مراسم بزرگداشت احمدرضا معتمدی فیلمنامه‌نویس و کارگردان پیشکسوت سینما عصر سه‌شنبه ۲۲ خرداد ماه در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد. در این مراسم چهره‌هایی ازجمله علی نصیریان، پوران درخشنده، احمد مهرانفر، مجید اسماعیلی، مسعود نقاش‌زاده، مهوش وقاری و … حضور داشتند.

احمدرضا معتمدی تلفیق دانش و هنر

مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما در ابتدای مراسم روی صحنه آمد و گفت: در این مراسم بزرگداشت تلفیق علم و دانش با هنر را برگزار می‌کنیم که به نظر من امروزه در سینما فقدان این ترکیب احساس می‌شود. سینما مانند نقاشی یک هنر فردی نیست بلکه نیاز به مجموعه بزرگی از هنرها دارد تا فرد یک اثر ماندگار خلق کند. سینما نیاز به دانش عمیق و بصیرت فراوان دارد اتفاقی که در وجود آقای معتمدی رخ داده است. در واقع یک فیلسوف‌شاهی در وجود آقای معتمدی شکل گرفت که هم دانش علم و فلسفه دارند و هم پادشاهی هنر در ایشان دیده می‌شود. امیدواریم از وجود آقای معتمدی برای سالیان دور و متمادی بهره‌مند شویم.

جوانان باید شجاعت نوآوری داشته باشند

علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر در این مراسم عنوان کرد: بسیار خوشبختم و جای خوشحالی است که چنین مجالس فرهنگی و هنری برگزار می‌شود زیرا هویت ملی و شخصیت ما با فرهنگ گره خورده است‌. من از موزه سینما سپاسگزارم که این بزرگداشت‌ها را با انتخاب افراد شایسته و درست برگزار می‌کند. صحبت‌های زیادی درباره اهمیت فرهنگ و هنر زده می‌شود اما در عمل آن‌طور که باید به چنین مسائلی اهمیت داده نمی‌شود. فرهنگ تقویت‌کننده روح، تفکر و ذوق و سلیقه جامعه است. برگزاری چنین مجالسی در این شرایط بسیار مغتنم است من نیز با کمال میل در اینجا حضور دارم زیرا نفس برگزاری این مراسم‌ها برای من ارزشمند است از طرفی قرار است درباره کسی صحبت شود که شایستگی زیادی دارند.

وی ادامه داد: من در فیلم «دیوانه‌ای از قفس پرید» با آقای معتمدی همکاری داشتم و ایشان از نظر اخلاق و ادب فرد بی‌نظیری هستند. شاخصه دیگر ایشان تفکر است. پشتوانه هر هنری تفکر است. هنرمند یک فرد تک‌بعدی نیست به طور مثال در بازیگری فقط ایفای نقش اهمیت ندارد بلکه تفکر و آموزش در هنرمند مهم است. شخص بنده تا به امروز هر متنی که دریافت می‌کنم برای ایفای آن به همان کلاس اول برمی‌گردم. من استاد نیستم و همیشه شاگردم به این دلیل که شاگرد همواره نیاز به آموختن دارد. آقای معتمدی یک استاد درجه یک هستند که هرکاری را با دقت و وسواس زیاد انجام می‌دهند.

علی نصیریان در پایان صحبت‌هایش عنوان کرد: می‌خواهم یک نکته‌ای را به جوانان تذکر دهم؛ چرا نوآوری نمی‌کنید؟ چرا شجاعت ندارید که قاب‌ها و چارچوب‌های گذشته را بشکنید؟ سینما دارد دچار تکرار می‌شود. من می‌خواهم جوانان را به نوآوری تشویق کنم زیرا ما در فضای سینما به هوای تازه نیاز داریم و این وظیفه جوانان است.

در ادامه مراسم ویدئویی از صحبت‌های احمدرضا معتمدی و صحنه‌هایی از فیلم‌های او برای حاضران پخش شد.

احمدرضا معتمدی به اندیشه‌های ایران و جهان احاطه دارد

تاجبخش فناییان استاد دانشگاه، نویسنده و کارگردان دیگر سخنران این مراسم بود که روی صحنه آمد و گفت: خوشحالم که مراسم بزرگداشتی برای این مرد بزرگ که قدر او دانسته نشده است، برگزار شد. من با آقای معتمدی حدود ۲۵ سال پیش در یک کار تلویزیونی آشنا شدم و او را شخصیتی صبور، مهجور، بی‌ادعا، متین و بردبار دیدم. سینمای ایران باید پیرو ادبیات و هنر ایران باشد با فلسفه و عرفان بیگانه نباشد، وقتی بیگانه شد یعنی از ریشه‌های اندیشه‌ای این فرهنگ کهن جدا شده است. ادبیات ما بسیار مانا و به‌روز است. آقای معتمدی هم فلسفه غرب را به خوبی می‌شناسند و هم فلسفه شرق و ایران را و یک هنرمند ایرانی هستند که به اندیشه‌های ایران و جهان احاطه دارند. داستان‌هایی که می‌سازند محتوا و بن‌مایه فلسفی یا فلسفه اجتماعی دارد. دغدغه‌های ایشان عمیق است همان اندازه که خودشان یک انسان عمیق و شریف هستند.

وی تاکید کرد: ما گنجینه‌های بزرگی داریم که متأسفانه از آن‌ها فاصله گرفته‌ایم. برخی از این گنجینه‌ها جلوی چشم ما هستند اما اعتنایی به آن‌ها نداریم و این مساله جای افسوس دارد. امیدوارم امثال آقای معتمدی که حتماً میان جوانان وجود دارد نوگرایی مبتنی براخلاق و فرهنگ داشته باشند، روی کار بیایند و کمتر رنج بکشند و بیشتر مؤثر واقع شوند.

تکاپو برای پیوند اندیشه و هنر

مسعود نقاش‌زاده کارگردان و مدرس دانشگاه عنوان کرد: این موضوع را پاس بداریم که چرا پیوند اندیشیدن و هنرورزی تا بدین پایه اهمیت دارد؟ شاید این ۲ از اساس یکی بوده‌اند. اندیشه کردن نیاز به رنج دارد چنان که بزرگان گفته اند آگاهی مستلزم رنج است. خیلی از ما آمادگی رنج کشیدن نداریم. من در طول سال‌هایی که با آقای معتمدی آشنا هستم همواره شاهد این تکاپو بودم که چطور اندیشه را وارد دایره خلق هنری کنیم. کمتر کسانی هستند چه در ایران و چه در دنیا که این تکاپو را داشته باشند تا پای اندیشه را به هنر باز کنند. آقای معتمدی راهی را دنبال کردند که بسیاری از هنرمندان پس از دهه ۲۰ باز کردند تا به ما بگویند که سینما صرفاً یک سرگرمی نیست بلکه فرصت‌های بزرگ‌تری در سینما وجود دارد.

اخلاقی از جنس تفکر

اکبر جباری استاد فلسفه و روانشناسی بیان کرد: آقای نصیریان به ۲ ویژگی اخلاق و تفکر در احمدرضا معتمدی اشاره کردند. جالب است که تقریباً با هرکسی از اهالی فرهنگ و هنر که صحبت می‌کردم به این ۲ ویژگی ایشان اشاره می‌کردند. پرسش من این است که چه ارتباطی میان اخلاق و تفکر وجود دارد؟ وقتی از اخلاق در آقای معتمدی صحبت می‌کنیم این اخلاق برآمده آمده از منقولات نیست بلکه از جنس تفکر است. پرسش این که این چه تفکری است که ظهور عینی آن به اخلاق می‌رسد؟ پاسخ اجمالی من این است که این تفکر شاعرانه است.

احمد مهرانفر که در فیلم «راه رفتن روی سیم» احمدرضا معتمدی ایفای نقش کرده است در این مراسم گفت: خوشحالم که این بزرگداشت برای آقای معتمدی برگزار شد. من افتخار داشتم که در یکی از فیلم‌ها کنار ایشان بودم و بسیار از حضورشان آموختم. ایشان دریای عمیقی هستند که هرچه برداشت کنیم به پایان نمی‌رسد. ضمن اینکه آقای معتمدی بسیار طناز و شوخ‌طبع هستند.

وی افزود: بیش از هرکسی باید از دولت گله کرد زیرا سینمای احمدرضا معتمدی یک میراث ملی است و باید مراقب این افراد باشند و فضا را فراهم کند تا چنین افرادی فیلم بسازند. سینمای دکتر معتمدی شبیه هیچ سینمایی نیست. در زمانی که سینمای ما به سینمای گیشه تبدیل شده است باید شرایطی فراهم کنیم که امثال آقای معتمدی فیلم بسازند.

مهرانفر در پایان با اشاره به اینکه سینمای معتمدی ویژگی مخصوص به او را دارد، بیان کرد: دغدغه هر هنرمندی این است که ردپایی از خودش به جا بگذارد و فکر می‌کنم که آقای معتمدی در این زمینه بسیار موفق بودند و تعریفی نو از سینما ارائه کردند. امیدوارم بیش از این از هنرمندانی که در حوزه فرهنگ و هنر تلاش کردند و رنج کشیدند، قدردانی شود تا هم به نسل جوان معرفی شوند و هم فرصت کار داشته باشند.

ابوالفضل جلیلی کارگردان سینما در ادامه مراسم به بیان خاطراتی پرداخت.

عبدالحسین‌زاده معاون مدیرکل بنیاد ملی نخبگان عنوان کرد: بنیاد نخبگان از اواسط دهه ۸۰ تاسیس شد و سال ۱۳۹۱ قسمتی از کارهای اجرایی بنیاد به سمت برنامه‌های هنری رفت. مدیران آن دوره تصمیم گرفتند از تعدادی از هنرمندان تجلیل کنند. در آن سال‌ها بنابر کارهایی که آقای معتمدی در حوزه فلسفه فیلم داشتند در حضور رئیس جمهور از ایشان تجلیل شد.

احمدرضا معتمدی در پایان این مراسم روی صحنه آمد و طی سخنانی گفت: از استادانی که در این مراسم حضور دارند شاگردنوازی کردند و از موزه سینما تشکر می‌کنم‌. از دوستانی که در این مراسم حضور داشتند و سخنرانی کردند، ممنونم. بزرگان فلسفه ما رفتند و استفاده‌ای از وجود آن‌ها نکردیم. اگر اکنون وضعیت فرهنگ ما اینگونه است به این دلیل است که از وجود این منابع عظیم و معرفت بهره نبردیم.

وی یادآور شد: زمانی خودمان وقتی فیلمی می‌ساختیم خوشحال بودیم که حرفی زده‌ایم. بزرگترین افتخار من این است که یک فریم سفارشی نساختم زیرا به یک اندیشه‌ای متعهد بودم و تلاش کردم به زبان روز صحبت کنم. جامعه ما حس زیبایی‌شناسی را گم کرده است و این وظیفه هنرمندان و سینماگران است بخشی از این مسئولیت برعهده هنرمندان و بخشی برعهده مدیران هنری کشور است.

منبع: مهر