«برادران محمودی» و آپشن جدید خودزنی در سینمای ایران

علیرضا معینی

چند روز پیش که خبر حمایت مرکز سینمای ملی فرانسه از جدیدترین فیلم اصغر فرهادی منتشر شد، یکبار دیگر این بحث مطرح شد که نهادهای سینمایی دنیا وقتی از یک فیلم یا فیلمساز حمایت می‌کنند که با سیاستهای سینمایی و محتوایی آنها همخوانی داشته باشد.

حتی برخی با مقایسه فیلمهای تولید ایران فرهادی و فیلمهای تولید خارج او مانند گذشته که از حمایت کمسیون فرهنگی اتحادیه اروپا برخوردار بود، نوشتند که چطور فیلمهای ایرانی فرهادی پایانی سرد و ناامید کننده دارند و فیلمهای خارجی او با امید تمام میشوند.

این بحثها یکبار دیگر ماجرای بی‌مبنا بودن حمایتهای دولتی در ایران از فیلمها را به چشم آورد. اینکه مدیران سینمایی رسما پول فیلمهایی را می‌دهند که نه تنها هیچ ربطی به اولویتهای فکری ندارند که از قضا برخی از آنها در تضاد کامل با سیاستهای فرهنگی هستند.

اما مورد عجیب «برادران محمودی» ثابت میکند ظاهرا سینمای ایران به آپشنی جدید در خودزنی دست پیدا کرده است! و آن این است که نه تنها با فیلمسازان ایرانی، که حتی با فیلمسازان مهاجر هم خودزنی میکند!

یعنی اگر نهادهای فرهنگی سایر کشورها میگردند و با حمایت از فیلمسازهای هم‌فکر خود سعی می‌کنند منویات فرهنگی خویش را گسترش دهند، اینجا دو برادر که ایرانی نیستند از امکانات سینمای ایران استفاده میکنند و حمایت می‌شوند تا تصویری سیاه، کثیف، ناامید کننده و در برخی مواقع لجن از ایران -خاصه وضعیت مهاجران افغانستانی- نشان دهند.

«مردن در آب مطهر» که سال گذشته در جشنواره فجر به نمایش درآمد و حمایت و مشارکت مالی بنیاد فارابی را همراه داشت نمونه‌ای از این تلاش برادران محمودی بود. حال هم فیلم به شدت چرک «هفت و نیم» از این دو برادر دارد اکران می‌شود و وضعیتی به مراتب بدتر دارد.

اینجا قصد نداریم درباره اینکه وضعیت مهاجران افغانستانی در مجموع چگونه است صحبت کنیم -کما اینکه وضعیت برادران محمودی که از کودکی مهاجرت کرده، درس خوانده، مدارک بالای دانشگاهی گرفته، فیلسماز شده، حمایت شده و جایزه برده‌اند خود مثال نقض فضای به شدت سیاه فیلمهایشان است!- بلکه میخواهیم از مازوخیسم شدید مدیریت فرهنگی به ویژه مدیریت سینمایی در کشورمان حرف بزنیم. مازوخیسمی که دیگر حتی با پول دادن به فیلسمازان ایرانی برای توهین به ایران و ایرانی ارضا نمی‌شود و حالا افتاده به خودزنی با فیلمسازان غیر ایرانی تا از این به بعد آنها با فیلمهایشان که عنوان تولید مشترک ایران و یک کشور دیگر را یدک می‌کشد به فحاشی علیه جامعه ایرانی در جشنواره های خارجی بپردازند.

🔹«هفت و نیم» برادران محمودی همه پلشتی‌ و سوءنیتی که چندین فیلم می‌توانند درباره ایران داشته باشند را به تنهایی دارد و یکبار دیگر این سوال را مطرح میکند: آیا سینمای ایران صاحب دارد؟