پرش بلند

امیر ابیلی

نیما جاویدی با فیلم اول‌اش؛ «ملبورن» در مسیری قرار گرفته بود که در انتهایش قرار بود یکی از نسخه‌های بدلی و فیک فرهادی به حساب بیاید، نه چیزی بیشتر. مانند دوجین فیلمساز جوان دیگری که خواستند با رفتن سراغ درام‌های خانوادگی آپارتمانی و تقلید از فرهادی در فرم و شیوه داستانگویی برای خود در سینمای ایران- و شاید جهان- جایگاهی دست و پا کنند، اما نفهمیدند که تا وقتی نسخه ارجینال یک جنس هست کسی نسخه درجه دو را جدی نمی‌گیرد.

جاویدی اما خیلی زود این نکته را دریافت. اینکه برای یافتن جایگاهی یکه در سینمای ایران باید مسیر خودش را برود، بی‌توجه به آنچه که «مد روز» است. شاید جریان مالی و تولیدی سینما خواستار رفتن در مسیر مد روز باشد، اما با قدم گذاشتن در آن مسیر شاید بتوان به فیلمسازی پرکار تبدیل شد، اما نمی‌توان به سینماگری مهم بدل گشت.
«سرخپوست» برای جاویدی حکم رسیدن به همین هویت شخصی است. قدم گذاشتن در مسیر علاقه فردی.

«سرخپوست» یک فیلم «ژانر» است. اتفاقی که کمتر در سینمای ایران می‌افتد، آنهم با این میزان امکانات تولیدی. حسن بزرگ اما این است که دست روی ژانر «معمایی» هم گذاشته که برخلاف «کمدی» و یا «ملودرام»‌های اجتماعی در سینمای ایران چندان طرفداری در میان سینماگران ندارد و همین می‌تواند کار جاویدی را ویژه‌تر کند.

فیلم به خوبی فضاسازی می‌کند. طراحی صحنه و لباس هم به خوبی به این فضاسازی کمک کرده‌ است. به خوبی معمای خود را مطرح می‌کند و در اجرا و کارگردانی از ابتدا تا انتها بسیار یکدست است و در مجموع یک فیلم هالیوودی است که در چند سال اخیر سینمای ایران می‌تواند منحصر به فرد باشد. به خصوص که فیلمساز داستانگویی را هم فدای بیان نمادین حرف‌های سیاسی و اجتماعی روز هم نکرده تا تشویق چند رسانه محفلی را کسب کند.

▪️مشکل اما این است که با وجود اجرای درست، فیلم ریتم کندی دارد و این از فراز و فرودها و پیچ و خم‌های کم در مسیر حل معما نشئت می‌گیرد. کل ماجرا این است که یک زندانی درون زندان مخفی شده و زندانبان باید او را بیابد. همین پلات اولیه امکانات اولیه کمی را برای ایجاد فراز و فرودهای متعدد داستانی در اختیار نویسنده قرار داده است، هرچند این به معنای عدم جذابیت «سرخپوست» نیست.

جز این اما بزرگترین مشکل فیلم پایان‌بندی آن است. طبعا نمی‌توان پایان فیلم را لو داد، اما تصمیم نهایی «سرگرد نعمت جاهد»(نوید محمدزاده) از مسیر اصلی روایت فیلم کاملا بیرون می‌زند و منطقی نیست. با اینهمه اما «سرخپوست» یکی از بهترین آثار امسال سینمای ایران است. فیلمی قصه‌گو و بی‌حاشیه و از همه مهم‌تر یک فیلم «ژانر».