بزرگداشت ایرج راد برگزار شد/ افتخار من کارهایی است که بازی نکردم

آیین بزرگداشت ایرج راد به همت کانون ادبی زمستان در سیزدهمین همایش شعر و موسیقی، عصر پنجشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

این مراسم با اجرای دبیر کانون ادبی زمستان سجاد عزیزی آرام و با حضور چهره‌هایی همچون گوهر خیراندیش، هادی مرزبان، سیاوش طهمورث، علی دهکردی، اسدالله شعبانی، سعید امیرسلیمانی، اسماعیل خلج، غلامرضا رمضانی، فرزانه نشاط‌خواه، جمشید جهانزاده، شهره سلطانی، محمد رحمانیان، ابوالفضل جلیلی، یونس شکرخواه، بیژن شکرریز، قطب الدین صادقی، موسی بیدج، ناصر ممدوح، هرمز سیرتی، زهره وکیلی و … برگزار شد.

شروین سلیمانی، اسدالله شعبانی، محسن انشایی، امیرعلی سلیمانی، هما سعادت، صابر قدیمی، علیرضا مرتضی قلی، پرسا مقدس، نگار محمودی نیا در این برنامه شعرخوانی کردند. همچنین بخش‌های موسیقی با حضور مهران صادقی (خواننده نابینا)، ستار سهرابی، مهدی یغمایی و چنگیز حبیبیان اجرا شد.

ایرج راد وطن تئاتر را آباد کرد

قطب الدین صادقی، بازیگر و کارگردان تئاتر در این برنامه عنوان کرد: سال ۵۰ وقتی وارد دانشگاه هنرهای زیبا شدم، جوانی خوش چهره داشت فارغ التحصیل می‌شد. از آن لحظه ایرج راد را شناختم و پیوند دوستی ما شکل گرفت. او بازیگر بزرگ و کارگردان شایسته‌ای است که این بخت را داشتم و در چند سفر در خدمت او بودم‌.

وی با بیان خاطره‌هایی گفت: یک شب پاریس بودیم و ایرج درباره شکوفایی درونی حرف‌هایی از زندگی زد که هیچ‌وقت نشنیده بودم و چهره عاطفی‌تری از او را دیدم. بزرگداشت فردوسی را در مشهد داشتیم و بحث‌های بسیاری شد. چکیده این همایش این بود؛ وطن آنجاست که آبادش می‌کنی … به‌نظرم ایرج، وطن تئاتر را آباد کرد، تعریف فرهنگی از تئاتر و سینما و تلویزیون به ما داد و در فعالیت صنفی چهره‌ای فعال ارائه کرد که در تلفیق چهره فرهنگی‌اش، یک دوست را برای ما ساخت.

همچنین محمد رحمانیان نویسنده و کارگردان تئاتر نیز بیان کرد: من شاگرد ایرج راد بودم و گوهر خیراندیش سال بالایی ما بود. راد آدم باوقاری است و وقتی تدریس می‌کند، نقش هم بازی می‌کند؛ در یکی از کلاس ها به شخصیت یک خانم رسید و راد آن نقش را چنان ایفا کرد که در هیچ خانمی ندیدم.

وقتی در دانشگاه مسخ ایرج راد می‌شدیم

گوهر خیراندیش بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون نیز در این مراسم خطاب به ایرج راد گفت: شما دردانه‌ای هستید که در صحنه نمایش چراغ را روشن نگه داشتید و برای ما غنیمت هستید. کوچ غریبانه جمشید را که نگاه کردم؛ آنقدر حرف‌های زیبایی زدید که من گریستم. سایه شما بر سر صحنه نمایش مستدام باشد.

علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما و بازیگر سینما و تلویزیون نیز مطرح کرد: اینجا مفاخر بسیاری حضور دارند. عالیجناب راد! مسخ او در دانشگاه می‌شدیم و افتخار داشتم در کنارشان جلوی دوربین باشم. او سال‌ها با مشقت در دفاع از اهداف صنفی نشستن راحت را رها کرد. در کاری که باهم بودیم، آبدارچی برای او چای می‌آورد و از دور به وی نگاه می‌کرد. آبدارچی گفت که چای خوردن آقای راد را می‌بینم، او تنها کسی است که پس از برداشتن چای نیم خیز می‌شود.

وی افزود: او در کنار بزرگانی همچون علی نصیریان از آخرین میراث‌داران اخلاقی تئاتر است. امیدوارم جوانان بازیگری و اخلاق را از ایرج راد یاد بگیرند.

در بخش دیگری از آیین بزرگداشت ایرج راد، رضا بابک شعری برای او خواند.

در ادامه هادی مرزبان بازیگر و کارگردان تئاتر بیان کرد: بیش از نیم قرن است که ایرج راد را می‌شناسم. ما در خیلی آثار کنار هم بودیم. همیشه به او می‌گفتم برکت کارهای ما است و اولین نفر در هر کاری به سراغ ایرج راد می‌رفتم. به خاطر دارم در نمایشی کمدی، نوشته رادی با هم بودیم و راد نقش محوری داشت. بازی‌اش را شروع کرد و ادامه داد و آخر کار فهمیدیم ساعت ۳ ظهر همان‌روز پدرش را به خاک سپرده بود. او بی‌دلیل ایرج راد نشده است.

هرچه نقش شاهزاده بود او بازی کرد هرچه قهوه‌چی بود من!

اسماعیل خلج نیز گفت: خیلی سال است با ایرج رفیقم. آنچه عیان است چه حاجت به بیان است. هرچه شاهزاده بود، او بازی کرد؛ هرچه قهوه‌چی بود، من بازی کردم.

عزت الله رمضانی‌فر با اشاره به خاطره‌ای از «اجاره‌نشین‌ها»، گفت: من قرار بود نقش عبدی را بازی کنم. مهرجویی اصرار داشت ۱۵ کیلو اضافه کنم، در نهایت که نشد، اکبر عبدی را پیشنهاد دادم و البته کسی هم یادی از این اتفاق نمی‌کند.

در بخش دیگری از این مراسم که به همت کانون ادبی زمستان برگزار شد، ناصر ممدوح بیان کرد: ای کاش ده‌ها ایرج راد داشتیم؛ در تئاتر و سینما.

سیاوش طهمورث نیز تصریح کرد: این کسانی که روی صحنه می‌بینیم، هنر را نگه داشتند و اگر نبودند ابتذال بیشتر می‌شد. یکی از بانیان نگهداری از هنر ایرج راد است. سال ۴۲ اداره تئاتر بودم و او را نمی‌شناختم تا تصادفی آشنا شدیم و با هم برای یک تئاتر تمرین کردیم. او بعد از ۸ روز تمرین سر صحنه نیامد و گفت نمی‌آیم. به او گفتم من برای آبروی تو بیش از آبروی خودم ارزش قائل هستم و ایرج راد آمد البته به نظرم آن کار بی‌نظیر بود.

شهره سلطانی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون نیز عنوان کرد: همیشه از حمایت‌های ایرج راد بهره بردم و اعتماد وی باعث شد بهتر و بهتر شوم. سال ۸۰ در اثری به کارگردانی هادی مرزبان که نقش ناصرالدین شاه را بازی می‌کرد با او همبازی بودم که از آن اثر خاطرات خوبی دارم.

سعید امیرسلیمانی نیز گفت: بیش از ۵۰ سال است با ایرج راد همراه هستم. خاطرات زیادی از ایرج دارم؛ یک سال و نیم پیش در پردیس تئاتر شهرزاد، آخرین کار تئاتری‌ام را اجرا کردم و چه کار زیبایی بود.

بیژن شکرریز نیز اظهار کرد: سالیان سال دوستی و شاگردی ایرج راد را داشتم و در قامت عکاس با وی همراه بودم. ۵ سال است تاریخ شفاهی تئاتر را کتابت می‌کنم؛ از بانو صابری تا زنده‌یاد کشاورز و … و گفت‌وگویی هم با ایرج راد دارم. از سال ۱۳۳۷ تا امروز با راد درباره تئاتر حرف زدیم. وقتی روبه‌روی او می‌نشینم به عنوان یک معلم، حرکاتش موقع تعریف از دوستانش و همراهانش زیبا و انسانی است که جای ستایش دارد.

وی ادامه داد: روزهای آخر، آقای کشاورز دلخور بود؛ می‌گفت کسی از من یاد نمی‌کند. حسن فتحی یادم نمی‌کند اما انتظامی، نصیریان و ایرج راد یادم می‌کنند. شما سرمایه این هنر هستید. خواهش می‌کنم اهالی تئاتر حضور داشته باشند. بازیگری و کارگردانی در ایران آسان شده و بازیگری که سه فیلم مبتذل بازی می‌کند کارگردان می‌شود اما تجربه رضا بابک‌ها، خیراندیش و دیگر بزرگان را ندارد.

افتخار به کارهایی که بازی نکردم

در ادامه این مراسم ایرج راد به دعوت مدیر کانون ادبی زمستان، روی صحنه حضور یافت و در سخنانی ضمن تشکر و سپاسگزاری از حاضران، عنوان کرد: سعی کردم، کار بد انجام ندهم. سعی کردم در راهی قدم بردارم که آنچه انجام می‌دهم در زمینه مسائل فرهنگی و هنری باشد. افتخار من کارهایی است که بازی نکردم. شاید در کارهایی که بازی کردم، یکی دو کار باشد که راضی‌ام نکرده باشد اما اغلب کارها حرفی برای گفتن داشته و دارد.

وی افزود: هرکسی در مسیر زندگی‌اش اتفاقاتی رخ می‌دهد که زندگی ساز آینده‌اش می‌شود. شانس آوردم به کسانی برخوردم که اهل فرهنگ بودند؛ انسان‌های والایی که همه آنها را می‌شناسند و هرکدام در زمینه فرهنگ و هنر ایران فعال بودند و از آنها یاد گرفتم.

راد گفت: اگر در بازیگری یاد گرفتم از بزرگانی که با آنان کار کردم آموختم. اگر دیسیپلین تئاتری آموختم از آنان بوده است که نام تئاتر را جاودان کردند و تمام آن ها در تاریخ تئاتر بودند. سعی کردم از آنان چیزی یاد بگیرم و به آنان و حرمتشان احترام بگذارم و خطا نکنم.

در ادامه ایرج راد پس از دریافت تندیس یادمان بزرگداشت خود از قطب الدین صادقی در کنار همسر، دوستان و همکاران خود شمع کیک ۷۹ سالگی خود را فوت کرد.

در ادامه برنامه مهدی یغمایی به همراه محمدرضا چراغعلی به اجرای موسیقی پرداختند و همچنین تعدادی از شاعران نیز آثار خود را ارائه کردند.

سیزدهمین همایش شعر و موسیقی با اجرای چنگیر حبیبیان به پایان رسید.

منبع: مهر