وقتی «سودای سیمرغ» پر پرواز فیلم‌اولی‌ها می‌شود
فیلم‌اولی‌های بسیاری بعد از دیده شدن در جشنواره فیلم فجر مسیر روشنی را در سینمای ایران پیدا کرده‌اند، مسیری که اغلب با حمایت نهادهای فرهنگی محقق شده است.
چندی پیش بود که دبیر چهل‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر مجتبی امینی خبر از بازگشت بخش فیلم اولی‌ها یا همان نگاه نو جشنواره را بعد از 3 سال داد، بخشی که به گفته امینی قرار است با 11 فیلم دست پری برای فیلمسازی ایران داشته باشد.
اولین اتفاقی که به‌عنوان دلیل احیاء دوباره این بخش به‌نظر می‌رسد تعداد بالای کارگردانان فیلم اولی در لیست ارائه شده به جشنواره فیلم فجر است، اتفاقی که نشان از پویایی سینما در تربیت نسل جدید دارد.
شاید اگر آینده سینما برایمان مهم باشد این بخش را حتی مهم‌تر از سودای سیمرغ بدانیم، «نگاه نو» جشنواره فیلم فجر کارگردانان بسیاری را به سینمای ایران معرفی کرده و بودنش قطعا باعث رشد سینما خواهد بود.
اما یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق حمایت سرمایه‌گزاران و البته نهادهای فیلمساز از کارگردان‌های کار اولی است، اعتمادی که باعث رشد هنر سنیما خواهد شد. به همین دلیل نگاهی داریم به نهادهایی که آثارشان را با کار اولی‌ها ساختند.
در میان فهرست تولیدات جدید سازمان اوج یک نکته مشترک به چشم می‌خورد و آن نام فیلمسازانی است که برای نخستین بار پشت دوربین قرار می‌گیرند. رجوع به گذشته و یک مسیر تجربه شده، نشان می‌دهد که سازمان‌های دولتی، «بهتر» می‌توانند زمینه معرفی و رشد کارگردان‌های تازه نفس را فراهم آورند. فارابی، حوزه هنری، اوج و … همچنان این امکان را فراهم می‌کنند و البته ناگفته پیدا است که باید روند فعلی، شتاب بیشتری بگیرد.
سازمان اوج در حالی سراغ تولید آثار مختلفی رفته است که سهم زیادی از کارگردانی آن‌ها به چهره‌ای جدید رسیده. دستاورد این فیلم و سریال‌ها برای آن‌ها چیست و از آزمون جدی اول چه نمره‌ای خواهند گرفت؟ چه کسانی پیش از این با همکاری اوج اولین اثر خود را ساخته اند؟
مهدی شامحمدی
چهره‌ای سرشناس در حوزه مستند است و آثاری چون « عملیات غیرممکن»، «مدار هفت درجه آرش»، «خوف ستایش یک مواجهه»،« امام رضا (ع) »، «پرستاران»، «هفت قصه از خرمشهر» و … در کارنامه دارد. مهدی شامحمدی با این پیشینه پشت دوربین اولین فیلم بلند سینمایی خود نشسته که از قضا سوژه‌ای مهم دارد.
«مجنون» روایتی است از حماسه آفرینی شهیدان مهدی و مجید زین‌الدین و رزم آوران لشگر 17 علی بن ابی طالب(ع) در جزیره مجنون و عملیات بزرگ خیبر که در جشنواره چهل و دوم فیلم فجر رونمایی خواهد شد. سجاد بابایی نقش شهید مهدی زین‌الدین را بازی کرده است.
علی ثقفی
در اولین تجربه بلند سینمایی خود سراغ یک سوژه مهم رفته و آن روایت زندگی مرحوم پرویز دهداری، مربی با اخلاق فوتبال ایران است. علی ثقفی کاری سخت پیش رو دارد به این خاطر که «سینمای پرتره» همواره زیر ذره بین بود و از آن سو سهم تجربیات موفق آثار ورزشی در سینمای ایران اندک است.
مهم‌تر این که قصه درباره مردی است که زندگی دراماتیکی داشته و عدم روایت صحیح، خسران به همراه دارد. سعید پورصمیمی بازیگر توانا و باتجربه نقش مرحوم دهداری را بازی کرده.
حسین دارابی
«خدای جنگ» که روایتی ملتهب از یک اتفاق واقعی است را حسین دارابی کارگردانی می‌کند. او فیلمسازی جسور لقب گرفته که اولین فیلم خود یعنی «مصلحت» را با همراهی اوج و سازمان سینمایی سوره حوزه هنری به سرانجام رساند.
این فیلم سه سال توقیف بود و امسال اکران عمومی شد. دارابی هم در این فاصله فیلم دوم خود یعنی «هناس» را در همکاری با سازمان سینمایی سوره ساخت و حالا «خدای جنگ» سومین تجربه کارگردانی بلند او به حساب می‌آید.
محمدحسین مهدویان
به عقب‌تر که برگردیم نام چند کارگردان دیگر دیده می‌شود که اولین تجربه بلند خود را با اوج به ثمر رسانده‌اند. یکی از چهره‌های شاخص محمد حسین مهدویان است که با فیلم «ایستاده در غبار» با موضوع زندگی حاج احمد متوسلیان خیلی زود تبدیل به کارگردانی مطرح شد.
این فیلم پیشنهادی تازه در ژانر آثار زندگی نامه‌ای محسوب می‌شود که هم شناخت بیشتر مردم نسبت به متوسلیان را به همراه داشت و هم مسیر حرفه‌ای مهدویان را هموارتر کرد.
سیاوش سرمدی
سابقه خبرنگاری داشت و با مستندهای جسورانه خود به شهرت رسید. سیاوش سرمدی در اولین تجربه بلند سینمایی خود یعنی «منصور» هم موفق عمل کرد و توانست فیلمی تحسین‌آمیز درباره تیمسار منصور ستاری، فرمانده اسبق نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازنده اولین جنگنده ایرانی تحویل مخاطبان دهد.
امیر عباس ربیعی
این روزها «ضد» را روی پرده دارد که فیلمی قابل توجه است. امیر عباس ربیعی در اولین گام فیلمسازی بلند سینمایی، «لباس شخصی» را ساخت که روایتی تازه از حزب توده در سال‌های ابتدایی انقلاب است.
او با این فیلم استعداد خود را نمایان ساخت و همچنان افسوس کسانی که « لباس شخصی» را در جشنواره دیدند، توقیف آن است.
او این روزها سومین تجربه سینمایی خود را با نام «احمد» در همکاری با سازمان سینمایی سوره برای فجر آماده می کند
علی جعفرآبادی
اولین فیلم بلند علی جعفرآبادی با نام «مسیح پسر مریم» سوژه‌ای جنجالی دارد. این فیلم درامی اجتماعی از دهه ۵۰ شمسی است که همچنان در محاق بسر میبرد.
جعفرآبادی بعد از ساخت چندین فیلم کوتاه و تله فیلم به «مسیح پسر مریم» رسید و با ترسیم فضای دقیق از تهران دهه 50 و نیز روایت یک قصه سرراست توانایی خود در کارگردانی فیلم بلند را نیز اثبات کرد. «راه شیری» نام دومین فیلم اوست که در جشنواره فجر رونمایی خواهد شد.
سازمان سینمایی سوره
دانش اقباشاوی
او سابقه ساخت فیلم بلند «تاج محل» در اوایل دهه نود را دارد، کارگردانی که بعد از این معرفی کارگردانی یکی از اپیزودهای «هیهات» را برعهده داشت و حالا در حال کارگردانی «قرارگاه سری» درباره بخشی‌هایی از زندگی شهید علی هاشمی از فرماندهان مطرح دفاع مقدس است.
سیدمحمدرضا خردمندان
«بیست و یک روز بعد» به کارگردانی محمدرضا خردمندان در دوره 35 جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و علی‌رغم مورد توجه قرار گرفتن در این جشنواره توسط مردم و منتقدان از کسب جایزه محروم ماند. «بیست و یک روز بعد» به‌عنوان اولین تولید باشگاه فیلم سوره در سی‌امین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان درخشید و موفق به کسب ۷ پروانه زرین شد.
خردمندان بعد از این فیلم سینمایی دیگری نساخت اما معرفی باعث شد تا سریال «از سرنوشت» را در 3 فصل کارگردانی کند.
رضا زهتابچیان
«دیدن این فیلم جرم است» نام اثری بود که در سی‌وهفتیمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و بعد از آن 2 سال در بلاتکلیفی بود تا در نهایت اکران دست و پا شکسته‌ای را تجربه کند.
این فیلم زمان نمایش در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر تحسین گروهی از منتقدان را به همراه داشت و نامزد بهترین فیلم این بخش شد.
حسین دارابی
سینمایی «مصلحت» که اولین ساخته حسین دارابی است و پیش‌تر هم به آن اشاره شد محصول مشترک سازمان سینمایی سوره و سازمان اوج است.
دارابی فیلمسازی داستانی خود را از باشگاه فیلم سوره شروع کرده بود.
بابک خواجه پاشا
یکی از آثار درخشان جشنواره فیلم فجر چهل‌ویکم، سینمایی «در آغوش درخت» اثر بابک خواجه پاشا بود، این فیلم در نهایت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم اول را برد تا اعتماد به خواجه پاشا برایش دو سیمرغ را در گام اول به ارمغان بیاورد.
بابک خواجه پاشا است حالا سراغ «آبی روشن» رفته است تا کشف استعدادش این‌بار فیلم دیگری را با بازی مهران احمدی، مهران غفوریان، سارا حاتمی، مرتضی امینی‌تبار، روح‌الله زمانی، علی‌اکبر اصانلو و کاظم هژیرآزاد خلق کند.
بهروز نورانی پور
نورانی‌پور کارگردان سینمای مستند است، او فیلم اولش را با نام «دایان» ساخته است، این فیلم روایتی مستندگونه از آوارگی افرادی جنگ زده است که باز هم بیشتر به سینمای مستند تعلق دارد.
مجتبی طباطبایی
«اخت الرضا» روایت‌گر سفر حضرت معصومه (س) از مدینه به قم است. این اثر محصول سازمان سینمایی سوره است و با مشارکت آستان مقدس حضرت معصومه (س) و مجموعه شبکه‌های کربلا (عتبه حسینی) ساخته شده است.
سید مجتبی طباطبایی در خصوص فیلم خود گفته است: «این اثر سینمایی یا بهتر بگوییم داکیو درام یا همان مستند داستانی، سومین تجربه تاریخی من در حوزه تاریخ اسلام بود؛ در آثار قبلی در جایگاه تولید یا تهیه کننده قرار گرفته بودم و در مورد فیلم سلمان فارسی یک همکاری خوبی با عتبه عباسی (ع) داشتیم و بعد از این اتفاقی که رقم خورد، در بازتابی که در کشور عراق از دیدن این فیلم و در کشور‌های خلیج فارس رخ داد دیدیم که استقبال خیلی خوبی بود.»
رضا کشاورز
«باغ کیانوش» روایتی ماجراجویانه از واقعه ای در دهه ۶۰ دارد که داستان آن اقتباسی از کتابی با همین نام است و شهرهای همدان، تهران و شهر قدس لوکیشن های اصلی این فیلم بوده اند.
این فیلم به عنوان اولین محصول مشترک باشگاه فیلم سوره و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تولید می شود و فیلمنامه آن توسط رضا کشاورز حداد به نگارش درآمده است.
شهرام حقیقت دوست، علیرضا آرا، مجید پتکی، با حضور عباس جمشیدی فر بازیگران اصلی این فیلم سینمایی را تشکیل می دهند، «باغ کیانوش» آماده حضور در فجر 42 می‌شود.
قربانعلی طاهرفر
«آپارتچی» است فیلمی کمدی که اقتباسی از یک کتاب با همین عنوان است، این کتاب درباره یک شخصیت واقعی است که نقاش ساختمان بود و در اوایل انقلاب به‌صورت آماتوری شروع به فیلمسازی کرد.
این فیلم هم برای حضور در جشنواره فجر 42 آماده می‌شود.
منبع: فارس
