ماجرای «یک ملاقات ساده» در کافه
جواد تولمی که این روزها نمایش «یک ملاقات ساده» را اجرا می‌کند، می‌گوید: انتظارات مخاطبان امروز از تئاتر بالاتر رفته و تماشاگر دوست دارد روی صحنه تئاتر حرف خودش و جامعه را بیابد.
این کارگردان تئاتر توضیحاتی درباره این اثر نمایشی ارایه کرد و از دشواری‌های نمایش‌های محیطی سخن گفت.
تولمی که متن این نمایش را خود نوشته است، درباره داستان آن گفت: موضوع نمایش ما چالش بین دو نسل از دو دهه گوناگون جامعه ایرانی است و به چالش بزرگ اختلافات خانوادگی و طلاق می‌پردازد. این نمایشنامه را سه، چهار سال پیش نوشتم که با نام «سکوت نسبتا طولانی» در مجموعه‌ای منتشر شد و بعد از انتشار فراخوان نمایش‌های محیطی تئاتر شهر، این متن را با تغییراتی ارایه کردم و بعد از پذیرش آن، از تیر ماه تمرین‌هایمان را آغاز کردیم و در نهایت به این متن رسیدیم.
او ادامه داد: چالش همه ما این پرسش بود که چرا میان جامعه ما این اندازه شکاف به وجود آمده و سعی کردیم مخاطب را هم با همین پرسش رو به رو کنیم. به ویژه اینکه در جامعه ما خشمی وجود دارد که هر روز در حال افزایش است بدون اینکه هیچ راه حلی برای آن داشته باشیم.
تولمی که این نمایش را در قالب نمایشی کافه‌ای اجرا می‌کند درباره احیای دوباره نمایش‌های محیطی در مجموعه تئاتر شهر توضیح داد: اجراهای محیطی بخشی از ویژگی‌های نمایش‌های صحنه‌ای و خیابانی را در خود دارد. مکان این اجراها سربسته است ولی شیوه اجرایی آنها شبیه تئاتر خیابانی است که هیچ حد و مرزی برای محدوده تماشاگر وجود ندارد و بازیگر در کمترین فاصله با تماشاگر قرار دارد و باید او را با خود همسو کند و از این جهت دچار چالش هستیم.
این کارگردان تئاتر با بیان اینکه هنوز اجرای نمایش‌های محیطی در کشور ما جا نیفتاده است، افزود: در نمایش‌های محیطی نسبت به نمایش‌های خیابانی دچار چالش‌های بیشتری هستیم . تماشاگر نمایش خیابانی اگر با کار ارتباط برقرار نکند، به راحتی محل اجرا را ترک خواهد کرد یعنی حق انتخاب دارد ولی در نمایش محیطی ماجرا متفاوت است و در بیشتر مواقع می‌توانیم از تئاتر مشارکتی و پداگوژی در کنار اجرایمان بهره ببریم.
او ادامه داد: در هر صورت الان گونه‌ها و شیوه‌های اجرایی متفاوت شده و انتظارات تماشاگر هم از تئاتر بالاتر رفته و دوست دارد حرف دل خود و جامعه را روی صحنه ببیند. ضمن اینکه هر نمایشی را که فضایش در کافه است، نمی‌توانیم محیطی بدانیم یعنی حتی در خود مکان هم دچار چالش هستیم. در حال حاضر اتمسفر نمایش ممکن است با چینش کافه اختلاف زیادی داشته باشد و این یکی از چالش‌های بزرگ بچه‌های تئاتر محیطی است که اجراها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
تولمی درباره جذب تماشاگر به این گونه نمایشی در شرایطی که اجراهای محیطی مجموعه تئاتر شهر بعد از چند سال وقفه دوباره احیا شده است، توضیح داد: هنوز نتوانسته‌ایم دوباره مخاطب را به این اجراها جذب و این گونه نمایشی را به جامعه معرفی کنیم. شاید بهتر بود اجرای این نمایش‌ها از تابستان آغاز می‌شد که مخاطبان بیشتری گرداگرد تئاتر شهر بودند. این روزها به دلیل سرد شدن هوا و بارندگی، جذب مخاطب باز هم سخت‌تر شده است. اما همین که تماشاگر می‌آید و با کار همراه می‌شود، نشان‌گر اثرگذاری نمایش است.
او درباره جذب مخاطبان دانشجو به نمایش‌های کافه‌ای نیز گفت: تماشاگر دانشجو هم داریم ولی شرایط جامعه به گونه‌ای است که ورود دانشجویان به برخی از مکان‌ها چندان ساده نیست چون انگیزه‌های آنان تغییر کرده است. دانشجویان دهه هفتاد و هشتاد انگیزه‌های بیشتری برای دیدن تئاتر و خواندن کتاب‌های تخصصی آن داشتند ولی الان این انگیزه‌ها کمرنگ شده و این نقدی است که به حوزه آموزش وارد است. با نسلی رو به رو هستیم که بدون تحمل سختی، می‌خواهد یک شبه راه موفقیت را طی کند. حتی خیلی از دوستان تئاتری خودمان هم به دیدن تئاتر بی‌تفاوت شده‌اند و دیگر آن شور و حال و حرارت قبلی دیده نمی‌شود. گویی برای جذب تماشاگر باید شیوه‌های دیگری را به کار گرفت. با این حال امیدوارم با اجرای همین نمایش‌ها بتوانم رسالت تئاتری خود را به انجام برسانیم.
نمایش «یک ملاقات ساده» نوشته و کار جواد تولمی با بازی سبا سلیمانی، عباس علیرضا، مطهره قدسی‌زاده، هر روز ساعت ۱۷ در کافه تریای اصلی مجموعه تئاتر شهر اجرا می‌شود.
