رشد ۷۰۱ درصدی کنسرت‌ها در دولت سیزدهم/ فقیهی که بیشترین کمک را به موسیقی کرد
دولت سیزدهم تا امروز که کمتر از ۳ سال از استقرار آن می‌گذرد، رزومه خوبی در حوزه موسیقی از خود به جای گذاشته است. این اتفاق در شرایطی رخ داده که در ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم که کرونا، تمامی فعالیت‌های حوزه موسیقی را تقریبا به تعطیلی کشانده بود و رکود سنگینی بر این حوزه حکمفرما بود، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که این دولت بتواند چرخ‌های موسیقی را تا این اندازه به گردش درآورد و آن رکود عمیق را به رونقی کم‌سابقه تبدیل کند.
این رونق در شرایطی محقق شد که مدیران حوزه موسیقی کشور برای به رونق رساندن موسیقی، منتظر دستور و آئین‌نامه نماندند و بلافاصله زمینه تولیدات در این حوزه را فراهم کردند. همزمان با این مبحث، کارهای اجرای زنده را نیز به رونق انداختند و در این مسیر، عدالت را سرلوحه کار خود قرار دادند تا به این ترتیب، دیگر تنها پایتخت و چند استان برخوردار، سرلیست نقاط پرکنسرت کشور نباشد. طی این ۳ سال، تمامی استان‌های کشور، در هر شب خود، پذیرای چندین اجرای زنده در گونه‌های مختلف موسیقی بودند که یک اتفاق حرفه‌ای و عدالت‌محور به لحاظ توزیع هوشمندانه کارهای موسیقایی به حساب می‌آید.
دولت سیزدهم موفق شد تا با از سر گذراندن دو بزنگاه، کارنامه خوبی از ابتکارات خود بر جای بگذارد
این وضعیت در شرایطی محقق شده که دولت سیزدهم در طول ۳ سال اخیر، با ۲ چالش بزرگ همراه بوده است: نخست، رهاندن دولت از منجلاب رکود کرونایی بود که باید کارها را از زیرصفر آغاز می‌کرد و این اقدام، دشواری‌های به‌مراتب طاقت‌فرسا و دشواری داشت. دوم، اتفاق‌های پائیز ۱۴۰۱ بود که طی آن، جریان‌های موسیقی کشور پس از تعطیلات دوماهه محرم و صفر، آماده آغاز اجراهای خود بودند که با توجه به اتفاق‌های پائیز، کلیه اجراها ملغی شد و بیم آن می‌رفت که این رکود سنگین که مستقیما آب به آسیاب دشمنان می‌ریخت، با طولانی شدن روند خود، ضربات و لطماتی در حوزه سرانه نشاط اجتماعی و فرهنگی کشور بر جای بگذارد. اما مدیران موسیقی کشور با در دست گرفتن ابتکارعمل، زمینه‌ای را فراهم کردند که طی آن، اجراهای زنده از بهمن‌ماه همان سال و پیش از آغاز جشنواره موسیقی فجر از سر گرفته شد و در اسفندماه، روال معمول خود را پیدا کرد و با استقبال خیره‌کننده خوانندگان و مخاطبانشان مواجه شد.
دولت سیزدهم با از سر گذراندن این دو بزنگاه، موفق شد تا کارنامه خوبی از ابتکارات خود بر جای بگذارد. البته که تمامی این توفیقات به این موارد ختم نمی‌شود و با مقایسه ۳ سال اول دولت سیزدهم با فعالیت ۳ سال آخر فعالیت موسیقی دولت دوازدهم می‌توان به جنبه‌های دیگر این ابتکارها اشاره کرد. به‌طوری‌که در بخش اجراهای صحنه‌ای به عنوان اقتصادی‌ترین بخش موسیقی کشور ما شاهد رشد چشمگیر و بی‌سابقه‌ای هستیم. همین‌طور در بخش‌هایی مانند آلبوم تصویری موسیقی، تک‌آهنگ و گروه‌های اعزامی به خارج از کشور نیز شاهد رشد هستیم.
آمار اجراهای صحنه‌ای دولت دوازدهم
دولت سیزدهم در حوزه اجرای صحنه‌ای، یک آمار کم‌نظیر از خود به جا گذاشته است که طی آن، تعداد اجراهای ماهانه در ماه‌های اخیر به حدود ۵۰۰ نوبت رسیده است. تعدد این اجراها در کنار پراکندگی جغرافیایی هوشمندانه آن برای رعایت عدالت فرهنگی، اتفاق خوبی را در حوزه موسیقی کشور رقم زده است.
برای اینکه به اهمیت این اتفاق در دولت فعلی پی ببریم، مقایسه‌ای آماری میان ۳ سال ابتدایی دولت سیزدهم با ۳ سال پایانی دولت دوازدهم به عمل آورده‌ایم؛ یعنی مقایسه‌ای میان دوره استقرار کامل دولت دوازدهم و شروع به کار دولت سیزدهم. کرونا هم فصل مشترک کار هر دو دولت بوده به‌طوری‌که سال پایانی دولت دوازدهم و سال ابتدایی دولت سیزدهم را دستخوش رکود قرار داد. البته باید در نظر داشت که اگر اهتمام جدی دولت و شخص رئیس جمهور در مقابله با کرونا نبود امکان برگزاری کنسرت‌ها و فعالیت‌های هنری ممکن نبود.
دولت دوازدهم در سال ۹۸، ۶۲۱ مجوز اجرای زنده صادر کرد که طی آن، ۱۱۲۹ نوبت کنسرت برگزار شد.
این آمار برای سال ۹۹، به ۳۳ صدور مجوز و ۵۸ نوبت کنسرت منجر شد.
در سال ۱۴۰۰ که دولت دوازدهم که حدود نیمی از سال مستقر بود، هیچ مجوزی برای اجرای زنده صادر نشد.
این آمار در شرایطی طی ۳ سال پایانی دولت دوازدهم محقق شده که کرونا، از روزهای پایانی سال ۹۸ وارد ایران شد و این در حالی است که در سال ۹۸ که اوج شکوفایی اجراهای موسیقی بود، تعداد نوبت‌های کنسرت کشور به ۱۱۲۹ رسید که قطعا نمی‌تواند آمار مطلوبی برای حوزه موسیقی کشور به حساب بیاید.
دولت دوازدهم، در زمان کرونا، با راه‌اندازی سیستم رنگ‌بندی، سخت‌گیری‌های عجیبی در حوزه فرهنگی اعمال کرد به‌طوری‌که در شرایط نارنجی نیز که بسیاری از صنوف حتی رستوران‌ها، اجازه فعالیت داشتند اما سینماها، کنسرت‌ها و تئاترها تعطیل بودند و این فعالیت‌ها حتی در مواردی که وضعیت کشور سبز می‌شد نیز ملغی بود و چندان نمودی نداشت. این وضعیت، شرایط موسیقی کشور را بسیاربغرنج کرد و هنرمندان فعال این حوزه را با مخاطراتی جدی در زمینه کاری و معیشت مواجه کرد. عدم‌حمایت دولت نیز تنگنای این وضعیت را دوچندان کرد تا ناامیدی مطلق سرتاسر فضای موسیقی کشور را حداقل برای دو سال فرا بگیرد.
آمار اجراهای صحنه‌ای دولت سیزدهم
اما دولت سیزدهم که عملا با انتصاب وزیر فرهنگش در روزهای پایانی مردادماه آغاز به کار کرد و هنوز کرونا در کشور جولان می‌داد، در ماه‌های پایانی ۶۲ مجوز اجرا صادر کرد که به‌موجب این کار، ۲۳۰ نوبت کنسرت برگزار شد.
در سال ۱۴۰۱، ۱۴۱ مجوز صادر شد و تعداد اجراهای زنده به ۳۹۱۳ نوبت رسید.
در سال ۱۴۰۲، رکودشنی خوبی در این حوزه به ثبت رسید به‌طوری‌که تعداد مجوزها به ۱۹۱۱ رسید و کنسرت‌ها نیز به ۴۵۰۰ نوبت افزایش یافت.
در دو ماه ابتدایی امسال نیز ۳۷۱ مجوز صادر شد و تعداد اجراهای زنده به ۸۵۸ نوبت رسید.
با درصدگیری نرخ رشد اجراهای صحنه‌های در تعداد مجوزهای متوجه می‌شویم که نزدیک به ۲۸۰ درصد نرخ رشد اعطای مجوزهای اجراهای صحنه‌ای را شاهد هستیم. در تعداد دفعات نیز شاهد ۷۰۱ درصد افزایش دفعات اجرا هستیم.
این آمارها در شرایطی محقق شد که آیت‌الله رئیسی به‌عنوان رئیس‌جمهور دولت سیزدهم، مستقیما به میدان آمد و تاثیرات رنگ‌بندی را خنثی کرد و متاثر از مطالبات هنرمندان سینما و موسیقی، اجازه فعالیت مستمر سینما و موسیقی را در هر شرایط رنگ‌بندی فراهم آورد. این اقدام بزرگ سبب شد تا ثباتی جدی در زمینه اعتمادسازی برای هنرمندان به وجود بیاید و به موجب آن تهیه‌کنندگان سینما و موسیقی این ریسک را بپذیرند که فیلم‌ها و خوانندگان خود را با فراغ‌بال و آرامشی نسبی به سالن‌های تاریک سینما و کنسرت بفرستند. بعدها هم هیچ خبری مبنی بر ابتلا به‌واسطه حضور در سالن سینما و کنسرت گزارش نشد.
با تداوم این روند و واکسیناسیون گسترده عمومی که به صورت جدی و با اهتمام بالای دولت و شخص رئیس جمهور انجام شد، خیلی زود ترس‌ها از بابت حضور در چنین تجمعاتی ریخت و همان‌گونه که در آمارها مشخص است، مردم با استقبال حداکثری خود، جهش آماری خوبی را در این حوزه به ثبت رساندند.
در زمینه مجوز تولیدات غیر از اجراهای صحنه‌ای نیز دولت سیزدهم در بخش های آلبوم تصویری موسیقی، تک‌آهنگ و گروه‌های اعزامی به خارج از کشور نیز از رشد برخوردار بوده است که آمارهای هرکدام جداگانه در ادامه بیان می‌شود.
آمار صدور مجوز تولیدات دولت دوازدهم
دولت دوازدهم در سال ۹۷، برای ۵۴۸ آلبوم موسیقی مجوز صادر کرده است. تعداد مجوز برای تک‌آهنگ‌ها هم به ۲۴۶۰ مورد رسید. ۱۸ مجوز نیز برای اعزام گروه‌های موسیقی به خارج از کشور صادر شد.
در سال ۹۸، ۳۵۷ آلبوم موسیقی مجوز گرفتند و ۳۰۷۵ تک‌آهنگ نیز موفق به دریافت پروانه شدند. همچنین ۲۲ گروه برای اعزام به خارج از کشور موفق به دریافت مجوز شدند.
این آمار برای سال ۹۹، به ۳۷۷ آلبوم موسیقی و ۴۵۱۴ تک‌آهنگ رسید. در این سال هیچ مجوزی هم به گروه‌ها برای اعزام به خارج از کشور صادر نشد.
آمار صدور مجوز تولیدات دولت سیزدهم
در نخستین سال دولت سیزدهم که شامل ۳ ماه پایانی سال ۱۴۰۰ می‌شود، ۳۸۷ مجوز برای آلبوم موسیقی صادر شد. ۵۰۶۱ تک‌آهنگ نیز در این ماه‌ها موفق به دریافت مجوز شدند. همچنین با صدور مجوز برای ۱۳ گروه اعزامی به خارج از کشور موافقت شد.
این آمار برای سال ۱۴۰۱، به صدور مجوز برای ۱۶۵ آلبوم موسیقی، ۱۸۲۰ تک‌آهنگ، ۱۲ گروه اعزامی به خارج از کشور منتهی شد.
در سال ۱۴۰۲، برای ۲۸۹ آلبوم موسیقی و ۳۹۶۵ تک‌آهنگ مجوز صادر شد. با مجوز اعزام به خارج از کشور ۲۴ گروه موسیقی نیز موافقت شد.
البته در این زمینه باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد که طی سال‌های اخیر، اقبال چندانی از سوی خوانندگان و تهیه‌کنندگان برای تولید آلبوم موسیقی وجود ندارد و آنها بیشتر تمایل دارند تا کارهای خود را به‌صورت تک‌آهنگ روانه بازار کنند.
تمرکز بر روی عدالت فرهنگی
فارغ از تمامی این آمارها، اتفاق بزرگی که در حوزه موسیقی دولت سیزدهم رخ داد، تمرکز بر روی مبانی اجرایی و عملیاتی عدالت فرهنگی در سراسر کشور بود. در همین زمینه، یکی از مهمترین اقداماتی که صورت گرفت، تصویب سند ملی موسیقی بوده است. سند ملی موسیقی پس از سال‌ها انتظار و بلاتکلیفی در دولت‌های مختلف، با پیگیری‌های مستمر مدیران موسیقی کشور و همراهی رئیس‌جمهور شهید، در اقدامی انقلابی، تصویب و ابلاغ شد.
تصویب این سند با مدیریت مستقیم آیت‌الله رئیسی سبب خواهد شد تا صداوسیما موظف به حمایت از گروه‌های موسیقی شود. بر مبنای این سند، در تلویزیون ساز نشان داده خواهد شد و فراتر از این اتفاق، یک شبکه اختصاصی موسیقی نیز راه‌اندازی خواهد شد.
با تکیه بر این سند، حمایت‌های خوبی از موسیقی نواحی به عمل خواهد آمد و دولت موظف می‌شود تا از گروه‌های موسیقی حمایت‌های چشمگیری انجام دهد. نکته مهم دیگری که در این سند به چشم می‌خورد آن‌که موسیقی به‌عنوان مقوله‌ای فقهی شناخته می‌شود که بر مبنای آن وقتی یک نظر درباره موسیقی صادر می‌شود، نفر دوم نمی‌تواند یک نظر دیگر درباره این ماجرا بدهد. همین یک بند نشان می‌دهد که تصویب این سند تا چه اندازه می‌تواند جلوی تصمیم‌های سلیقه‌ای و استانی را در حوزه موسیقی بگیرد.
تمام جهش‌ها و آمارهای مثبت حوزه موسیقی در دوره فقیهی به ثبت رسید که شاید در روز تحلیف، کسی گمان آن را نمی‌برد که وی تا چه اندازه می‌تواند برای فرهنگ این سرزمین مثمرثمر باشد
این سند، بندهایی دارد که همگی در خدمت اعتلای هنر موسیقی در کشور است؛ سندی که روسای جمهوری که داعیه نزدیکی با این هنر و شناخت زبان هنر داشتند، از تصویب آن سر باز زدند، توسط معممی که همواره خود را طلبه‌ای خدمتگزار می‌نامید، تصویب و ابلاغ شد تا به این‌ترتیب از بزرگترین دستاورد موسیقایی دولت، رونمایی شود. تصویبی که با تعجب بسیار فعالان این حوزه مواجه شد و آنها هرگز تصورش را هم نمی‌کردند که این گره با دستان سیدابراهیم رئیسی باز شود.
فارغ از تصویب این سند، جهش رشد آمارها طی ۳ سال اخیر نشان می‌دهد که دولت سیزدهم، عزمی راسخ در جهت اعتلای موسیقی داشته و این مهم را با انتصاب مدیران دغدغه‌مند و پیگیری مسائل مهم این حوزه عملیاتی کرده است.
یکی دیگر از اتفاقات بسیار مهم در حوزه موسیقی دولت شهید سیدابراهیم رئیسی ایستادن پای قانون بود. در این سه سال در برخی موارد کنسرت‌ها توسط رفتارهای سلیقه‌ای دچار توقف می‌شد. اما یاران فرهنگ و هنر دولت سیزدهم برای برگزاری آن، هرآنچه که در توان داشتند را به کار گرفتند. نمونه مطرح این اتفاق، کنسرت علیرضا قربانی بود که از همان ابتدا با دلجویی‌های معاون هنری وزیر نشان داده شد که دولت نسبت به هنرمندان حس تعهد دارد و وظیفه خود می‌داند که پای کار آنان بایستد تا جایی که در نهایت کنسرت قربانی با حضور شخص جانشین وزیر در اصفهان برگزار شد.
البته که در این زمینه، باید به توزیع هوشمندانه اجراهای صحنه‌ای در تمام استان‌های کشور نیز پرداخت. تا پیش از دولت سیزدهم، کنسرت، یک کالای لوکس بود که تنها در برخی استان‌های برخوردار برگزار می‌شد و تمامی قشرها نیز توان بهره‌مندی از آن را نداشتند. در دولت سیزدهم، این اجراها، کثرت قابل‌توجهی یافت و در تمامی استان‌های کشور به تناسب خوبی توزیع شد. شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که هر استان در هر شب، پذیرای چندین اجرا در شهرهای مختلف خود بود.
این عدالت، حتی در پایتخت نیز نمود ویژه‌ای داشت. مدیران حوزه موسیقی با اقداماتی پیش‌دستانه، اجازه افزایش بی‌رویه قیمت بلیت را ندادند. همچنین برای نخستین‌بار، در جشنواره سی‌ونهم موسیقی فجر، بلیت‌های ۹۵ تا ۵۰۰ هزار تومانی عرضه کردند و مشهورترین خوانندگان کشور را به فرهنگسرای بهمن آوردند تا مردم نواحی کم‌برخوردار نیز بتوانند از اجراهای زنده بهره‌مند شوند. استقبال چشمگیر مردم در ایام جشنواره نشان داد که این اقدام تا چه اندازه در مسیر عدالت فرهنگی دولت سیزدهم تفسیر شد.
تمام آنچه که گفته شد تنها بخش‌های کوچکی از اقدامات، حمایت‌ها و دستاوردهای دولت سیزدهم در زمینه هنر موسیقی است که باید به آن تجلیل از بزرگان و مفاخر هنر کشور و اعطای نشان‌های درجه یک موسیقی کشور را نیز اضافه کرد که با عزت و احترام در مراسم‌های مهم و اصلی رویدادهای هنری کشور برگزار می‌شد.
تمام این جهش‌ها و آمارهای مثبت در دوره فقیهی به ثبت رسید که شاید در روز تحلیف، کسی گمان آن را نمی‌برد که وی تا چه اندازه می‌تواند برای فرهنگ این سرزمین مثمرثمر باشد.
منبع: ایرنا
