سهم سینمای کوتاه از حضورهای بین المللی‌چقدر است؟/در مسیر جهانی شد
با مروری بر تازه‌ترین فعالیت‌ها؛
جشنواره‌های معتبر بین‌المللی یکی از مهمترین ویترین‌ها برای عرضه فیلم‌های کوتاه در سراسر دنیا محسوب می‌شوند و سینمای کوتاه ایران در سال‌های اخیر، سهم قابل‌توجهی از این ویترین داشته است.
سینمای کوتاه ایران بیش از یک دهه است که از سایه سنگین سینمای بلند خارج شده و هویت مستقل آن به اعتبار حضور پررنگ در رویدادهای معتبر جهانی، در کانون توجه قرار گرفته است. سینمایی که هم در زمینه پرورش استعدادهای تازه و هم در راستای جهت‌دهی به تجربه‌های نو، بزرگترین پشتوانه سینمای بلند محسوب می‌شود و اتفاقاً بخش مهمی از پرچم‌داران سینمای ایران در سال‌های اخیر، برخاسته از همین حوزه بوده‌اند.
سینمای کوتاه در مسیر جهانی شدن
در سال‌های اخیر، در چرخه تولید و عرضه سینمای کوتاه در ایران، انجمن سینمای جوانان جایگاهی مهم‌تر از یک نهاد دولتی داشته است و سهم بالای این نهاد در حمایت از تولید فیلم‌های کوتاه در ژانرها و موضوعات مختلف و مهم‌تر از آن بسترسازی برای عرضه هر چه بهتر این تولیدات در ویترین‌های داخلی و بین‌المللی، آن را به یکی از اصلی‌ترین پشتوانه‌های سینمای کوتاه تبدیل کرده است.
در گزارش حاضر مروری‌بر تازه‌ترین حضورهای بین‌المللی تولیدات انجمن سینمای جوانان ایران، در جشنواره‌های بین‌المللی داشته‌ایم.
قوتار؛ پیرمردی که گاوهایش را گم کرده است
فیلم کوتاه «قوتار» ساخته علی علیزاده به تازگی موفق به راه‌یابی به سی و ششمین جشنواره بین‌المللی پالم اسپرینگز در آمریکا شده است. فیلمی که با تهیه‌کنندگی مشترک فریما خلیلی و میثم جمالی به تولید رسید و پیش‌تر توانسته بود در چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در سه بخش نامزد دریافت جایزه شود. «قوتار» جایزه ویژه هیأت‌داوران را در بخش ملی و جایزه بزرگ این دوره از جشنواره در بخش بین‌الملل را هم دریافت کرد و به بخش فیلم کوتاه اسکار ۲۰۲۵ راه یافت.
«قوتار» محصول انجمن سینمای جوانان ایران است که در سال ۱۴۰۱ ساخته شده و داستان زندگی پیرمردی را روایت می‌کند که در جنگلی گاوهایش را گم کرده است. جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه پالم اسپرینگز، بزرگترین جشنواره ویژه فیلم‌های کوتاه در آمریکا محسوب می‌شود و مورد تأیید آکادمی اسکار است. این فیلم کوتاه همچنین به‌تازگی در سی‌وهشتمین جشنواره فرایبورگ سوئیس حضور داشته است.
«گوشت‌خوار» دیگر محصول انجمن سینمای جوانان است که به تازگی به بخش مسابقه بیست و دومین جشنواره فیلم ایسکیا در کشور ایتالیا راه یافته است. این فیلم کوتاه داستانی به‌نویسندگی و کارگردانی مهشاد ولی و تهیه‌کنندگی سیدحمیدرضا منتظری از دانش‌آموختگان انجمن سینمای جوانان قم، درباره مردی بااخلاق و روستایی به نام دابون است که در آستانه به دنیا آمدن فرزندش در دوراهی سختی قرار می‌گیرد و باید تصمیم بزرگی بگیرد که در سرنوشت زندگی او تأثیرگذار خواهد بود. جشنواره «ایسکیا گلوبال فیلم» که در رده جشنواره‌های الف جهانی قرار می‌گیرد، محبوب‌ترین رویداد تابستانی سینمای ایتالیا است که از سال ۲۰۰۳ در جزیره ایسکیا، در کشور ایتالیا برگزار می‌شود.
ماجرای «آخرین شیهه اسبی که خواب پروانه شدن دیده بود»
اما یکی از تولیدات اقتباسی سینمای کوتاه ایران در سال گذشته، فیلم‌کوتاه «آخرین شیهه اسبی که خواب پروانه شدن دیده بود» به کارگردانی مهدیه محمدی بود که علاوه‌بر توفیق حضور در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، موفق شد به رویدادهای معتبر جهانی مانند «شورت شورتز فیلم» در کشور ژاپن هم راه پیدا کند. این جشنواره یکی از بزرگترین و مهمترین جشنواره‌های فیلم کوتاه آسیا و مورد تأیید آکادمی اسکار است که برنده جایزه بزرگ این جشنواره به رقابت اسکار معرفی می‌شود. این جشنواره در هفته پایانی خرداد ماه برگزار می‌شود و باید دید چه دستاوردی برای نماینده سینمای ایران به همراه خواهد داشت. این فیلم پیش‌تر به رویدادهای دیگری همچون سی و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فرایبورگ هم راه پیدا کرده بود.
یکی دیگر از فیلم‌های کوتاه که با حمایت انجمن سینمای جوانان به تولید رسید «راعون» به کارگردانی مسعود دهنوی بود که این هفته توانست مجوز ورود به جشنواره «ایسکیا گلوبال فیلم» در ایتالیا را به دست بیاورد. مارال بنی‌آدم و تورج الوند ۲ بازیگر اصلی این فیلم به تهیه‌کنندگی حسین رستم‌پور هستند که حالا نقش‌آفرینی‌شان در یک فیلم کوتاه فرصت داوری در یک رویداد معتبر بین‌المللی را به‌دست آورده است.
فیلم کوتاه «بالا افتادن» ساخته مریم بختیاری از دیگر محصولات انجمن سینمای جوانان ایران است که در ماه‌های گذشته حضور در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی «فلیکرز رود آیلند» آمریکا را تجربه کرد. این فیلم به نویسندگی مریم بختیاری و امین چادگانی و تهیه‌کنندگی مشترک انجمن سینمای جوانان ایران و مریم بختیاری در بخش مسابقه این رویداد معتبر حضور داشت. جشنواره «فلیکرز رود آیلند» از جشنواره‌های مورد تائید آکادمی اسکار، بفتا و هنرهای تصویری کانادا است و آثار برگزیده آن به گزینش مقدماتی آکادمی اسکار معرفی خواهند شد.
جناکات؛ یک نئونوآر فانتزی
جشنواره «In the Palace» در کشور بلغارستان هم از رویدادهای حوزه سینمای کوتاه و مورد تأیید آکادمی اسکار است که در بیستمین دوره خود پذیرای فیلم‌کوتاه «جناکات» به نمایندگی از سینمای ایران بود. این فیلم را عطا مجابی به تهیه‌کنندگی انجمن سینمای جوانان ایران بر مبنای یک فیلم‌نامه اقتباسی کارگردانی کرده بود. «جناکات» یک فیلم کوتاه داستانی در ژانر «نئونوآر/ فانتزی» و محصول مشترک ایران و ایتالیا است که در سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نیز حضور داشت و توانست برگ زرین بهترین فیلم‌نامه اقتباسی را از جشنواره فیلم کوتاه تهران کسب کند.
فیلم کوتاه «مرده‌خور» ساخته البرز پورصیاد هم تنها نماینده سینمای ایران در پنجاه و چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی تامپره بود. این جشنواره یکی از بزرگترین و معتبرترین فستیوال‌های جهان است و پنجاه‌وچهارمین دوره آن، مارچ ۲۰۲۴ در شهر تامپره برگزار شد. فیلم‌کوتاه «مرده‌خور» را البرز پورصیاد کارگردانی کرده و انجمن سینمای جوانان ایران هم در تهیه‌کنندگی آن مشارکت داشته است. تامپره هم از رویدادهای مورد تأیید آکادمی اسکار در حوزه سینمای کوتاه محسوب می‌شود.
غده عجیب در شکم شهردار
فیلم کوتاه «مریضخانه مرکزی» به کارگردانی وحید و نوید نامی و تهیه‌کنندگی نیلوفر زیوردار و انجمن سینمای جوانان ایران هم از آثاری است که رونمایی از آن در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران با واکنش‌های مثبتی همراه شد و در ادامه توانست به سی و چهارمین جشنواره فیلم لس‌آنجلس راه پیدا کند. این فیلم کوتاه که به زبان ترکی ساخته شده و داستان آن درباره غده عجیبی است که از شکم شهردار خارج می‌شود، پیش از این در جمع کاندیداهای جشنواره فیلم فجر و سیزدهمین دوره جوایز ایسفا هم حضور داشته است.
آنچه در این گزارش کوتاه مرور شد بخشی از حضورهای بین‌المللی تولیدات انجمن سینمای جوانان در ماه‌های گذشته است. سهم سینمای کوتاه ایران در ویترین جشنواره‌های جهانی، به مراتب بیش از این‌هاست و این دستاورد حاصل انگیزه و تلاش تک‌تک هنرمندان مستعد و جوانی است که در تمام سال‌های گذشته در آبیاری نهال «سینمای کوتاه ایران» سهمی داشته‌اند.
منبع: مهر
