وزیر فرهنگ تنها متعلق به حوزه سینما نیست / امیدوار به شایسته‌سالاری هستیم
محمدرضا رحمانی کارگردان سینما درباره انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که این روزها بحث‌های بسیاری را در رسانه‌های مختلف به خود اختصاص داده است گفت: انتخاب وزیر ارشاد اهمیت بسیاری برای اهالی سینما دارد و می‌تواند تاثیر مستقیمی به لحاظ پشتیبانی و حمایت بر وضعیت سینما داشته باشد. متاسفانه بسیاری از صنوف سینمایی زیر نظر وزارت کار قرار دارند و به نظر من در خصوص این موضوع کارشناسی دقیقی صورت نگرفته است. البته این تصمیم برای جلوگیری از تعطیلی خانه سینما اتخاذ شده است، اما به مرور زمان معضلاتی به وجود آمد و به غیر از دو صنف تهیه‌کنندگان و کارگردانان که به عنوان کارفرما به ثبت رسیده‌اند، مابقی صنوف تحت عنوان کارگر ثبت شده و از بیمه کارگری استفاده می‌کنند.
رحمانی ادامه داد: از طرفی پرداخت بیشتر مبلغ حق بیمه به عهده اعضای این صنوف است، در حالی که پرداخت حق بیمه کارگران را صاحب کار آن‌ها برعهده دارد. پس از بازنشستگی نیز این افراد حداقل دریافتی را داشته و پس از سی سال مبالغ اندکی نصیب آن‌ها می‌شود، در حالی که بسیاری از این افراد چهره‌هایی شناخته شده هستند و افتخارات مختلفی کسب کرده‌اند. متاسفانه حقوق بازنشستگی اهالی سینما به صورت حداقلی، یعنی مطابق با دریافتی بازنشستگان کارگری درنظر گرفته شده است که چیزی در حدود ماهی هشت میلیون و خرده‌ای است. در صورتی که میزان دریافتی رضا عطاران دوست داشتنی برای یک پروژه، سی و پنج میلیارد تومان اعلام شده است و اگر او همین فردا بازنشسته شود، تنها ماهانه هشت میلیون تومان دریافت خواهد کرد. این مسئله در خصوص افراد محبوب دیگری نظیر مهران مدیری و دیگر عزیزانی که از طرف خانه سینما بیمه شده‌اند نیز صدق می‌کند.
بیش از نود درصد اعضای خانه سینما بیکار هستند
وی افزود: بیش از نود درصد اعضای خانه سینما بیکار هستند و این مسئله نیز معضل بزرگی به شمار می‌رود، در صورتی که بیمه بیکاری به آن‌ها تعلق نگرفته و شرایط نامساعدی دارند. در این چند سال آنچه از وظایف مهم خانه سینما شاهد بودیم، تنها می‌توان به ماموریت کفن و دفن اهالی سینما اشاره کرد و شاید تنها دلخوشی اهالی خانه سینما، داشتن یک قبر مجانی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا باشد که متاسفانه برخی به دلیل مشکلات مالی که با آن مواجه هستند ترجیح می‌دهند که هرچه زودتر آن را بفروشند و به زخم زندگی‌شان بزنند که امکان آن وجود ندارد.
رحمانی خاطرنشان کرد: صنوف سینمایی زیر نظر وزارت کار هستند و باید دید آیا مسائل سینماگران برای وزیر کار دارای اهمیت است یا خیر و آیا اصلا انتخاب وزیر کار می‌تواند بر سرنوشت اهالی سینما موثر باشد؟ در صورتی که وزیر ارشاد تاثیر به سزایی بر حوزه فرهنگ و مجموعه سینما خواهد داشت.
رحمانی عنوان کرد: اولین وظیفه خانه سینما، رفع مشکلات معیشتی اعضای صنوف مختلف آن است، اما متاسفانه در این راستا اقدام جدی صورت نگرفته و در بسیاری از مواقع این مجموعه سکوت کرده و برخوردی انفعالی داشته است.
برنامه گزینه‌های وزارت مشخص نیست
وی ادامه داد: یکی از مشکلات موجود در انتخاب وزیر ارشاد این است که برنامه افرادی که این روزها نام آن‌ها بر سر زبان‌ها است مشخص نیست و تنها کارگروهی که ایجاد شده است در جریان امور اینچنینی هستند. وزیر فرهنگ تنها متعلق به حوزه سینما نیست و او تاثیر مستقیمی بر حوزه مطبوعات، رسانه و هنرهای هفت‌گانه خواهد داشت. از آنجایی که عده‌ای معتقد هستند سینما برجسته‌ترین نمود عالم هنر به شمار می‌رود و رسانه‌ای چشم‌گیر است و به همین علت می‌تواند مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده و در جامعه اثر گذار باشد، در نتیجه بیش از سایر اشکال هنری توجه وزیر ارشاد را می‌طلبد. متاسفانه چند سالی است که بیکاری در میان جامعه سینمایی فراگیر شده است و در این موضوع نمی‌توان تنها یک نفر را مقصر دانست. به عنوان نمونه خانه سینما در این زمینه می‌توانست نقشی فعال‌تر برعهده داشته باشد.
این کارگردان یادآور شد: از سویی دیگر شاهد تولید فیلم‌هایی بوده‌ایم که ظاهرا ربط مستقیمی به حوزه سینما نداشته‌اند و به عنوان یک کار اداری توسط ارگان‌های مختلف عرضه شده‌اند. فیلم‌هایی که بودجه‌های کلانی صرف تولید آن‌ها شده است و ظاهرا مدیریت کلانی از سوی مدیران سینمایی در این خصوص صورت نگرفته است و این یک معضل بزرگ است. ظاهرا سیاستی وجود داشته است که کارگردانان و تهیه‌کنندگان جوان برای تولید این آثار به کار گرفته شوند، اما اتنتخاب آن‌ها بر اساس سلیقه شخصی صورت گرفته و در این زمینه تعاملی وجود نداشته است. در صورتی که در شرایط عادی تولید می‌شد با بودجه‌ای که صرف این آثار شد، تعداد بیشتری فیلم باکیفیت را مقابل دوربین برد و از این طریق معیشت افراد بیشتری را تامین کرد.
اگر قرار است فیلم ارگانی سر از تلویزیون درآورد، چرا از ابتدا در تلویزیون تولید نمی‌شود؟
کارگردان «آن‌ها مرا دوست داشتند» بیان داشت: در سینمای ایران بخش خصوصی نسبت به سینمای ارگانی عملکرد بهتری داشته است، چراکه سودآوری مالی بیشتری از طریق ساخت آثار مختلف به دست آورده است. اما فیلم‌های ارگانی نتوانسته‌اند مخاطبان را با خود همراه کنند و دلیل این مسئله نیاز به آسیب شناسی جدی دارد. حتی بسیاری از منتقدین و کارشناسان سینما عقیده دارند که همین ارگان‌ها بخش زیادی از بلیط‌های مربوط به نمایش را خریداری می‌کنند و این یعنی چنین آثاری مخاطبان واقعی بسیار اندکی دارند. از همه بدتر اینکه گویی این تولیدات برای نمایش در سینما ساخته نمی‌شوند و در نهایت سر از تلویزیون در می‌آورند و اگر قرار بر این است که این آثار از طریق صدا و سیما نمایش داده شود، بهتر است از همان ابتدا برآورد مالی در سطح تلویزیون داشته باشند.
عنوان کارگری زینبده اهالی سینما نیست
رحمانی درباره آنچه که باید اولویت اصلی وزیر تازه ارشاد و مسئولین سازمان سینمایی باشد، گفت: مهمترین مسئله در زمینه سینما مربوط به بودجه و چگونگی تقسیم آن است که این موضوع برای طیف بزرگی از اهالی سینما مسئله‌ای اثر گذار است. به نظر من برای وزیر کار مسئله سینما در حد تولید چند اثر سینمایی و نهایتا برگزاری یک جشنواره دارای اهمیت است، که البته سال‌ها است که این اتفاق هم رخ نداده است. باید بودجه سینما به صورت معقول و با توجه به مواردی همچون تعداد اعضای خانه سینما، میزان تولید سالانه و… تخصیص پیدا کند. به علاوه سینما دارای گستردگی زیادی است و باید به تولید فیلم‌های کوتاه، مستند و… نیز توجه شود.
رحمانی در ادامه گفت: موضوع دوم بحت کارآمدی مدیران سینمایی است که در آینده سینما تاثیر زیادی خواهد داشت، چراکه مدیران با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند می‌توانند در موارد بسیاری ابتکار عمل به خرج دهند. در گذشته برخی از مدیران، علاوه بر جذب سرمایه به امور دیگری نیز پرداخته‌اند و برای مثال تولیدات مشترکی با سایر کشورها را آماده کردند اما در مسیر خود با چالش‌های بسیاری مواجه شدند. امیدوارم در انتخاب مدیران امر شایسته سالاری مورد توجه قرار بگیرد و فرآیند تولید آثار به گونه‌ای سامان دهی شود که تنها تعداد محدودی از افراد مشغول به کار نباشند.
رحمانی در پایان گفت: امروزه حتی مدیران سینمایی نسبت به تولیدات ارگانی انتقاد‌هایی را مطرح می‌کنند و باید رویه تولید این آثار اصلاح شود. زمانی که بودجه‌ای کلان برای آثار اینچنینی تخصیص داده می‌شود، باید به گونه‌ای دیگر استراتژی تولید فیلم‌های فاخر را صورت بندی کرد. باز هم تاکید می‌کنم که بحث بیکاری، بیمه و معیشت هنرمندان باید مورد توجه ویژه مدیران سینمایی قرار بگیرد تا هنرمندان از امنیت شغلی برخوردار باشند و من این موارد را از وظایف ریاست آینده سازمان سینمایی می‌دانم. ظاهرا برای اعضای خانه سینما، زیر مجموعه وزارت کار بودن صنوف امری عادی شده است، این مسئله ایرادی ندارد چراکه در گذشته نیز صنف‌های مختلف زیر نظر وزارت کشور، ارشاد و… نیز بوده‌اند. اما بهتر این است که از لفظ بهتری استفاده شود و عنوان کارگری زینبده اهالی سینما نیست و باید راهکاری در این باره اندیشیده شود.
محمدعرفان صدیقیان
منبع: صبا
