سوژههای سوره؛ اقتباس و قهرمانپردازی/ چند نکته در باب سیمرغ مردمی
مدیر مرکز تولیدات سینمایی سازمان سینمایی سوره که به ۶ اثر در جشنواره چهلودوم فیلم فجر حضور دارد، به ارائه توضیحاتی درباره سبد محصولات این سازمان پرداخت.
سازمان سینمایی «سوره» یکی از مجموعههای فیلمسازی طی سالهای اخیر بوده است که امسال با ۶ محصول، در جشنواره فیلم فجر حضور دارد. فیلمهای «احمد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی، «آسمان غرب» به کارگردانی محمد عسگری، «صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی، «آپاراتچی» به کارگردانی علی طاهرفر، «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز و انیمیشن «رویاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی، ۶ اثری هستند که با مشارکت سازمان سینمایی «سوره» به جشنواره چهلودوم رسیدهاند.
محمد ساسان مدیر مرکز تولیدات سینمایی سازمان سینمایی سوره، در گفتوگو با خبرنگار ایرنا درباره فرآیند آمادهسازی این ۶ اثر و مشخصا دلیل جابهجایی زمان اکران فیلم «احمد» در جدول اکران سینمای رسانهها گفت: تدوین و آمادهسازی نهایی همه فیلمها تمام شده و در حال طی کردن مراحل پستولید هستند. فیلم «احمد» هم آخرین مراحل صداگذاری و اصلاح نور و رنگ را طی میکند. فیلم برای اکران مردمی جشنواره کاملا آماده است و به همین دلیل هم در جدول اکرانها قرار گرفته اما برای سالن اصحاب رسانه، میخواستیم نسخه بهتری را رونمایی کنیم. خوشبختانه طبق زمانبندی اعلامشده، نسخه نهایی را تحویل دبیرخانه خواهیم کرد.
ساسان درباره دیگر آثار این سازمان هم گفت: «آسمان غرب» از نظر فرآیند تولید، جلوتر از «احمد» بود و در حال حاضر نسخه آن هم برای اکران مردمی و هم برای رونمایی در سالن رسانهها آماده است. نسخه نهایی فیلمهای فیلم «آپاراتچی»، «باغ کیانوش» و «صبح اعدام» هم تحویل دبیرخانه جشنواره شده است.
مدیر مرکز تولیدات سینمایی «سوره» درباره سهم پررنگ اقتباس در آثار این مرکز، توضیح داد: تلاش ما، تحقق این اتفاق بوده است. در سینمای امروز دنیا هم اگر سینمای آمریکا را بهعنوان یک شاخص صنعت سینما ملاک قرار دهید، خواهید دید آثار اقتباسی سهم بسیار بالایی دارند. در آثار شاخص همین امسال فیلمهایی مانند «اوپنهایمر» و «قاتلین ماه کامل» از تجربههای اقتباسی بودند و «باربی» را هم به نوعی میتوان اقتباس از یک کاراکتر محسوب کرد.
وی افزود: همه این آثار موفق، بهنوعی محصول فرآیند اقتباس هستند و میتوان دایره اقتباس را هم فراتر از گرتهبردرای صرف از یک کتاب، در نظر گرفت. بازسازی شخصیت یک قهرمان یا کاراکتر را هم میتوان اقتباس به حساب آورد و این جریان را در سینمای ایران هم اتفاق مبارکی میدانیم. بهخصوص که ما در سازمان سوره، بهدنبال احیای سینمای قهرمانمحور هستیم و اقتباس پشتوانه خوبی برای تحقق این هدف است.
سیاست تمرکز بر «اقتباس» را دنبال میکنیم
ساسان گفت: حوزه هنری بهعنوان یک مجموعه فرهنگی بزرگ همه ابزارهای لازم برای خلق یک محصول فرهنگی و هنری را در اختیار دارد؛ از کتاب تا مجموعهای از هنرمندان حوزههای تجسمی و موسیقی گرفته تا آثار دیگری که در بستر آنها فکری تولید میشود و چه بهتر که این افکار به آثار هنری همچون فیلم و سریال هم تبدیل شود. ما چنین نگاهی به ظرفیت اقتباس داریم و این سیاست را هم دنبال خواهیم کرد. در جشنواره امسال هم شاهد اتفاقات خوبی از این منظر خواهیم بود.
در فرآیند تولید آثار در سازمان سینمایی سوره، اینگونه نیست که بعد از تصویب فیلمنامه اولیه، ما بهطور کامل از پروژه منفک شویم تا زمان رسیدن به محصول نهایی! از زمانی که فیلمنامه در حال نهایی شدن با همراهی تیم تهیه و تولید است، طبیعتا ما هم در کنار پروژهها حضور داریم
مدیر مرکز تولیدات سینمایی «سوره» درباره ارزیابی خود از کیفیت آثار این سازمان در جشنواره فجر پیشرو گفت: قطعا ارزیابی مجموعهای از آثار، بهصورت کامل نسبی ممکن است. در برخی از آثار ممکن است با محصولی کاملا مطابق انتظارت برآمده از فیلمنامه اولیه مواجه باشیم و در اثر دیگری امکان دارد با اتفاقاتی فراتر از انتظار نسبت به برنامهریزی اولیه مواجه شویم. بالاخره میزان رشد یک اثر نسبت به فیلمنامه اولیه، در فرآیند تولید، یک اتفاق کاملا نسبی است.
وی افزود: این نکته را هم در نظر بگیرید که در فرآیند تولید آثار در سازمان سینمایی سوره، اینگونه نیست که بعد از تصویب فیلمنامه اولیه، ما بهطور کامل از پروژه منفک شویم تا زمان رسیدن به محصول نهایی! از زمانی که فیلمنامه در حال نهایی شدن با همراهی تیم تهیه و تولید است، طبیعتا ما هم در کنار پروژهها حضور داریم و در مواردی مانند انتخاب بازیگر و عوامل تا حتی انتخاب لوکیشن و اتفاقات مرتبط با تولید، با هماهنگی کامل همه چیز پیش میرود و درباره جزییات بحث میکنیم.
ساسان تأکید کرد: درباره فیلمهای حاضر در جشنواره امسال هم اینگونه نیست که من نسبت به فرآیند تولید آثار بیاطلاع بود باشم و حالا با محصول نهایی بهصورت ناگهانی مواجه شوم. حتی گاهی در کنار تهیهکنندهها، پشت صحنه فیلمها هم حاضر میشدیم. تلاشم این است که بهطور کامل در جریان اتفاقاتی که در حال رخ دادن است، باشم. به همین دلیل شاید برای قضاوت درباره این آثار مرجع درستی نباشم، در عین اینکه فکر میکنم آثار قابلدفاعی در جشنواره امسال خواهیم داشت.
درباره سیمرغ مردمی، صورت مسئله را پاک نکنیم
مدیر مرکز تولیدات سینمایی «سوره» درباره احتمال حذف سیمرغ مردمی، از ترکیب جوایز جشنواره امسال گفت: واقعیت این است که همواره اشکالات و ایراداتی درباره سازوکار اهدای سیمرغ مردمی جشنواره مطرح بوده است اما شخصا معتقدم با وجود تمام آن ابهامات، بازهم اهدای این سیمرغ، اتفاق مبارکی برای جشنواره فجر بود. بالاخره سینما، بهواسطه ارتباط با مخاطبان معنا پیدا میکند و در نبود مخاطبان، ساختن فیلم سینمایی اساسا کاری عبث میشود!
ساسان تأکید کرد: از همین منظر باید به جایزهای که متعلق به مردم و تماشاگران جشنواره است، اهمیت بیشتری بدهیم. نمیدانم دلیل تصمیمگیری برای حذف این سیمرغ در جشنواره امسال چه میتواند باشد. اگر صرفا دلیل این تصمیم، نبود سازوکار مطمئن و بدون شبهه برای جمعآوری نظرات بوده است، به نظرم به جای پاک کردن صورت مسئله باید سازوکارها اصلاح میشد تا این سیمرغ به قوت خودش باقی بماند. حقیقا این سیمرغ، در فرآیند بهتر دیده شدن فیلمها و حتی تعیین سلیقه مخاطبان سینما برای فیلمسازان موثر بوده است.
سبد متنوع «سوره» برای گروههای مختلف مخاطبان
این مدیر سینمایی، درباره پیشبینی خود از توفیق فیلمهای «سوره» در فرآیند اکران عمومی و برقراری ارتباط با مخاطب عام هم گفت: هرچند نمیتوانم بهصورت یکطرفه از آثار تولیدی خودمان دفاع کنم، اما تصور میکنم این اتفاق در فرآیند اکران رخ خواهد داد. بهخصوص که ما امسال تنوعی از مخاطبان را مدنظر داشتهایم. هم برای مخاطب کودک و نوجوان اثر مناسب داشتهایم و هم مرکز انیمیشن سوره برای مخاطبان کودک و نوجوان اثری را به سرانجام رسانده است. برای مخاطب علاقهمند به سینمای جنگی و اکشن، فیلم داریم و برای مخاطبان علاقهمند به فیلمهای تفکربرانگیز هم پیشنهاداتی داریم. به نظرم این تنوع میتواند منجر به ارتباط با سبد محصولات سوره در فرآیند اکران عمومی شود. هر یک از این آثار میتواند طیفی از مخاطبان سینما را با خود همراه کند و بهنظر راضی هم از سالن بیرون خواهند آمد.
وی با اشاره به شعار «این قصه قهرمان دارد» در سازمان سینمایی «سوره»، تأکید کرد: ما در تمام آثار امسال خود رویکرد قهرمانمحوری را مدنظر داشتهایم. از شهید احمد کاظمی و شهید علیاکبر شیرودی تا شهید طیب حاجرضایی از قهرمانان حاضر در آثار امسال سوره هستند که هر یک هم در ژانر و فضای متفاوی روایت شدهاند. در فیلم «آپاراتچی» هم حتی ما قهرمانی از جنس مردم عادی را روایت کردهایم و به این نکته توجه داشتهایم که در شاهپیرنگ آثار خود، راوی قهرمانان باشیم. ارادهمان این است و مخاطبان باید درباره میزان موفقیتمان در تحقق آن نظر بدهند.