چه طور در شب قدر، قدرساز باشیم؟

شب‌های قدر علاوه بر اینکه فرصتی بی نظیر برای دعا کردن و درخواست از خداوند برای داشتن بهترین تقدیرات است، شب برنامه‌ریزی و تفکر هم هست و اگر در این شب در محضر بزرگان زانو بزنیم و از توصیه‌های آنها استفاده کنیم بهترین تقدیرات را می‌توانیم برای خود رقم بزنیم و بهترین‌ها را بخواهیم پس چه بهتر که با آگاهی سراغ این شب‌ها برویم.

در ادامه می‌خواهیم نگاهی به مطالب یک کتاب خیلی خوب درباره شب‌های قدر یعنی «نقش انسان در تقدیرات شب قدر» بیاندازیم و یک کارگاره صوتی  رایگان از 8 جلسه سخنرانی‌های حجت الاسلام محمد شجاعی را به شما معرفی کنیم تا با استفاده از این مطالب بهره حداکثری از این شب‌ها ببریم. آنچه در ادامه می‌خوانید، چکیده و گزارشی از  کتاب «نقش انسان در تقدیرات شب قدر» است:

در عالم دنیا زمان‌هایی وجود دارند که با استفادهٔ درست از آن‌ها می‌توانیم به اندازهٔ صد سال، یا حتی بیشتر، مسیر تکامل را طی کنیم. به این زمان‌های ویژه «رَحِم زمانی» می‌گوییم. چون این ایام از لحاظ قدرت سازندگی قوی‌تر از سایر ایام بوده و تکاملی که در نفس ما ایجاد می‌کنند، بسیار بیشتر است. یعنی اگر به‌درستی از آن‌ها استفاده کنیم، به معنای واقعی کلمه می‌توانیم «ره صد ساله را یک شبه طی کنیم». ماه رمضان از جمله رَحِم‌های زمانی بسیار قدرتمند است و رَحِم قدرتمند دیگری به نام شب قدر را در خود جای داده است. شبی که خودش به تنهایی برتر از هزار ماه است، یعنی تقریباً معادل عمر طبیعی یک انسان! برای تغییر کردن، لزوماً زمان زیادی لازم نیست و گاهی فطرت یک انسان در عرض چند ثانیه بیدار می‌شود.

خواسته‌های ما باید اندازه یک ابدیت باشند

شب‌های قدر این توان و قوه را دارند که با درخواستی درست و حساب شده، یک عمر اشتباه خود را جبران کرده و عمر تازه‌ای برای خود بسازیم. شب‌هایی که به تنهایی ظرفیت یک عمر دنیایی را در خود جای داده‌اند که برابر با یک ابدیت است. حقیقت این است که بدون کسب آمادگی نمی‌توانیم از تمام توان موجود در این شب‌ها استفاده کنیم. چون در شبی که به اندازهٔ ابدیت ارزش دارد، خواسته‌های ما هم باید بزرگ و به اندازهٔ یک ابدیت باشند. ماه رمضان ضیافتی‌ست که میهمان آن بخش انسانی وجود ماست؛ پس در شب قدر هم باید با آرزوهایی حاضر شویم که مختص به بخش انسانی وجودمان هستند. درواقع شناخت این بخش، سقف آرزوهای ما را بلندتر می‌کند و می‌فهمیم که آرزوی حقیقی انسان، شباهت به کمال بی‌نهایت و رسیدن به جاودانگی نامحدود در شادی و آرامش است.

درست است که شب قدر از عظیم‌ترین شب‌های سال است، اما عظمت انسان از این شب‌ها هم بالاتر است. چون خدا به ما قدرتی داده که خودمان هم می‌توانیم قَدرساز باشیم. لحظه‌هایی که محل تصمیم بین آخرت و دنیای ماست، می‌توانند لحظهٔ قدر ما باشند. یعنی اگر در این لحظه‌ها تصمیم درستی بگیریم، تمام گذشته‌مان را تبدیل به نور کرده و قادریم فطرتمان را از پایین‌ترین درجات طبیعت تا اعلی علیین بالا ببریم. در این شب رمزآلود نه‌تنها تقدیرات ما انسان‌ها، بلکه برنامهٔ یک‌سالهٔ تمام نظام خلقت تنظیم می‌شود. یعنی تقدیرات مربوط به همهٔ موجودات از جمله انسان‌ها، حیوانات، گیاهان، کیهان و عوالم دیگر ثبت شده و به بیان دیگر تقدیرات «کلّ امر» در این شب معیّن می‌شود.

 نزول ملائکه و تعیین تقدیرات چگونه است؟

خداوند در سورهٔ قدر به این امر اشاره می‌کند که هرسال در شب قدر ملائکه و روح نازل شده و تقدیرات تمامی موجودات را با خود می‌آورند. اما سؤالی که در این‌جا مطرح می‌شود این است که آن‌ها در زمین بر چه کسی نازل می‌شوند؟ کسی‌که وجودش شبیه‌ترین وجود به خداست و می‌تواند تقدیرات تمام ذرات عالم را در وجود خود جای دهد؟

این سؤال پرسشی است که جوابش ناگفته مشخص است؛ امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) خزانه‌دار قَدر تمام موجودات عالم هستند. یعنی تنها وجود بابرکت امام است که گنجایش پذیرش تمام عالم را دارد و تمام عالم در وجود عظیم او جای می‌گیرد. با توجه به سورهٔ مبارکهٔ قدر سه عنصر اصلی سیستم پیچیدهٔ تنظیم مقدّرات، ملائکه، روح و امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) هستند. فرشتگان و روح منتظر می‌مانند تا تقدیر هریک از ما مشخص شده و سپس آن را به شکل صحیفه‌ای به محضر امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) تقدیم می‌کنند، تا امام آن را تأیید کرده و امضا کنند. این صحیفه درواقع همان تقدیراتی‌ست که ما در طی یک سال انجام داده‌ایم و حالا زمان دریافت نتیجهٔ آن تقدیرات فرا رسیده است.

تقدیرات هرکدام از ما به دست خودمان نوشته می‌شود. درحقیقت این خود ما هستیم که از مدت‌ها پیش از شب قدر و در حین آن در حال نوشتن و طرح‌ریزی مقدّرات خود هستیم. شب‌های قدر بیش از اینکه شب عبادت باشند، شب‌هایی برای تفکرند. تفکر در مورد اینکه چه‌طور می‌توانیم، تقدیراتی را که کسب کرده‌ایم، تغییر دهیم و به همین علت هم تفکر مهمترین عمل در شب قدر است. همه‌چیز در نظام خلقت اندازه و درجه دارد. ما در انتخاب این اندازه‌ها و درجات مختاریم، اما هر درجه و اندازه‌ای را که انتخاب کردیم، باید نتایج آن را هم بپذیریم. پس لازم است ساعتی را برای تفکر در مورد این انتخاب‌ها اختصاص دهیم.

نتایج تقدیرات و تصمیم‌ها

همهٔ ما همیشه خواستار بهترین‌ها هستیم. اما عدم توانایی در شناخت بهترین آرزوها، موجب می‌شود تا همواره دچار شکست و ناآرامی باشیم. ما چیزی را از خدا می‌خواهیم و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنیم، درحالی‌که از تناسب آن با ساختار وجودی‌مان آگاه و مطمئن نیستیم. به همین دلیل هم حتی پس از رسیدن به آرزوهایمان، شاد و آرام نیستیم؛ چراکه این آرزوهای برآورده شده هم قد و اندازهٔ خود ما نیستند. پس عدم خودشناسی همان حلقهٔ مفقوده برای رسیدن به بهترین تقدیراتی‌ست که ارمغان‌آور شادی و آرامش دنیوی و اخروی ما هستند. پس قبل از آرزو کردن لازم است ارزش اصلی خود را بشناسیم.

کوتاه‌ترین راه برای رسیدن به تقدیرات زیبا

زیباترین تقدیرات انسانی نصیب قلب‌های پاک و آماده می‌شوند. و برای اینکه قلبی آماده داشته باشیم، اولین و مهم‌ترین قدم، مهندسی و مدیریت اولویت‌ها و آرزوهایمان است. در شب قدر باید با تفکر بر روی آرزوهای خود به اولویت‌بندی درستی از آن‌ها رسیده و سال جدید را بر مبنای این اولویت‌های جدید برنامه‌ریزی کنیم. ازآنجایی‌که ما بهترین قَدَرها را نمی‌شناسیم، بهترین راه برای دریافت قَدَرهای ارزشمند، رجوع به افرادی است که با این اندازه‌ها آشنا هستند. درحقیقت کوتاه‌ترین راه برای رسیدن به تقدیرات زیبا دعاها و مناجات‌هایی‌ست که اهل بیت (علیهم‌السلام) برای ما طراحی کرده و در اختیار ما گذاشته‌اند. دعاهایی مثل ابوحمزه، کمیل، مناجات خمس‌عشر، افتتاح و دعاهای صحیفهٔ سجادیه که هرکدام از آن‌ها قابلیت رشد و جذب عالی‌ترین تقدیرات را به ما می‌دهند.

اغلب ما باور داریم که اگر بیشتر وقت و انرژی خود را در شب قدر صرف خواندن چند صد رکعت نماز، چندین جزء قرآن و چند هزار ذکر نکنیم، بی‌بهره بوده‌ایم. اما قبل از انجام هر عبادتی باید به فکرترمیم قلب خود بوده و سپس آن را از جواهر پر کنیم. عبادت‌هایی سرشار از کسالت و خستگی که بازتاب آن‌ها در اخلاق روزانهٔ ما نمود پیدا نکند، فایده‌ای نداشته و فقط برای ساعاتی وقت ما را پُر می‌کنند. قبل از انجام عبادات و اعمال گوناگون باید به فکر انس خود با خدا باشیم. پس باید از بین آن همه غذای لذیذ اعمالی را انتخاب کنیم که قلبمان را درگیر آسمان کند، نه اینکه تنها باعث خستگی جسممان شود. زیارت امام حسین (علیه‌السلام) از مهم‌ترین سفارشات در شب‌های قدر است. این سفارش در واقع تنظیم یک دیدار خصوصی بین ما و امام حسین (علیه‌السلام) است تا با کمک ایشان به مهندسی درستی در تنظیم تقدیراتمان برسیم.

عالی‌ترین تقدیر منطبق بودن تقدیرات ما با خواست امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است. اما صرف دعا کردن کافی نیست. آرزو فقط مقدمه و شروع این تقدیر عظیم است. مرحلهٔ مهم بعدی تصمیم جدی برای تحقق این آرزوست و مرحلهٔ نهایی، عمل به شروط رسیدن به این دعاست. پس اگر حقیقتاً در این ادعا صادقیم، باید در عمل برای برداشتن موانع ظهور قدم برداریم. قدم بسیار مهم در این مسیر مدیریت انتخاب‌ها، ارتباط‌ها و افکار ماست؛ چون در تمام مشاغل و مهارت‌ها امکان یاری امام زمان وجود دارد و راه ورود به این مسیر برای هیچ‌کس بسته نیست.

در آخر باید گفت که هیچ آرزویی تنها با دعا کردن در شب‌های قدر محقق نمی‌شود، مگر اینکه صادقانه و با تمام توان برای رسیدن به آن تلاش کنیم. پس باید بلافاصله پس از شب‌های قدر تلاش و کوشش خود را برای ایجاد تغییرات لازم آغاز کنیم؛ تغییراتی که تمام انتخاب‌ها، ارتباطات، افکار و رفتار ما و در واقع سبک زندگی‌مان را در بر بگیرند.

برای دریافت  نسخه دیجیتال کتاب نقش انسان در تقدیرات شب قدر را از اینجا و برای خرید نسخه چاپی کتاب از این آدرس اقدام کنید.همچنین برای دریافت رایگان کارگاه  صوتی نقش انسان در تقدیرات شب قدر به این وبسایت  مراجعه کنید.

منبع: تسنیم