جام جم: منطق محمدحسین فرحبخش، منظق «بگمبگم» است
روزنامه جام جم در باره جنجال اخیر بین محمدحسین فرحبخش و رامبدجوان نوشت: رک و راست و پرحاشیه است. هر جا حرفی بزند تا مدتها پیغام و پسغامها ادامه پیدا میکند، اما جالب این که شجاعانه پای حرفش میایستد و کوتاه نمیآید. حالا هر قدر همه نظر مخالف او داشته باشند و پاسخش را بدهند، مرغش یک پا دارد و سر حرفش میماند. البته ممکن است در معدود مواردی هم صلاح ببیند که عذرخواهی کند.
شاید برخی از مخاطبان سینمایش که البته عامه مردم هم هستند، او را چندان نشناسند و تنها کارهایی را که تهیهکنندگی کرده است، دیده باشند. فرحبخش از دهه 60 تا امروز به عنوان تهیهکننده در سینما مشغول بوده است، از دهه 80 تصمیم گرفته وارد عرصه کارگردانی هم بشود و البته از میانه دهه 70 تا اواسط دهه 80 چند بار هم فیلمنامهنویسی را تجربه کرده است.
او در کارنامه فعالیتهای خود 46 تهیهکنندگی، پنج کارگردانی و سه فیلمنامهنویسی را دارد و البته همانطور که ارقام نشان میدهد بیشتر در عرصه تهیهکنندگی فعال بوده است.
گردش مالی فیلمهای پرفروش
اگر نگاه دقیقی به فهرست بلندبالای تهیهکنندگی او بیندازیم، عموما با آثاری عامهپسند روبهرو میشویم که خط داستانی ضعیفی دارند و بههیچوجه مورد توجه منتقدان سینما قرار نمیگیرند. اما از طرف دیگر فروش خوبی دارند و سینماداران اصولا از اکرانشان راضی هستند.
در واقع میتوان گفت هر چند کارنامه فرحبخش پر است از نام فیلمهای آبکی که اعتباری برای سینما محسوب نمیشود و چیزی به سینمای ایران نمیافزاید، اما در اوضاع نابسامان اقتصاد سینمایی ما گردش مالی را بالا میبرند و میتوان گفت بازدهی اقتصادی خوبی برای سینما دارند؛ بازدهی که البته دست فرحبخش را هم در پرداخت دستمزد بازیگران باز میگذارد و موجب خوشنامیاش به عنوان یک تهیهکننده خوشحساب میشود، ذکر این نکته هم ضروری است که ایشان تهیهکننده فیلمهای کم هزینه و نسبتا پرفروش است و با سایر توصیفات خودتان میتوانید این موضوع را تحلیل کنید!
در فعالیتهای فرحبخش تهیهکننده میتوان به فیلم «بچههای طلاق» اولین ساخته تهمینه میلانی در سال 1368 هم اشاره کرد. همچنین فیلم «آواز قو» با معرفی بهرام رادان به عنوان یک سوپراستار هم در کارنامه فعالیتهای فرحبخش دیده میشود. البته این فیلم نکته جالب دیگری هم دارد و
بر اساس نخستین فیلمنامه پیمان معادی ساخته شده است.
از دهه 60 تا 90
او در دهه 60 تهیهکننده فیلمهای اکشن است، از دهه 80 سراغ ساخت فیلمهای تینایجر میرود و از اواسط این دهه هم تهیهکنندگی فیلمهای کمدی ـ رمانتیک را در دستور کار خود قرار میدهد. او طیف خاصی از مخاطب را انتخاب کرده، بخوبی برای همان طیف برنامهریزی میکند و میداند باید چه فیلمی روی پرده برود تا آنها دست به جیب شوند و به سینما بروند.
طی چهار دهه گذشته همواره سینما مسیر خودش را رفته و فرحبخش هم مسیر خودش را. از 23 سالگیاش که وارد عرصه تهیهکنندگی شده بقیه آن طرف جو بودهاند و ایشان، این طرف جو. اما نمیتوان از این نکته گذشت که هر چند در سینما تقریبا همیشه تنها مانده و نظراتش هم مخالف دیگران بوده، اما توانسته روی پای خودش بایستد و به مسیرش ادامه دهد. مثلا وقتی چند سال پیش سینماگران در حال تلاش برای بازگشایی سینما بودند، جناب فرحبخش خواستار تعطیل ماندن خانه سینما بود! او حالا هم مخالف سرسخت اکران فیلمهای گروه هنر و تجربه بوده و معتقد است، در حالی که سالن سینما کم داریم، نباید یک فیلم برای چند نفر مخاطب اکران شود.
تهیهکننده فیلمساز میشود
گفتیم فرحبخش کارگردانی را هم تجربه کرده است. عطش، زندگی خصوصی، مستانه، آبنبات چوبی و پا تو کفش من نکن به ترتیب ساختههای سینمایی او هستند. از میان این فیلمها «زندگی خصوصی» حواشی بسیاری داشت و بسیاری از مذهبیون از این فیلم دل خوشی ندارند. دیگر فیلمهایش هم خواه ناخواه رنگ و بوی فیلمفارسیهای قبل از پیروزی انقلاب را دارد و فیلم آخرش «پا تو کفش من نکن» هم به زعم برخی منتقدان مرزهای ابتذال را جابهجا کرده است! اما واقعیت این است که برای فرحبخش فقط فروش مهم است و همانقدر که منتقدان به او اهمیت نمیدهند، او هم نسبت به آنها بیاهمیت است و نظراتشان را دنبال نمیکند.
اظهارنظرهای جنجالی
همانطور که اول مطلب اشاره کردیم، اظهارنظر جنجالی کم نداشته و ندارد. یک روز به تهیهکننده خندوانه خرده میگیرد و روز دیگر هم ممکن است به یک اصلاح طلب دو آتشه بند کند که فلانی را، فلان سال حراست ارشاد شلاق زده است. حالا هر قدر هم طرف انکار کند، پاسخش این است که نگذار دهانم باز شود و بگویم! البته این رویکرد را در بحث
هایی که با رامبد جوان هم داشت، مشاهده کردیم و دیدیم که منطق آقای فرحبخش هنوز هم همان منطق «بگم بگم» است! منطقی که ظاهرا همین کاربرد را دارد و قرار نیست به مرحله بعدی بروید و اگر چیزی هم هست بیان شود!