«آویختگی» بررسی شد/ فیلمی تحت تاثیر مواد مخدر و خلافکاری

نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «آویختگی» به تهیه‌کنندگی عباس مرادیان و نویسندگی و کارگردانی مهدی رضایی که این روزها در سینماهای گروه «هنر و تجربه» در حال اکران است، شب گذشته هجدهم دی‌ ماه با حضور کارگردان و بازیگر و مازیار فکری‌ارشاد منتقد سینما و با اجرای علی زادمهر در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

مازیار فکری ارشاد منتقد سینما، در ابتدای این مراسم خطاب به کارگردان گفت: طبیعی است که به این ایده ایمان داشته‌ای. بخشی از این موضوع تجربه زیسته و بخش دیگری تجربه‌ای است که در فعالیت‌های دراماتیک خود کسب کرده‌ای. از این نظر که یک فیلمساز با گرامر سینما یک دغدغه شخصی را به تصویر کشیده است، بسیار ارزشمند است.

مهدی رضایی درباره چرایی استفاده از تکنیک دوربین روی دست برای تصویربرداری گفت: برای به تصویر کشیدن فضای مشوش ذهن شخصیت که تحت تاثیر مواد توهم زاست دوربین رثی دست است و از طرف دیگر و در دیگر موارد سعی می‌کردیم حرکات دوربین شسته و رُفته باشد.

آتنا تندرو بازیگر این فیلم نیز درباره شخصیت یلدا بیان کرد: این شخصیت از نظر خودش رفتاری منطقی با شخصیت مرد داستان دارد. او این فرد را دوست دارد و قطعاً رفتار مادرانه و عاشقانه‌ای نسبت به او دارد، اما منطق فیلم این رفتار را نقد می‌کند. او در برخی از موارد با خشونت رفتار می‌کند چراکه می‌داند کارش اشتباه است، اما مسیری را طی کرده که دیگر راه برگشتی ندارد. او یک زندگی شکست‌خورده داشته و همه اطرافیانش این رابطه را نفی می‌کنند. این خشونت می‌تواند از سر دوست داشتن باشد.

وی ادامه داد: یلدا یک هنرمند است. امیر را یک شاعر می‌بیند و فکر می‌کند با وجود امیر می‌تواند کمبودهایی را که در زندگی داشته است، برطرف کند.

فکری‌ارشاد گفت: این خشونت تنها حس مادرانه نیست. بخشی خودخواهانه و اضطراب‌های شخصی زن است، بخشی هم در تلاش است تا امیر را آن طور که می‌خواهد بار بیاورد.

وی ادامه داد: این زن در حال مبارزه است و تلاش می‌کند این موضوع را به دیگران هم نشان دهد و از آن دفاع کند. ترس از شکست دوباره هم در این زمینه وجود دارد.

در ادامه رضایی درباره شخصیت یلدا و رابطه او با امیر تصریح کرد: من برای شکل‌گیری رابطه به تک‌تک دیالوگ‌ها فکر کردم. رابطه بین یلدا و امیر در فیلم نقد می‌شود. مادرانگی زن وقتی غالب می‌شود هامارتیا و نقطه ضعف کاراکتر شکل می‌گیرد و من دقیقاً به دنبال نمایش این موضوع بودم.

این کارگردان با اشاره به تاثیر مصرف مواد مخدر روی شخصیت فیلم بیان کرد: من برای پرداختن به جزییات تاثیر مواد مخدر روی شخصیت‌ها تحقیقات زیادی داشتم. سعی کردم از تمامی دیالوگ‌ها استفاده کنم و در هر بخش حرفی از کار زده شود.

وی افزود: استفاده از مواد مخدر معضلی بود که دلم می‌خواست به آن توجه شود. مخاطب این فیلم جوانان هستند و من کاراکتر را براساس شخصیت‌های واقعی و حتی دیالوگ و ارتباطی که با هم دارند، نوشته‌ام.

رضایی تصریح کرد: استفاده از مواد روان‌گردان بسیار رایج شده است و نسل جوان از تاثیر مخرب آن چیزی نمی‌دانند، در حالی که این مواد دروازه ورود به دنیای خلافکاری است. گاهی از مواد سستی‌زایی چون هرویین و تریاک هم بدتر است چراکه تاثیر آنها بدنی است، ولی مواد روان‌گردان تاثیر ذهنی روی افراد دارد.

وی گفت: افرادی که از مواد روانگردان استفاده می‌‎کنند همانطور که در فیلم نیز نشان داده شده است، در تصمیم‌گیری نیز با تاخیر مواجه هستند. از طرف دیگر عکس‌العمل آن‌ها نسبت به برخی اتفاقات کوچک شدید است.

رضایی توضیح داد: من ترس و وسواس کلیشه‌ای بودن پرداخت به این موضوع را داشتم، اما چون بیشتر فیلم‌هایی که به اعتیاد می‌پردازد به فقر متصل بود، به دنبال جامعه متوسط رو به بالا بودم، چون به این موضوع در آن جامعه کمتر پرداخته شده است. در کنار آن نشان دادن گروه تئاتر و روابط آن‌ها برای دوری از کلیشه‌ها بیشتر کمک‌کننده بود.

فکری ارشاد در ادامه این مراسم گفت: ما در دهه ۹۰ شاهد آثار بی‌شماری بودیم که ما منتقدان اسم ژانر این آثار را «ژانر چتی» گذاشته بودیم. این فیلم‌ها بیشتر به افرادی که گل و مواد دیگر مصرف می‌کنند، می‌پرداخت. قطعاً کاراکتر این شخصیت‌ها جذاب نیستند و رفتارهایشان نشان‌دهنده غیر نرمال بودن آن‌هاست. در این فیلم نیز هیچ یک از افراد دلچسب نیستند.

رضایی درباره جذابیت شخصیت‌ها بیان کرد: من به واقع هر آنچه از این شخصیت‌ها می‌شناختم و بررسی کرده بودم، به تصویر کشیدم. ما برای رسیدن بازیگر به نقش بیش از دو ماه تمرین کردیم و با تکنیک‌های تئاتر به آن‌ها رسیدیم. بچه‌های تئاتر به تمرین عادت دارند و با تکنیک درونی به آنچه می‌خواستیم، رسیدیم.

این کارگردان درباره رضایت خود از کار گفت: اکنون از نتیجه کار راضی هستم، اما اگر بودجه بیشتری داشتم، کارهای بیشتری انجام می‌دادم. با توجه به امکاناتم از کار راضی هستم.

فکری ارشاد با اشاره کلی به تصویر اعتیاد در سینمای ایران گفت: سینمای ایران همیشه با موضوع اعتیاد سروکله زده است. یکی از مشکلاتی که ما تا چندین سال پیش با آن روبه‌رو بودیم، این بود که همه بازیگران سعی می‌کردند شبیه سید در فیلم «گوزن‌ها» باشند. در حالی که مواد مخدر سنتی و صنعتی تاثیرات متفاوت و شکل‌های مختلفی از برون‌ریزی دارد.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر به واسطه اطلاعات عمومی و تحقیق، فیلم‌ها کمی معقول‌تر شده است. تصویر اعتیاد در سینمای ایران طی شش سال اخیر با شکل‌های متنوعی از بازی‌های درخشان همراه بوده و فیلم‌های قابل توجهی ساخته شده است.

این منتقد توضیح داد: ما مشکلات حل نشده در سینمای ایران داریم، از جمله محافظه‌کاری بیش از اندازه که از بحث خودسانسوری هم گذشته است. نگفتنی‌ها در سینمای ما زیاد است اما اکنون به مرور صریح‌تر شده و سینماگران می‌دانند که نمی‌توان سر مخاطب کلاه گذاشت.

فکری ارشاد در پایان گفت: زنگ خطر همه‌گیری مواد مخدر به صدا درآمده است و فکر می‌کنم ما تا ابد از این گونه آثار که به تاثیر مواد مخدر بپردازد، خواهیم داشت. چیزی که مهم است بازخورد بیرونی است. این فیلم بحث زیادی ایجاد کرده و موجب شده ما با نظرهای مختلف و متفاوت آشنا شویم.

در پایان این نشست کارگردان فیلم به پرسش‌های مخاطبان نیز پاسخ داد.

منبع: مهر