نهج البلاغه در برنامه‌های سیما جریان دارد؟/کتابی که حذف شدنی نیست
برنامه‌های مختلفی در تلویزیون به کلام امیر مومنان (ع) نهج البلاغه می‌پردازند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و در برنامه‌های روزانه یا مناسبتی سراغ این کتاب می‌روند.
چند روزی است که شائبه‌ای درباره ممنوعیت کتاب نهج البلاغه در صداوسیما به‌وجود آمده است و اینکه اگر برنامه سازان در برنامه‌ها از نهج البلاغه استفاده کنند با تذکر و توبیخ مواجه می‌شوند. نهج البلاغه جایگاه مهمی برای مسلمانان دارد و نوعی میزان برای همه شئون زندگی است. معیاری که از اخلاق فردی و اجتماعی گرفته تا حکومت داری را در برمی گیرد و خطبه‌ها، سخنان و نامه‌های امیرالمومنین (ع) در این کتاب نه فقط برای شیعه و مسلمانان که حتی برای دیگر ادیان الهی هم مهم بوده است و درباره اش بسیار نوشته و سخن گفته‌اند.
اما درباره ممنوعیت در صداوسیما همین بس که برنامه‌های مختلفی مستقیم و غیرمستقیم سراغ نهج البلاغه رفته اند. هرچند در صداوسیما گاهی شاهد بودیم که شبکه‌ها، مدیران میانی و گروه‌های مختلف به شکل جزیره‌ای دست به اقداماتی زده اند که از دستورالعمل واحدی هم پیروی نکرده است و شاید همین اتفاقات جزیره‌ای به چنین شائبه‌ای دامن زده است. در همین مورد می‌توان حدس زد که یک مدیر میانی کارنابلد حتی از خوانش بخشی از نهج البلاغه احسان نگرانی کند و به مجری و کارشناس برنامه تذکر دهد؛ تذکری که از سر مصلحت اندیشی های کوته فکرانه بوده است. با این حال نمی‌توان از چنین اقدامات نابخردانه ای به یک دستورالعمل واحد برای ممنوعیت کتابی رسید که بعد از قرآن کریم جایگاه بسیاری ویژه ای برای شیعیان دارد.
یک نگاه کلی به برنامه‌های تلویزیونی نشان می‌دهد که هم مجریان مختلف در برنامه‌ها از نهج البلاغه گفته اند و هم برنامه‌های مناسبتی و غیرمناسبتی با حضور کارشناسان سراغ این کتاب مهم رفته اند.
«سوره» و فتح سرفصل‌های ویژه نهج البلاغه
برای نمونه می‌توان به برنامه روتین «درس هایی از قرآن» حجت الاسلام قرائتی اشاره کرد که سال هاست از تلویزیون پخش می‌شود و قرائتی در کنار آیات قرآن کریم که محور اصلی مباحث آموزشی اوست بارها به کتاب نهج البلاغه ارجاع داده است. برنامه «سوره» در تلویزیون که زمانی با اجرای زنده یاد حجت الاسلام مسعود دیانی در شبکه چهار سیما پخش می‌شد پررنگ‌ترین نمونه است که کاملاً متمرکز بر نهج البلاغه مباحثی توسط مجری و مهمان مطرح شده است. این برنامه به تهیه کنندگی حجت الاسلام مرتضی روحانی ساخته می‌شد و سرفصل‌های ویژه ای را با اشاره به نهج البلاغه باز کرد.
مجریانی چون رسالت بوذری و نجم الدین شریعتی بارها در برنامه‌های روتین و سحرگاهی خود به بخش‌ها، خطبه‌ها و سخنان امیرالمومنین (ع) اشاره کرده اند. رسالت بوذری که امسال در برنامه سحرگاهی شبکه اصفهان اجرا می‌کرد در برنامه‌های سحر به شکل مستمر به نهج البلاغه پرداخت.
شاید در ذهن مردمی که این روزها کمتر تلویزیون می‌بینند، مسعود پزشکیان به عنوان سیاستمداری که در مناظره‌های انتخاباتی با کلام امیر مؤمنان (ع)، شیوه کاری، اخلاقی و حتی اداره کشور را به عنوان مدل مطلوب خود معرفی کرد بیشتر تثبیت شده باشد. با این حال این تصویر نافی حضور چهره‌هایی که پیش از این درباره نهج البلاغه سخن گفته اند نیست و حواشی شائبه‌ای که به‌وجود آمد باعث شد تا با برخی از برنامه سازان و مجریان گفت و گو کنیم و برنامه‌هایی از این دست را مرور کنیم.
نهج البلاغه حذف شدنی نیست
نجم الدین شریعتی مجری تلویزیون که برنامه روزانه «سمت خدا» را در شبکه سه سیما دارد درباره اینکه چقدر تاکنون بابت صحبت درباره نهج البلاغه ممنوعیت داشته اند به خبرنگار مهر بیان کرد: اصلاً چنین چیزی حقیقت ندارد. ما در برنامه «سمت خدا» در روزهای شنبه با محور نهج البلاغه پیش می‌رویم، روزهای چهارشنبه نیز حجت الاسلام محمدجواد نظافت به نهج البلاغه می‌پردازد و چند هفته یکی از نامه‌های نهج البلاغه بررسی شد.
شریعتی که اجرای «حسینیه معلی» را هم بر عهده دارد با اشاره به برنامه‌های رویتن معارفی خود عنوان کرد: ما مکرر در برنامه‌های روتین، سحرگاهی و … به نهج البلاغه پرداخته ایم و یکی از منابع ماست و هم در «حسینیه معلی» و هم در دیگر برنامه‌ها به آن پرداختیم.
وی اضافه کرد: مگر می‌شود نهج البلاغه را از برنامه‌ها حذف کرد؟ ابداً حذف شدنی نیست. خطبه‌ها، نامه‌ها و کلام امیرالمومنین (ع) نور است و خود حضرت علی (ع) نیز امیر مؤمنان است.
این مجری با سابقه تلویزیون با اشاره به اهمیت نهج البلاغه و بهره گیری از آن در برنامه‌ها تصریح کرد: امیرالمومنین (ع) میزان الاعمال است و ما باید از ایشان بهره بگیریم و خود را با سیره ایشان تنظیم کنیم، ایشان ملاک است تا خود را به ایشان برسانیم. رسیدن به افقی که حضرت امیر (ع) مشخص کردند بستگی به افراد دارد. بهره ما کم است اما ایشان دریای بی پایانی است.
از پرداخت به نهج البلاغه تشکر هم کرده‌اند
در کنار برنامه‌های تخصصی شبکه‌های سراسری سیما که به صورت معارفی روتین و حتی مناسبتی به نهج البلاغه و کلام امیر مؤمنان (ع) پرداخته اند شبکه‌های دیگر هم هر از گاهی در برنامه‌های روزانه، صبحگاهی و عصرگاهی خود سراغ نهج البلاغه می‌روند. از جمله این برنامه‌ها، برنامه «مثبت آموزش» است که در قالب معرفی کتاب و برخی آیتم‌ها به نهج البلاغه ارجاع داده است.
احسان میرمحمدعلی تهیه کننده «مثبت آموزش» که از شبکه آموزش پخش می‌شود درباره پرداخت به نهج البلاغه بیان کرد: برنامه‌هایی داشته ایم که در آنها با رویکرد معرفی کتاب سراغ نهج البلاغه رفته ایم، نهج البلاغه کتاب دوم مسلمان هاست و قطعاً نکات بسیار مهمی دارد. بعد از طرح این مباحث هم هیچ گاه تذکر نبوده است و تشکر هم کرده اند.
وی در پایان اضافه کرد: اتفاقاً پرداخت به کتاب نهج البلاغه از ابتدای امسال جزو ماموریت‌هایی بوده که روی آن تاکیده شده است.
هرچند در تلویزیون و در برنامه‌های مختلف سیما به نهج البلاغه در موارد مختلفی پرداخته می‌شود اما در عین حال شاید افق نهایی، عمل به دستورات و پندها و نصایح امیرالمومنین (ع) است و امید که بتوان در همه نصایح این کتاب مهم به مسیری که امیرالمومنین (ع) ترسیم می‌فرماید هرچه بیشتر نزدیک شد.
منبع: مهر
