تلویزیون و قانونی که دور می‌خورد!
رسانه ملی وظیفه فرهنگ سازی در جامعه را برعهده دارد، اما به گفته مجری صدا و سیما «گاهی همه قوانین و بخشنامه‌ها با پول دور می‌خورند.»
«وقت سختی اگه به دوستام اکسس (access) نداشته باشم پنیک (panic) می‌شم!» این جملات شکل گفت‌وگوی نسل جدید ایران در محاصره کلمات بیگانه در فضای مجازی است.محمدرضا یزدانپرست مجری تلویزیون نوشته است که «مجریان تلویزیون اگر واژه‌ای انگلیسی استفاده کنند، ارزیابان و ناظران نامه می‌زنند و تذکر می‌دهند و حتی گاهی، تهیه‌کننده را جریمه می‌کنند، اما اگر حامی مالی، نامی تمام‌انگلیسی هم داشته باشد، برای تلویزیون مانعی ندارد.»این اتفاق درحالی رخ داده است که حمایت از زبان فارسی از قوانین و وظایف صدا و سیما بوده و حتی بخش ویژه‌ای در اخبار را به خود اختصاص داده و به کلماتی مانند اتیکت هم ایراد وارد میکند.
پیش از این هم سازمان صدا و سیما قانون شورای عالی انرژی ابلاغی شهید رئیسی به تمامی دستگاه‌ها مبنی بر ممنوعیت تبلیغ کولر گازی را رعایت نکرده و مخاطب را با تبلیغ همیشگی این محصول مواجه می‌کرد.
قانون صیانت از زبان فارسی بعد از انتقاد رهبر انقلاب از استفاده از واژه‌های بیگانه در صدا و سیما در سال 1399 توسط رئیس وقت این سازمان ابلاغ شد، همچنین به گفته رئیس ستاد حفظ و ترویج زبان و ادب فارسی سیما بخش‌نامه دیگری هم به بازرگانی این سازمان برای عدم تبلیغ کالاهایی با واژه‌های بیگانه ابلاغ شده است.
نظریه‌ای که به اصل سپیرورف معروف است، بیان میکند که زبان یک جامعه تأثیر مستقیمی بر نحوه تفکر و درک آن جامعه از جهان دارد.به عبارت دیگر، زبان نه تنها وسیله‌ای برای ارتباط است، بلکه ساختارهای زبانی به شکل‌دهی اندیشه‌ها و دیدگاه‌های فرهنگی کمک می‌کنند. بنابراین، اگر زبان معیار یک کشور آسیب ببیند یا حذف شود، توانایی افراد برای درک و حفظ عناصر فرهنگی بومی نیز به شدت آسیب می‌بیند.
زبان شناس اسحاق اعتمادی معتقد است که «وقتی یک برند اسمی اختصاری برای خود انتخاب میکند ایجاد معادل فارسی برای آن توجیهی ندارد، از طرفی وقتی نام این برند ثبت شده مانعی برای تبلیغش در تلویزیون وجود ندارد.»اما در مقابل کارشناس رسانه امید کبیری می‌گوید که «فراگیری مخاطبان سیمای ملی بیش از نام یک برند است، استفاده از اسمی که تماما با واژه‌های بیگانه ساخته شده در تلویزیون می‌تواند مخاطب را با این زبان مانوس و از زبان معیار دور کند.»
فرانسه یکی از کشورهایی است که قوانین بسیار سختگیرانه‌ای در این زمینه دارد. قانون توما که در سال 1994 تصویب شد، استفاده از واژه‌های خارجی به خصوص در زبان انگلیسی در رسانه‌های عمومی، تبلیغات، و ارتباطات رسمی را محدود میکند. طبق این قانون، همه برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی باید به زبان فرانسه باشند و استفاده از واژه‌های خارجی تنها در صورتی مجاز است که معادل فرانسوی آن وجود نداشته باشد. حتی در این موارد، توضیح و ترجمه واژه‌های بیگانه به زبان فرانسه باید ارائه شود.
منبع: فارس
