری کارها و رفتارهایی که انجام میدهند کاری میکنند تا فالوئرهای آنها بالا برود. آنجاست که حس میکنم این اتفاق چقدر بد است. اگر کسی واقعاً هنر دارد آدم باید حمایتش کند، ولی یکسری هستند که با رفتارهایی زشت کاری میکنند که مردم به خاطر خندیدن آنها را فالو کنند. اینها فالوئرهای زیادی میگیرند و بهنوعی شاخ مجازی میشوند. فکر نمیکنم خودم اینجوری باشم.
یعنی شما برای به دست آوردن فالوئر هر کاری را نمیکنید؟
نه به هیچ وجه. به نظرم یکسری از ماهایی که داریم کار طنز انجام میدهیم واقعاً هنر و استعداد داریم.
پس خودتان را هنرمند میدانید.
به نظرم هنر داشتیم که تا اینجا توانستهایم بیاییم و به تلویزیون رفته و پیشنهاد سینمایی داشته و استندآپ کمدی اجرا کردهایم.
شما کار استندآپ میکنید و تئاتر روی صحنه می برید. برای بازیگری دوره خاصی که ندیدهاید؟
به نظرم هنر ذاتی است. حالا اگر کلاس بازیگری و تئاتر بروید، روی بدن و فن بیان و … کار میکنند، اما به نظرم هنر ذاتی است، یعنی اینطور نیست که بروید و آن را به دست بیاورید. کسی که استعداد نداشته باشد به نظرم هزار تا کلاس تئاتر، بازیگری و سینما هم که برود باز نمیتواند بازیگر شود.
پس قصد ندارید مثلاً به صورت آکادمیک دوره ببینید.
فعلاً نه، مگر اینکه پیشنهادی بیاید و پول جدی گیرم بیاید. بعد از آن دوست دارم دوره ببینم و علمش را هم داشته باشم، چون هر چیزی را که آدم علمش را داشته باشد قطعاً بهتر میتواند انجامش بدهد، ولی بزرگان طنز ایران مثل مهران مدیریها، رضا عطارانها و… کلاسی نرفتهاند. آنها هم آمدند و «ساعت خوش» را شروع کردند. یک اکیپ بودند و دور هم جمع شدند و در تلویزیون «ساعت خوش» را شروع کردند، چون آن موقع محتوای طنز تولید نمیشد. آمدند و شکل گرفتند و بالا آمدند و شدند استعداد.
انتقاد دیگری که به شما میشود این است که هرچند کارهایتان خیلی دیده میشوند، اما برای فرهنگسازی مثبت کاری نکردهاید و بیشتر ایستاگرامیها اثر منفی دارند تا مثبت.
چرا، کارهای فرهنگی زیادی انجام دادهام.
مثلاً؟
مثلاً با خیریهها خیلی همکاری کردهایم. کهریزک خیلی رفتهام. آدمهای زیادی را به آنجا بردم و با آن محیط آشنا کردم. با «دستهای مهربان» برای بچههای بدسرپرست همکاری کردیم. همین کرمانشاه که زلزله آمد مردم لطف داشتند و نزدیک به هفت خاور وسیله آوردند که برای کرمانشاه فرستادیم. به نظرم اینها کارهای مفیدی هستند. ویدیویی در اینستاگرام برای کهریزک ساختم. یا ویدیوی طنز انتقادهای اجتماعی درست کردم. فرهنگ و فرهنگسازیمان خیلی بد است، چون همین چیزها را هم که میسازید باز مردم پایین آن فحش مینویسند و این باعث تأسف است که تو داری یک کار فرهنگی انجام میدهی، ولی باز آدمهایی هستند که میآیند و زیر آن بیفرهنگی میکنند.
به نظرم بحث اعتبار و شهرت دو مقوله جداست. یکی ممکن است انسان خیلی موجه و معتبری باشد، ولی صحبت چندانی دربارهاش نباشد. عکس آن هم وجود دارد که کسی خیلی معروف است، اما اعتبار خاصی ندارد و کسی به او احترام نمیگذارد. برای شما کدامیک از این دو مهمتر است؟
اعتبار و احترام خیلی بهتر و قشنگتر از شهرت است. خیلیها به صورتهایی مشهور شدهاند که زشت است. معروفیت به هر قیمتی به نظرم قشنگ نیست.
آیا شده که عدهای به شما به عنوان یک چهره مبتذل نگاه کنند؟
خیلی کم. شاید در کامنتها، ولی هر جا که میروم احترام میگذارند و مردم لطف دارند. بد ندیدهام و همه لطف داشتهاند.
نظر این افراد شما را ناراحت نکرده است؟
نه، هر کسی که دارد کاری انجام میدهد و به معروفیتی میرسد، همه را نمیتواند راضی نگه دارد. آدمهایی هستند که انتقاد میکنند. یکسری حسود دارید. با قیافهات حال نمیکنند و انرژی تو را دوست ندارند و آنها بیاحترامی میکنند. وقتی میبینم این همه کامنت و فیدبک خوب برایم میآیند تعداد کسانی که بیاحترامی میکنند نیم درصد هم نیست. به نظرم کارم خوب بوده که مثبتها اینقدر بیشتر از منفیها بوده است.
یعنی شما هیچکدام از کارهایتان را جلفبازی نمیدانید؟
قبلاً جلفبازی کردهام، ولی سعی میکنم این کار را نکنم، هر چند مردم جلفبازی را دوست دارند. جدی میگویم. مثلاً میآیی دو ساعت ایدهپردازی و کار میکنی و توقع داری بترکد، ولی نمیترکد، اما یک ویدیو با یک آهنگ میزنی و یک تکه میرقصی و میبینی دو میلیون بار دیده شده است. مردم دوست دارند.
و این دوست داشتن شما را هم قلقلک میدهد که این کار را بکنید.
سینمای ما هم همین است. الان همین فیلم «خالتور». دارند در آن میرقصند، چون مردم این را دوست دارند و کارگردان و نویسنده مجبور میشود به این سمت برود که مردم دوست دارند. پس من هم مجبورم کارهایی را بکنم که شاید از نظر خودم هم درست نباشد، ولی ذائقه مردم است.
به کارهای فرهنگی که در صفحهتان انجام دادهاید اشاره کردید. آیا شده است که به شما پیشنهاد سیاسی هم بشود، بهخصوص در زمان انتخابات.
بله، در زمان انتخابات پیشنهادهای سیاسی زیاد شده است.
مثلاً؟
برای ریاست جمهوری نه، ولی برای شورای شهر پیشنهاد مبالغ بالایی را میدادند که برایشان تبلیغ کنیم. برای مجلس هم همینطور، ولی این کار را نکردم.
چرا؟
چون داریم کار فان انجام میدهیم و اصلاً فکر و کارم هیچ ربطی به سیاست ندارد که بخواهم آن را وارد سیاست کنم. خودم هم اصلاً آدم سیاسی و در این وادیها نیستم و نمیدانم چی به چیست؟
مبلغ چقدر بود؟
20 میلیون و 30 میلیون به بالا.
که شما مثلاً فقط یک تبلیغ کنید.
بله، از فلانی حمایت کنیم.
بیشتر از کدام جناح بود؟
به خدا من اصلاً جناح مناح را نمیشناسم. از شورای شهر زنگ میزدند و میگفتند 30 میلیون تومان به تو میدهیم برای یکی از کاندیداها یک ویدیو بزن و میگفتم نه آقا! کار من نیست.
مسئلهای که از اول در اینستاگرام مطرح بود، فالوئرهای فیک بود.
هنوز هم مطرح است.
ما الان در ایران پنج شش سلبریتی اینستاگرامی مطرح با فالوئر میلیونی داریم. شما چقدر فالوئر فیک دارید؟
فیک؟ نه اصلاً ندارم، به خاطر اینکه شخصیتم اینطوری نیست. شخصیتم مثل کف دست صاف و ساده است و صداقت را از همه چیز بیشتر دوست دارم. شاید خیلیها به خاطر همین صداقت و به خاطر اینکه خودمان بوده و تغییر نکردهایم ما را فالو کردهاند. معلوم هم میشود، چون صفحهای که یکمرتبه بالا میرود، در یک روز 30 هزار نفر، طرف را فالو میکنند غیرطبیعی است و کاملاً معلوم است که دروغ است.
این یک میلیون و صد هزار نفر دنبالکننده شما طی چه مدتی به دست آمده است؟
در حدود دو سال و نیم. بعد میبینی یک نفر میآید و در ظرف شش ماه میشود دو میلیون و سه میلیون. یک سال و نیم بعد از تو آمده است و یک و نیم میلیون فالوئر دارد یا مثلاً تا سه ماه پیش 400 تا داشته و الان 700 تا شده است..
کلاً با سلبریتیهای اینستاگرام ارتباط دارید؟ نظرتان درمورد آنها چیست؟
کار بعضیها را قبول ندارم. بعضیها طنز کار نمیکنند و دارند توی خاکی میزنند و کار ما را هم خراب میکنند. با بیادبی، با ویدیوهایی که درست میکنند. هر جامعهای چهارچوبی دارد. به نظرم در چهارچوب بالا آمدن، هنر است. ما داریم در جمهوری اسلامی زندگی میکنیم و باید بتوانیم در آن چهارچوب طنز را اجرا کنیم. خیلیها میآمدند و میگفتند بیا با هم کار بدهیم، ولی میگفتم شما بیادبی میکنید و نمیآیم با شما کار کنم. میگفتند برو بابا! خودت را خیلی جدی گرفتهای و میگفتم به بزرگتر از اینها فکر میکنم. اگر روزی بخواهم استندآپ کمدی کار کنم، یک روزی بخواهم مجوز ارشاد بگیرم، روزی بخواهم به سینما بروم.
در حال حاضر شغل شما فقط اینستاگرام و دریافت تبلیغ از طریق آن است؟
شغلم اینستاگرام نیست. داریم تئاتر کار میکنیم و بیشترین درآمدمان روی این داستانهاست. ما از تئاترها و جُنگهایمان خیلی درآمد داریم. اینستاگرام که شغل نیست.
مگر تبلیغ نمیگیرید؟
چرا، ولی فردا آمدیم و اینستاگرام فیلتر شد. باید تمام شویم؟ باید فکرهای بزرگتری داشته باشی و خودت را به سمت کاری و هنری ببری که میتوانی انجام بدهی. مثلاً میتوانستیم تئاتر انجام بدهیم و رفتیم کار کردیم و خدا را شکر خیلی موفق بودیم، چون فروشی که کردیم خیلی بالا بود و خدا را شکر همه را پُر رفتیم.
میتوانم بپرسم مقدار فروش شما چقدر بود؟
ما 500 میلیون فروش کردیم، ولی نصف آن متعلق به اریکه ایرانیان بود و چون اولین کار ما هم بود خیلی هزینه کردیم. یعنی پول دکور، نویسنده و کارگردان، آدمهایی که آمدند و ما را برای تئاتر تعلیم دادند دادیم. اولین کارمان بود و آنقدرها بلد نبودیم. تئاتری هم نبودیم. از یک محیط دیگر به تئاتر آمده بودیم.
درآمد ماهیانه اینستاگرام شما چقدر است؟
بستگی دارد. یک موقع تبلیغ داریم، یک موقع نداریم. یک ماه میبینی پنج تومان گیرم میآید، یک ماه 20 تومان.
در زمان اجرای تئاتر و یا بعد از آن با مشکل خاصی برخورد نکردید.
متاسفانه بعضی از تئاتریهای عزیز روی حساب حسادت رفتند و زیر آب ما را زدند. خیلی از بزرگان تئاتر که نام نمیبرم و واقعاً اسباب تأسف است. چند جوان دارند اینقدر خوب کار و سالن را اینقدر خوب پر میکنند، کمکشان نمیکنید دمتان گرم، ولی دیگر زیر آب زدن واقعاً قشنگ نیست.
علتش چیست؟
حسادت، چون داریم میفروشیم.
مثلاً چه گفتهاند؟
مثلاً رفته و به ارشاد گفتهاند چرا به این اینستاگرامیها مجوز دادهاید؟ اینها اصلاً نباید مجوز داشته باشند، چون محتوا ندارند. آشغال هستند. خودم به خاطر کارم شاید 70 درصد تئاترهای تهران را دیده باشم. آنقدر تئاترهای بد دارد اجرا میشود که کار ما شاید جزو چهار کار اول تهران باشد. خیلی از کارگردانها و بازیگران تئاتر آمدند و ما را تحسین کردند. برای یک تئاتری زشت است که برود و اینطور به ارشاد بگوید که چرا به یک مشت اینستاگرامی مجوز دادید.
دلیل اصلیاش این است که تئاتر آنها نمیفروشد و تئاتر شما فروخته است؟
همین است دیگر. شما که قدیمی هستید و ادعایتان هم میشود باید دست جوانها را بگیرید، نه اینکه بروید و زیر آبش را بزنید تا اجرای آخر ما به همین دلیل لغو شود. زیر آب ما را زدند، یعنی هر روز ارشاد بودیم که چرا این حرف را زدید یا چرا این کار را کردید؟
الان تمرکز شما روی فضای هنری مثل تئاتر است یا اینستاگرام؟
تمرکزمان زیاد روی اینستاگرام نیست. بیشتر تمرکزمان این است که از اینستاگرام بیرون بیاییم و بتوانیم در دنیای واقعی کاری را انجام بدهیم.
شما یکسری کلیپهای تبلیغاتی هم ساختهاید. سناریوی اینجور کارها از طرف شرکت چک میشود؟
خودم برای ایدهپردازی ده روز وقت میگیرم. ایده را به آن BRAND میدهم و OK را میگیرم و برای فیلمبرداری میروم.
برای یکی از شرکتها با شیخ حسین کلیپی ساختید که انتقادات زیادی به شما شد که جنسی است و رئیس شرکت هم بیانیه داد.
آن سناریو از طرف ما نبود و از طرف خود BRAND بود. اما به نظرم داستانهایی که پیش آمد الکی بود. با خود برند مشکل و دشمنی داشتند و بین خودشان یکسری درگیریهایی بود که باعث شد الکی جو بدهند و حاشیه درست کنند. طنز دو پهلو بود که الان در سینمای کشورمان دارند همانها را میگویند. «گشت2» را ببینید که موارد زیادی در آن هست. «نهنگ عنبر» هم همینطور. پر هستند از طنز دو پهلو که اینطور آزاد میگذارند.
پس از نظر شما طنز دو پهلو ایرادی ندارد.
ایرادی ندارد، اما خودم معمولا استفاده نمیکنم. سعی میکنم به سمت بیادبی نروم، چون یک عده نشستهاند که فقط قضاوت کنند و…
شما میگویید ملت ما به خنده نیاز دارند. وجود این همه page که محتوای طنز دارند، خوب است یا بد؟
اگر راه را درست بروند خیلی هم خوب است، ولی خیلیها دارند اشتباه میروند و اصلاً طنز را اشتباه فهمیدهاند. یکی مثلاً برمیدارد و روی ویدیوهایش کاور دختر میگذارد. جای تأسف است که محتواهایی که دارند تولید میشوند اصلاً طنز نیستند و با کاور دختر بازدیدهای میلیونی میگیرند و خیلیها دارند با بیادبی کارشان را پیش میبرند.
این حرفی که دارید میزنید به خاطر نگرانی از این است که شاید در آینده بخواهید در تلویزیون، سینما و تئاتر این کشور فعالیت کنید و یا به این حرف اعتقاد دارید؟
اعتقادکه دارم در کشوری زندگی میکنم که اینها چهارچوبهای آن هستند و باید چه از نظر من این چهارچوبها درست باشند، چه نباشند، آنها را حفظ کنم. اینها «باید» هستند. همانطور که اشاره کردم چهارچوبها را دور زدن هنر نیست. هنر این است که در چهارچوبها خودت را بالا بکشی.
اینکه تلویزیون از شما دعوت کرده است که در یک برنامه تلویزیونی شرکت کنید، یعنی مخاطب شما از مخاطب تلویزیون بیشتر است؟
به مخاطب خودم کاری ندارم، اما مخاطب خود اینستاگرام از تلویزیون بیشتر است. به خاطر اینکه الان همه گوشی دستشان است. خود من غیر از فوتبال شاید هفت سال است که تلویزیون نگاه نمیکنم.
چرا؟ شاید خیلی از جوانها مثل شما باشند.
به نظر من باید تولید محتوا شود. محتوای خوبی ندیدهام. سريالهایی که میسازند به نظرم یکسری بازیگر هستند که نباید بازیگر باشند. آنقدر بد بازی میکنند که آدم حیرت میکند. یک دیالوگ ساده را نمیتوانند درست بیان کنند. این برای تلویزیونی که دارد برای کل کشور برنامه پخش میکند زشت است. یا همینطور در سینما بازیگرهای درجه چهار و پنجی داریم که خیلیهایشان واقعاً ضعیف بازی میکنند. خودم ادعایی ندارم، ولی وقتی میبینم به شعورم توهین میشود.
پنج شش سال پیش همه آرزو داشتند در تلویزیون برنامه اجرا کنند که کارشان دیده شود. الان وقتی از شما دعوت کردند آیا خوشحال بودید که تا به حال یک میلیون نفر شما را دیدند و حالا میشود 20 میلیون نفر؟
به نظرم رفتن به تلویزیون باعث میشود کارم رسمیتر شود و پیشرفت کنم و از فضای اینستاگرام در بیایم، چون رفتن به تلویزیون، سینما و تئاتر برای آدم ایجاد اعتبار میکند، ولی اگر مسئله دیدن شدن هست به نظرم در سینما بهتر میتوانم دیده شوم تا تلویزیون.
آیا تا به حال برای بازی در یک فیلم سینمایی به شما پیشنهادی شده است؟
زیاد پیشنهاد شده، ولی به خاطر فروش فیلم خودشان بوده و من نرفتم. نقشهای کوتاهی که صرفاً ابزار قرار دادن من بود و این قشنگ نیست. البته یک فیلم را قرار بود بازی کنم، قراردادش را هم بستم، ولی نمیدانم چه مشکلی پیش آمد.
فیلم ساخته نشد؟
نه، ساخته نشد. قرار بود در محرم بسازند. اثاثکشی تهیهکننده و کارگردان بود و گفتند حتماً میسازیم. قراردادش را هم دارم، ولی ساخته نشد. یک بار که قرار بود ساخته شود و پروانه ساخت نگرفت.
کارگردانش چه کسی بود؟
آقای علی شاهحاتمی.
اگر یک روز اینستاگرام کلاً فیلتر شود، چه میشود؟
اینستاگرام را فیلتر کنند مردم با vpn میآیند. به نظرم فیلترینگ کار درستی نیست. vpn را ماهیانه با پنج تومان میشود خرید. به نظرم باید ساماندهی و حمایت کنند و یکجوری زیر نظر خودشان ببرند. ما که داریم فعالیت میکنیم، از خدا میخواهم ارگانی بیاید و بگوید آقای عرفان علیرضایی! تو که داری فعالیت میکنی این کارت اشتباه است و این کارت درست. بیا و اصلاً زیر نظر خودمان کار کن. میخواهی کار بیرون بدهی بیا و با ما مشورت کن. من که کار بدی نمیکنم. دارم مردم را میخندانم و در عرصه طنز کاری انجام میدهم. در جامعهای که خنده خیلی کم و مشکلات و افسردگی زیاد شده خنده روی لب مردم آوردن کار قشنگی است. خب چرا نباید از آن حمایت کنند؟ چرا سرکوب کنند؟ بیایند بگویند اینجا را داری اشتباه میروی. درستش کن.
اگر روزی در سینما کمدین معروفی شدید، باز هم کلیپ ساختن را ادامه میدهید؟
اگر جذب سینما شوم، باید تمرکزم را روی آن بگذارم. آدم هر کاری که میکند باید روز آن متمرکز باشد. ولی این نیست که بگویید چون رفتم سینما، این طرف را بیکلاسی میبینم.
نه، بیکلاسی نیست. طنز است و خیلی هم کار قشنگی است. خیلی هم هنر است که بتوانی در یک دقیقه حرفت را بزنی و بخندانی. برای یک فیلم سینمایی 90 دقیقه وقت دارید، ولی در اینستاگرام بیشتر از یک دقیقه نمیتوانی. سناریوی یک دقیقهای نوشتن و خنده از مخاطب گرفتن به نظرم هنر بزرگی است.
اگر فضای مجازی نبود شما چه کار میکردید؟
در کافه کار میکردم.
از کافه میشد رفت سینما؟
نه، متأسفانه فضای باندبازی بهشدت در تئاتر، سینما و تلویزیون ما حاکم است.
این را با اینکه هنوز واردش نشدهاید حس کردهاید؟
صد در صد! از قبل هم شنیده بودم سینما اینطور است. حالا که با خیلیها دوست شدهام که خیلی بیشتر میدانم. یک فیلم بازی میکند و به او میگویند اگر میخواهی اسمت را اول یا آخر تیتراژ بگذارم باید این مبلغ را بدهی. طرف نقش اول هم بازی کرده و نقش او از بازیگر نقش اول هم پررنگتر است، ولی گفتهاند اگر میخواهی اسمت را بزنیم، باید اینقدر پول بدهی. او هم زیر بار نرفته و پول را نداده بود و حالا از ما کمک میخواست فیلمش معرفی و خودش دیده شود. این اصلاً قشنگ نیست.
آیا برای دیده شدن یک فیلم سینمایی از شما هم دعوت میکنند؟
صد در صد. به ما میگویند فیلم ما را در اینستاگرام خودتان تبلیغ کنید، چون دیگر کسی تلویزیون نگاه نمیکند و دست همه مردم گوشی است. تبلیغات بیشتر در فضای مجازی است. خیلی از فیلم سینمایی به من گفتهاند بیا برای ما تبلیغ کن تا دیده شوند.
الان به این مرحله که به شکل جدی وارد سینما شوید نزدیک هستید؟
ما داریم همه تلاشمان را میکنیم که به جایی که در نظر داریم برسیم. اگر حقمان باشد میرسیم، اگر هم نباشد نمیرسیم. دارم در عرصههای مختلف تئاتر، استندآپ کمدی و اینستاگرام کار میکنم که در یکی از آنها اتفاق خوبی برایم بیفتد. اگر قرارداد خوب سینمایی پیش بیاید که همه تمرکزم میرود آن طرف. فعلاً در حال آزمایش همه اینها هستم.