به جای NGO چه بگوییم؟

بیست و دوم مردادماه در تقویم به عنوان روز “تشکل‌ها و مشارکت مردمی” ثبت شده‌ است. کانال مربوط به گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی همزمان با این روز، توضیحاتی درباره معادل فارسی برخی از کلمات این حوزه به این شرح ارائه کرده است:
گروه‌ها و نهادهایی که به همت افراد جامعه و برای آنها فعالیت می‌کنند، سابقه‌ای طولانی در ایران دارند. اما تشکل‌هایی که به‌نام non-governmental organizations در دنیای انگلیسی‌زبان شناخته می‌شود، قدمتی تقریباً 75 ساله دارد، یعنی از زمانی که سازمان ملل متحد فعالیت خود را آغاز کرد.

بلندی این اصطلاح ترکیبی و تمایل انگلیسی‌زبانان به استفاده از صورت‌های اختصاری موجب شد که کوته‌نوشتِ NGO به‌سرعت رواج یابد. این کوته‌نوشت وارد زبان فارسی نیز شد.

برای معادل‌یابی این واژه در فارسی، ابتدا لازم بود واژهٔ معادل اصطلاح اصلی برگزیده و سپس برای صورت اختصاریِ آن نامی انتخاب شود. اصطلاح‌شناسان فرهنگستان زبان و ادب فارسی دریافتند که ترجمهٔ واژه‌به‌واژهٔ اصطلاح انگلیسی در اینجا راه‌حل مناسبی نیست؛ بنابراین، با بهره‌گیری از وجه غالب این مفهوم، یعنی «بنیان‌گذاری به دست مردم»، معادل «سازمان مردم‌نهاد» را پیشنهاد کردند و سپس سرواژهٔ «سَمَن» را براساس آن ساختند که در زبان فارسی نام گُلی نیز هست.

منبع: تسنیم