سوژه‌های «رخ مادر» از کل ایران/ این مادران شهید هنوز چشم انتظارند
یکی از کارگردانان مستند «رخ مادر» فرایند سوژه یابی برای این مجموعه از کل استان‌های کشور را تشریح و عنوان کرد این مجموعه درباره مادرانی است که هنوز وقتی اسم شهید می‌آید چشم‌شان تر می‌شود.
سیدمصطفی سیدالحسینی یکی از کارگردانان مجموعه مستند «رخ مادر» به تهیه‌کنندگی امیرحسین اکاتی که این شب‌ها از شبکه یک سیما در حال پخش است، در این باره گفت: اگر مخاطب دوست دارد قصه مادرانی که عزیز خود را در راه حفظ این سرزمین از دست دادند و هنوز چشم انتظار هستند، بشنوند؛ مادرانی که هنوز وقتی اسم شهید می‌آید گلویشان می‌گیرد، چشم‌شان تر می‌شود و فراموش نکردند، حتماً «رخ مادر» را ببیند. شنیدن قصه زندگی آن‌ها به نسل جوان درسی می‌دهد که می‌توانند آن را در زندگی خود پیاده کند. ما باید قدردان مادرانی باشیم که از جان و دل مایه گذاشتند که اگر همراهی‌شان نبود، شاید سرانجام دیگری برایمان رقم می‌خورد.
وی با اشاره به جزییات روند تدوین این مجموعه عنوان کرد: در این مجموعه هدف و تلاش ما بر این است که درامی را خلق و قصه تعریف کنیم و این مستلزم این است که روی متن تسلط بیشتری داشته باشیم. برای این منظور گاهی متن را در حین تدوین جابه‌جا می‌کردیم و بنا به شرایط تغییر می‌دادیم.
وی ادامه داد: مصاحبه ها در بعضی از قسمت‌ها اجازه چنین تغییراتی را نمی‌داد و با توجه به نوع سوژه‌ها کار سخت می شد چراکه نیاز به فضاسازی و قصه‌گویی داشتیم پس تصمیم گرفتیم از راوی مستقل استفاده کنیم که یا اول شخص است در نسبت با سوژه و یا سوم شخص در راستای خلق فضای دراماتیک.
سیدالحسینی یادآور شد: پیش از تولید، تیم پژوهشی به شهرها و روستاها سفر و با سوژه‌ها صحبت کرده و اطلاعات گرفته بود. در حقیقت یک سری عکس و فیلم به دست ما رسید که ممکن بود سوالات جدیدی برایمان ایجاد شود که تیم پژوهش دوباره به دنبال پاسخ آن می‌رفت. به هرحال وقتی از قبل پژوهش آماده باشد، قصه را طراحی می‌کنیم و دکوپاژ را می‌نویسیم و با دید اینکه چه می‌خواهیم به سمت تولید می‌رویم.
یکی از کارگردانان «رخ مادر» ادامه داد: در این مجموعه هرجا لازم بود، از فیلم و عکس قدیمی استفاده شده اما سیاست این بوده است که از آرشیو خام استفاده نشود یعنی اینکه اگر قرار است فیلمی نشان داده شود، در بستر تولید رخ بدهد. مثلاً فیلم در تلویزیون نمایش داده شد و یا عکس را به فراخور تولید در قاب عکس گذاشتیم. همچنین طراحی صحنه و لباس به صورت عُرف سینما در این اثر اتفاق نیفتاده است اما برای تصویربرداری چیدمان معمولی و مرسوم که در مستند است، اتفاق افتاده است.
وی درباره چگونگی انتخاب سوژه‌ها عنوان کرد: این مجموعه در استان‌های مختلف تصویربرداری شده و تیم پژوهش شهر به شهر و روستا به روستا گشته و با نهادهای مختلف ارتباط گرفته است تا سوژه‌ها را بر اساس معیارهای مدنظر پیدا کند. در «رخ مادر» مادران ِشهدا سوژه کار هستند و قرار بر این شد که یک الگوسازی به واسطه قصه آن ها که فعالیت اجتماعی دارند، اتفاق بیفتد.
این مستندساز درباره وجود چند کارگردان برای تولید این مجموعه مستند توضیح داد: وجود چند کارگردان برای یک مجموعه باعث می‌شود سرعت کار بالا برود و کارها هر کدام امضای خودشان را دارند و شبیه هم نیستند. در حقیقت اگرچه ممکن است قصه‌ها مشابه هم باشند و حرف واحدی بزنند اما هر کدام رنگ و بوی خاص خود را دارد. البته در «رخ مادر» ما کارگردانان بعضا مشورت گرفتیم و به یکدیگر کمک کردیم چراکه همه در خدمت یک مجموعه هستیم و به دنبال ارایه بهترین کیفیت.
سیدالحسینی درباره تجربه خود از ساخت چند قسمت از مجموعه مستند «رخ مادر» بیان کرد: برای من تجربه جالبی بود چراکه قبلاً با سوژه‌های این چنینی مواجه نبودم. از سوی دیگر به واسطه اینکه توانستم در این مجموعه با آدم‌های متفاوت در شهرهای مختلف ارتباط بگیرم، برایم شیرین بود و به لحاظ فرمی به تجربیاتم افزوده شد.
منبع: مهر
