جسارت را در چشمانت دیدیم!

ساخت یک اثر درباره دفاع مقدس برای هر فیلمسازی یک خطر بزرگ است، چه برسد به اینکه فیلم اولی هم باشی. مهدی شامحمدی که او را با مستندهایی که ساخته بود می شناختند، راهی را رفت که شاید چند سال قبل، محمد حسین مهدویان رفته بود. او در نخستین تجربه بلند سینمایی، به سراغ یک اثر به اصطلاح دفاع مقدسی رفت.
شخصیت شهید مهدی زین الدین آن طور که در توصیف او گفته اند آرام است، اما زندگی او به ویژه بعد از آغاز جنگ تحمیلی، پرالتهاب به نظر می‌آید. اوج این التهابات خطری است که او در شکل گیری عملیات خیبر به جان می‌خرد. جسارت او در مدیریت این عملیات خاص، غیر قابل انکار است. جالب اینجاست که این جسارت را در فیلمساز هم می‌شود دید.

همانطور که شجاعت و آرامش در کنار جسارت، در چشمان سجاد بابایی بازیگر نقش مهدی زین الدین دیده می‌شود، در عملکرد فیلمساز هم وجود دارد. روایت زندگی شخصی مهدی زین الدین و چالش‌های بزرگی که او در مدیریت لشکر ۱۷ علی بن ابی طالب (ع) در دوران دفاع مقدس دارد، آن چیزی است که در فیلم سینمایی «مجنون» دیده می‌شود.
زین الدین بارها در عملیات خیبر به مرز نا‌امیدی می‌رسد. ابراهیم همت به شهادت می‌رسد. نیروها یکی پس از دیگری در میدان نبرد، شهید می‌شوند و فشار روانی روی شخصیت اصلی لحظه به لحظه بیشتر می‌شود. فیلمساز در کنار اینکه جنگ و وقایع آن را روایت می‌کند، سعی دارد جوانب مختلف اتفاقاتی که رخ داده است را به نمایش بگذارد و آنچه برای زین الدین اتفاق می‌افتد و در ذهنش می‌گذرد، نشان دهد.

«مجنون» فقط نمایش تیراندازی، بمباران ها، لحظه شهادت همرزمان و … نیست. این فیلم متن و حاشیه‌های جنگ را روایت می‌کند و نشان می‌دهد، سختی‌های دفاع مقدس فقط در لحظات مبارزه نبوده است. فیلمساز سعی ندارد، با لحظه‌های تراژیک و احساساتی کردن مخاطب، فیلم را جلو ببرد. آنچه واضح است، شامحمدی برای پلان به پلان «مجنون» برنامه دارد. از لحظات مواجهه با همسر و دور شدن از او، رابطه صمیمانه با برادر که حکم سرپرستی او را دارد و اما حالا در موقعیت متفاوت است، رزمندگانی که بر سر یک هدف مشترک کنار هم متحدند و دیگر بخش‌های زندگی مهدی زین‌الدین در «مجنون» نمایش داده شده است.
مهمترین وجه فیلم شاید همان چیزی است که باعث شده عنوان «مجنون» برایش انتخاب شود. عملیات خیبر با شیوه‌ای متفاوت صورت گرفته است، تیم اطلاعات عملیات مدت‌ها مشغول آن بوده‌اند و برای موفقیت در این عملیات، خطر کرده‌اند. زین الدین، این خطر را به جان خریده است.
فیلم سینمایی «مجنون» فقط مهدی زین الدین را به مخاطبانش معرفی نمی‌کند. جنگ تحمیلی و ابعاد پنهانی تصمیمات فرماندهان و البته آنچه در ذهن زین الدین گذشته است، به مخاطب عرضه می‌شود. نخستین اثر بلند سینمایی شامحمدی، روایتی است که سینمای امروز ایران و جامعه ایرانی به آن نیاز دارند.

*علی کریمی

منبع: صبا