جوکر، راز قدرت همیشگی هالیوود و ورشکستگی تلویزیون ایران
امیر ابیلی
«جوکر» سوددهترین فیلم کامیکبوکی تاریخ. پرفروشترین فیلم سینما با درجه سنی بزرگسال(R) و کمخرجترین فیلم سینماست که توانسته بیش از یک میلیارد دلار فروش کند. مسئله اما اینها نیست. مسئله کیفیت فنی بالای فیلم هم نیست و به نظر چیزی که باعث موفقیت همهجانبه اثر شده نه کیفیت هنری آن، بلکه احساس همذاتپنداری شدیدی است که مردم عادی با وضعیت بغرنج «آرتور فلک»(جوکر) و نسبت او با طبقه حاکم دارند. نکته مهم در این است که این فیلم رادیکال و وحشی در برابر سیستم، که صدای بسیاری از سیاستمداران را دراورده و گروههای مختلفی به آن انگ ترویج خشونت و هرج و مرج میزنند، محصولی از «جریان اصلی» (Mainstream) سینمای امریکاست و نه تولید یک جریان مستقل و آلترناتیو.
چرا هالیوود همواره قدرتمندترین جریان هنری/ رسانهای جهان و بزرگترین ضامن امینت ملی آمریکاست؟ دقت کنید که ضدسیستمترین و منتقدانهترین فیلم –حداقل- یک دهه اخیر علیه وضع موجود آمریکا و اشراف حاکم که رو به اضمحلالترین بازنمایی از جامعهی آمریکا را ارائه میدهد و مهمترین «شرور» تاریخ سینما را هم در جایگاه مظلوم و ستمدیده مینشاند از دل یکی از مهمترین کمپانیهای همین سیستم درامده.
«جوکر» واکنش جهانیترین رسانهی آمریکا؛ «هالیوود»، به وضعیت زیرپوست جامعه است. تحلیلی منتقدانه از چرایی به قدرت رسیدن «جوکر»ها(ترامپ؟) در جامعهای بحرانزده و به آنارشیسم رسیده، و همچنین نگاهی دلسوزانه به مردم طبقه فردوست و «مستضعف» که حالا «رویا»ی خود؛ انتقام از ثروتمندان و حاکمان و اعضای الیگارشی را روی پرده میبیند.
این خروجی مهم نظام هنری/رسانهایِ همواره زندهایست که منتقد سیستم و سمت مردم است و نه مالهکش سیستم. چنین رسانهایست که اتفاقا میتواند حافظ امنیت همان سیستم باشد.
ساخته شدن «جوکر» در دل جریان اصلی هالیوود را مقایسه کنید با اختگی، بیمسئلهگی و مالهکشی رسانههای حامی سیستم در ایران از تلویزیون تا خبرگزاریها و روزنامهها که نهتنها کمترین میزان انتقاد را هم برنمیتابند، بلکه حتی از صحبت درباره همین «جوکر» امریکایی هم میترسند.
جالب نیست که امریکا نگران شورش اجتماعی پس از ساخت و اکران گسترده جوکر نیست و رسانههای ما در ایران از تماشای فیلم توسط مردم نگرانند؟ روزنامه سپاه نمی خواهد مردم در VODها حتی بتوانند فیلم را ببینند. مسئله در فهم رسانه است. اینکه رسانهی مردمیتر اتفاقا خدمت بیشتری به امنیت سیستم میکند و رسانههای حکومتی ضربهی مهلکی به همان نظام خواهند زد. فهم قدرت و مکانیزم عملکرد هالیوود در فهم ساخته شدن «جوکر» است.