نادر فلاح: نقد در اثر هنری میتواند موجب همدلی، ارتقاء و آرامش جامعه شود
نادر فلاح در پاسخ به اینکه با توجه به تغییراتی که پیش روی کشور است چه انتظاراتی برای بهبود وضعیت فرهنگی و هنری کشور دارید، اظهار داشت: حقیقت آن است که هنر منتقد است. هنر میتواند در رفتارهای انسانی، نتیجه نقطهضعفهای بشر را به تصویر بکشد همانطور که در بسیاری از درامهای دنیا، نقطه ضعف فردی و اجتماعی را برای بهبود شرایط بشر به تصویر کشیده شده است.
او ادامه داد: با در نظر گرفتن این امر، نباید مانع نگاه انتقادی هنر و هنرمندان شد و در مواجهه با این بعد از هنر، باید سعهصدر داشت. باید به این نکته توجه کرد که خروجی هنر معلوم است و هرجایی که مردم از اثر هنری استقبال میکنند، نشان میدهد که تشنه آن بخش هستند.
این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون ادامه داد: نگاه توام با ممیزی و سانسور به این رابطه لطمه میزند، اثر هنری را خدشهدار میکند و از تاثیر آن میکاهد. این رویه باید تلطیف پیدا کند و اجازه دهند که هنرمند آزادانهتر به نقد بپردازد، چون نقد دشمنی نیست و باعث سلامت جامعه و کمک به بهبود وضعیت جامعه میشود. نقد اساسا سازنده است و تخریب کننده نیست و آنچه تخریبکننده است عناد و دشمنی است. در نهایت نگاهی که نقد را به رسمیت بشناسد، خروجی خوبی خواهد داشت و برای آینده جامعه مفید خواهد بود.
این کارگردان تئاتر گفت: در همه جای دنیا تاثیر پرداختن به مسائل اجتماعی جامعه در اثر هنری، بر همه جوانب زندگی مردم است و به همین دلیل همواره موضوعات خوبی در عرصه فیلمسازی و ارائه کار نمایشی است. به همین دلیل، هر چقدر در موردش کار شود، باز هم جای کار دارد.
او اظهار داشت: مخاطب هنر فقط مردم نیستند، بلکه هنر برای سیاستگذاران و تمام کسانی است که بر تصمیمگیریها اثرگذار هستند. هنر منتقد میتواند در همه عرصهها از جمله سیاست، روانشناسی، اجتماعی، موجب همدلی، ارتقاء و آرامش جامعه شود.
این بازیگر با تاکید به اینکه نباید فضا طوری باشد که نزدیکشدن به یک نماینده مجلس، وزیر یا وکیل و ساختن فیلمهای انتقادی درباره آنها خطای هنرمند محسوب شود، گفت: شکلگیری فضایی که مانع حرکت هنرمند به سمت ساخت اثر هنری درباره سیاست شود، به رسالت هنر نمایشی لطمه میزند.
نادر فلاح با ابراز نارضایتی از ساخت گسترده فیلمهای کمدی سطح پایین تاکید کرد: اگر نگران هنر هستیم باید از نمایش چنین فیلمهایی نگران باشیم چون اساسا با رسالت هنر تضاد دارند و ارتباط مردم با هنر را به پایینترین حد خود تنزل میدهند، در حالی که رسالت فیلم کمدی هم باید ارتقاء سطح فرهنگی جامعه باشد.
کارگردان نمایش «کابوسهای آنکه نمیمیرد» ادامه داد: مردم معمولا در همه زمینهها مطالعه نمیکنند و اثر هنری خوب، میتواند با اکسیر زیباییشناسی به حوزه های اجتماعی، روانشناسی و جامعهشناسی ورود کند و با پرداختن به ریشه مسائل و معضلات انسانی و اجتماعی، موجب آگاهی مردم و جلوگیری از آسیبهای اجتماعی شود.
بازیگر فیلمهای «بی پولی»، «درخونگاه»، «اژدها وارد میشود» و «آسمان غرب» با تاکید بر اینکه کارکرد اصلی هنر، ارتقاء سطح دانش و درک و شعور جامعه است، اظهار داشت: هنرمند باسواد که روانشناسی، جامعه شناسی و فلسفه میداند، بحران جامعهاش را شناسایی میکند و با تحقیق، پژوهش و همکاری با یک روانشناس و جامعهشناس و … اثری میسازد که جریانساز و اثرگذار است و میتواند همچون کتاب، درمانگر باشد و موجب رشد افراد جامعه شود. ولی وقتی هنر در حد یک کمدی سطح پایین با شوخیهای جنسی تنزل پیدا کند، شعور مخاطب تنزل پیدا میکند.
برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل جشن سینما برای فیلم «چند متر مکعب عشق» با بیان اینکه فیلم و نمایش کمدی هم باید محتوا داشته باشد و باعث ارتقاء فرهنگ و دانش جامعه شود، گفت: فیلمهای چارلی چاپلین، الگو و مدل ساده و درستی برای فیلم کمدی مطلوب است. آثاری که دیدنشان هم موجب خنده مردم میشود و هم حرف بزرگی میزند و میتواند به عنوان رشددهنده فکری جامعه از نسلهای مختلف عمل کند.
نادر فلاح با تاکید بر اینکه نگاه سیاستمداران در عرصه نمایش باید ارتقاء سطح فرهنگی و فکری مردم باشد، گفت: اگر سیاستمداران و مدیران عرصه فرهنگ و هنر دارای چنین رویکردی باشند، ما شاهد ساخت فیلمهایی با این ویژگیها برای رشد و پیشرفت فکری جامعه خواهیم بود.
این بازیگر در بخش دیگر گفتوگو با صبا، با اشاره به بازی در کنسرت نمایش اپرای شیدا که در کاخ نیاوران اجرا میشود، گفت: هماکنون در یک فیلم سینمایی با مضمون دفاع مقدس بازی میکنم. از فیلمهایی که در جشنواره فجر دیدیم، فیلم سینمایی «شور عاشقی» (داریوش یاری) هنوز اکران نشده و فیلم سینمایی «لختهگی» (کاوه دهقانپور) را هم آماده اکران دارم و در یک نمایش به نام «گاو زن» حضور خواهم داشت که مردادماه در سنگلج اجرا خواهد شد.
بازیگر سریالهای «عشق کوفی»، «زیرخاکی»، «سرزمین مادری»، «نوبت لیلی»، «خون سرد» و … در پاسخ به اینکه به کدام یک از حوزههای نمایشی بیشتر علاقهمند هستید، به صبا گفت: من به عنوان یک بازیگر کار در هر سه حوزه نمایشی را دوست دارم و آنچه که برای من مهم است، متن فیلمنامه و نمایشنامه است. این که در حوزه اجتماعی مفید فایده و اثرگذار باشد. حتی جنس نقش هم برایم مهم نیست. به طور مثال چون بیشتر در نقشهای منفی بازی کردهام، همه فکر میکنند که نادر فلاح برای نقشهای منفی مناسب است ولی با سریال «رخنه» (علی غفاری) ثابت کردم که این چنین نیست و امیدوارم که از این به بعد نقشهای مثبت بیشتری به من پیشنهاد شود.
مهدیه مالکی
منبع: صبا