حضور نهادهای دولتی در سینما؛ فرصت یا تهدید؟

«بعد از فیلم سوزی سینما در دوران کرونا دیگر اقتصاد سینما زنده نخواهد شد.» این جمله بسیاری از سینماگران بعد از تعطیلی طولانی مدت سینما در سال‌های همه‌گیری ویروس کرونا است که حتی سال گذشته نیز به کرات تکرار می‌شد.

در حالی که بیش‌تر از تولیدات حاضر در جشنواره فیلم فجر ایده‌هایی وجود دارند که به دلیل نبودن بودجه و امکانات لازم ساخته نمی‌شوند، ارگانی بودن یکی از انتقاداتی است که به جشنواره ۴۲ فیلم فجر وارد می‌شود. مسئولین سازمان سینمایی این اتفاق را به دلیل «شرایط نامساعد اقتصاد سینما بعد از دوران رکودش می‌دانند»، که برخی سینماگران عدم حمایت دولت از سینما را به‌عنوان انتقادی مهم مطرح می‌کنند، اما واقعیت این است برخی از آثار به جهت حجم تولید امکان ساخت شخصی ندارند.

نزدیک شدن به فروش هزار میلیارد تومانی سینماها در گیشه اتفاقی است که در صورت وقوع به گفته کاشناسان باعث خواهد شد «احتمالا از سال آینده بخش خصوصی احساس امنیت بیشتری برای حضور در سینما کند». موضوعی که رئیس سازمان سینمایی محمد خزاعی در توضیح آن به فارس می‌گوید که «اقتصاد سینما احیا شده و بعد از دو سال بسیار سخت و تلاش نهادها برای حفظ چرخه تولید در سینما، امروز به شرایط ثبات در این صنعت رسیده‌ایم.»

نمایی از فیلم سینمایی «تنگه ابوغریب»

در دوره قبل ۱۶ فیلم از ۲۴ اثر حاضر در جشنواره فیلم فجر چهل‌ویکم مربوط ارگان‌های مختلف بود تا ۶۷ درصد آثار حاضر در جشنواره ارگانی باشد. دوره چهلم جشنواره فیلم فجر نیز 7 فیلم ارگانی داشت تا میزان مشارکت نهادهای دولتی در آن ۳۲ درصد باشد.

در این دوره ارگان‌های دولتی مجموعا ۱۴ فیلم را تولید و در ساخت ۵ فیلم با بخش خصوصی مشارکت کرده‌اند. همچنین ۱۴ فیلم از آثار این دوره نیز تولید متعلق به بخش خصوصی است.

اقتصاد سینما در دوران کرونا و بعد از تعطیلی‌ها و فیلمسوزی‌های با افت بسیار  شدیدی مواجه شد؛ آثار زیادی به اکران نرسیدند و فیلم‌های روی پرده هم که با هزینه بالا ساخته شده بودند فروش خوبی نداشتند. به گونه‌ای که سال 1400 مجموعا 158 میلیارد و 1401 مجموعا 449 میلیارد تومان فروش در گیشه سینماها به ثبت رسید و سال 1402 با بازگشت بخش خصوصی به چرخه تولید رقم فروش تا به امروز به عدد 954 میلیارد تومان رسیده است.

‌منتقدان معتقدند که «فیلم‌سازی گسترده ارگان‌ها باعث شده تا دست بخش خصوصی از سینما و جشنواره فیلم فجر کوتاه و جشنواره به‌صورت ارگانی برگزار شود، در حالیکه برای تقویت بخش خصوصی می‌توان تناسب بهتری در جشنواره بین آثار بخش دولتی و خصوصی ایجاد کرد».

اما رئیس سازمان سینمایی محمد خزاعی می‌گوید که «عده‌ای از خود بدنه سینما کار سینما را کاملا تمام شده می‌دانستند و معتقد بودند که دیگر محال است سینما رونق پیدا کند. اما حضور ارگان‌ها در دو سال اخیر باعث شد تا چراغ سینما همچنان زنده بماند.»

گروه فیلمسازی چین (China Film Group Corporation یا CFGC) یک شرکت ساخت و تولید فیلم دولتی در چین است و نقش مهمی در صنعت فیلم این کشور دارد.

تولید فیلم و سریال، توزیع فیلم، ترویج صنعت فیلم چینی و تنظیم و کنترل محتوای فیلم‌ها از جمله وظایف این نهاد دولتی در چین است،‌ اما مدیرانش مهم‌ترین وظیفه این کمپانی را پشتیبانی مالی می‌دانند؛ CFGC به عنوان یک شرکت دولتی، توانسته است از حمایت مالی دولت چین بهره‌مند شود و به همین دلیل می‌تواند برای ساخت پروژه‌های بزرگ و هزینه‌بر تولید فیلم به کمک بدنه سینمای چین بیاید.

گروه «فیلم4» بریتانیا نیز به صورت دولتی در این کشور با هدف حمایت از استعدادهای جوان و تولید محتوای متنوع فعالیت می‌کند و آثاری چون «12 سال بردگی» به کارگردانی استیون مک‌کوئین که جایزه اسکار بهترین فیلم سال 2014 را از آن خود کرد نیز،‌ از تولیدات این کمپانی است.

منبع: فارس