بازکردن فضای خود انتقادی در تلویزیون از «کیوسک»

یکی از نقدهای جدی که همواره در سال های اخیر نسبت به صدا و سیما مطرح بوده این است که اگر چه برنامه‌های این رسانه به شکل‌های مختلف اقدام به نقد و بررسی مسائل مختلف کشور و حتی آثار هنری تولید شده در سینما می‌کنند اما تا امروز هیچگاه مجالی برای نقد و گفت‌وگوی جدی در خصوص آثار تلویزیون در خود رسانه ملی فراهم نبوده است.

این رویکرد سال‌هاست که خیال تولیدکنندگان صداوسیما را راحت کرده و آنها بدون نگرانی در خصوص نقد شدن توسط یک رسانه فراگیر مثل تلویزیون اقدام به ساخت آثار خود می‌کنند. آثاری که در سال‌های اخیر نسبت به گذشته با افت کیفی محسوسی هم رو به رو بوده‌اند.

اما برنامه «کیوسک» شب گذشته موضوع سریالسازی در تلویزیون را به بحث گذاشت و با حضور دو تن از سریالسازان قدیمی به نقد آثار چند سال اخیر پرداخت. در این برنامه ابتدا آیتمی با موضوع تلخی عمیق سریالهای تلویزیون پخش شد، آیتمی که منشأ تلخی فعلی سریال‌های تلویزیون را موفقیت چند سریال مانند «زیر تیغ» در دهه 80 می‌دانست. کلیشه‌ای که امروز به آفت سریال‌سازان تلویزیون تبدیل شده و برخلاف نیاز واقعی جامعه آنتن سیما را مملو از سریال‌هایی با پیرنگ‌های عمیقاً تلخ کرده است.

تلخی سریال‌های تلویزیون و استفاده از کلیشه‌های ثابت در ساخت ملودرام‌های خانوادگی همواره در سال‌های اخیر به عنوان یکی از جدی‌ترین نقدها به مدیران رسانه ملی مطرح بوده است. مسئله‌ای که به نظر می‌رسد علاوه بر مدیران نوک پیکان انتقاد را به سمت سازندگان این آثار هم می‌برد.با این وجود اتفاقی که شب گذشته در برنامه کیوسک افتاد رویکرد جدیدی در صداوسیما محسوب می‌شود که نشان می‌دهد مدیران رسانه ملی در اقدامی قابل تأمل دست به خودانتقادی برای الگوسازی نقد در مورد نهادها و ارگانهای دیگر زده‌اند.
قطعا باز شدن باب گفت‌وگو در خصوص تلویزیون در خود تلویزیون به افزایش قدرت رسانه ملی در نقد سایر دستگاه‌ها کمک خواهد کرد. چرا که ناگفته پیداست زمانی که صداوسیما نقد را ابتدا از خود آغاز می‌کند نهادهای دیگر نمی‌توانند آن را به این بهانه که یک تریبون یک طرفه است با چالش مواجه کنند.

شاید بتوان امیدوار بود که آنچه در برنامه «کیوسک» اتفاق افتاد آغاز جریانی دنباله‌دار از خود انتقادی در رسانه ملی باشد و نقد به تلویزیون در سایر برنامه‌های پرمخاطب شبکه‌های مختلف نیز ادامه پیدا کند. این اتفاق ابتدا ممکن است با نگرانی مدیران همراه باشد اما در ادامه به یک منبع اصلی برای اتخاذ تصمیم‌های درست‌تر توسط همین مدیران بدل خواهد شد و شاید این انتقادات حداقل در برنامه‌های فرهنگی منجر به تغییر مسیری در سریال‌سازی شود که در سالهای اخیر باعث کاهش چشمگیر مخاطبان آثار نمایشی تلویزیون شده است.