سختی راه رفتن «بین خطوط»/بریتانیاییها از ایران و خاورمیانه گفتند
تهیه کننده مستند گفتوگو محور «بین خطوط» با اشاره به مهمانان این برنامه از سختیها و چالشهای ساخت آن گفت و توضیح داد که این مجموعه مستند در خارج از ایران و در لندن تولید شده است.
مصطفی پورمحمدی تهیهکننده مجموعه مستند «بین خطوط» محصول مرکز مستند سوره که چهارشنبهها به صورت هفتگی روی آنتن شبکه چهار سیما میرود، درباره ایده ساخت این مجموعه بیان کرد: در سال ۱۳۹۷ مجموعه «خیلی دور خیلی نزدیک» را در شبکه چهار سیما تولید کردم. همه مهمانان این مجموعه هنرمندان و استادان غیرایرانی بودند که برای شرکت در کنفرانسها و جشنوارهها به ایران سفر میکردند. میزبان این برنامه شهاب اسفندیاری بود که با تسلطی که روی مباحث برنامه داشت، گفتوگوهای بسیار خوبی را انجام میداد. هنگام پخش این برنامه مجید تفرشی پژوهشگر و نویسنده لطف داشت و برنامه را دنبال کرد و چند بار هم درباره آن در شبکههای اجتماعی نوشت.
وی ادامه داد: همان زمان هم به من گفت که دوست دارد برنامه مشابهی تولید کند و با توجه به اینکه ساکن لندن است، طبیعتاً دستش در انتخاب مهمانها هم بسیار بازتر بود و من هم استقبال کردم. ضمن اینکه تولید برنامههایی در حوزه ارتباطات میان فرهنگی برای من همیشه جذاب بوده است. ناگفته نماند تجربه زندگی در هند به من آموخته که انسانها بسیار بیشتر از چیزی که فکر میکنند به هم شباهت دارند و درک این شباهتها بسیار لذت بخش است.
تهیهکننده مجموعه مستند «بین خطوط» درباره هدف و رسالت این اثر مطرح کرد: این برنامه قرار بود یک مجموعه دنبالهدار باشد برای معرفی و شناساندن پژوهشگران و نویسندگان مطرح بریتانیایی که در حوزه ایران، خاورمیانه و مباحث جذاب برای مخاطب ایرانی کتابی را منتشر کردهاند. متاسفانه چالشهای تولید از راه دور و همینطور گران بودن هزینههای تولید در بریتانیا و شاید کمکاری ما باعث شد بیشتر از ۸ قسمت تولید نشود.
پورمحمدی درباره چالشهای موجود در زمینه ساخت این اثر بیان کرد: به قول میرزاده عشقی «دریغ از راه دور و رنج بسیار» و وقتی شما کاری در خارج از کشور میسازید و به طور مثال با یک استاد انگلیسی درباره موضوع فلسطین صحبت میکنید، نباید انتظار داشته باشید که او همان موضع رسمی جمهوری اسلامی را داشته باشد. اساساً با او مصاحبه میکنیم که نظر او را جویا شویم و خیلی به دنبال این نبودیم که نظر خودمان را از زبان او بشنویم.
وی درباره عناصر موجود در این اثر برای جذابیت بیشتر آن عنوان کرد: عناصر و آیتمهای هر برنامه بر اساس موضوع، امکانات، بودجه و همینطور سلیقه عوامل برنامه تهیه میشود. تولید این برنامه زیر نظر آقای تفرشی در لندن انجام و لوکیشن برنامه هم بسته به محل مصاحبه که توسط مهمانها تعیین میشد، متنوع بود. بنابراین من به عنوان تهیهکننده هیچ کنترلی روی اوضاع نداشتم و باید تمام تلاشم را در پستولید خلاصه میکردم.
تهیهکننده مجموعه مستند «بین خطوط» افزود: در پستولید عمده تلاش ما این بود که بتوانیم آیتمهای جذابی برای برنامه بسازیم تا آیتمهای گرافیکی و تیتراژ برنامه چشم نواز بوده و ترجمه و زیرنویسها دقیق و بدون اشکال باشد. عمده جذابیت این برنامه به دلیل مهمانان و مباحثی است که در برنامه طرح شده است. ضبط هر قسمت گاهی تا یک روز طول میکشید و راشها و تصاویر این اثر را مدیرتولید از لندن برایمان میفرستاد.
وی در پاسخ به اینکه چه قدر در «بین خطوط» که اثری اجتماعی-مذهبی است، تلاش شد تا به باورها و عقاید بقیه مذاهب و اقلیت ها هم احترام گذاشته شود؟ تصریح کرد: ما ابتدا برای ترویج تشیع باید به باورها و عقاید بقیه ادیان و مذاهب احترام بگذاریم. این کاری است که پیامبر اسلام و ائمه ما انجام می دادند و هرگز به پیروان ادیان دیگر بیاحترامی نکردند.
پورمحمدی ادامه داد: اما اگر منظور تلاش برای همدلی و درک متقابل است، باید گفت این نوع از برنامههای گفتوگومحور، برخلاف گفتوگوی سخت یا هارد تاک، براساس درک متقابل تولید میشود. در حقیقت نمیتوان برای فهم طرف مقابل تلاش نکنی و چنین گفتوگویی شکل بگیرد. تفاوت و تضاد خوراک این برنامه است و قرار نیست همیشه همه چیز در هماهنگی با هم باشد.
تهیهکننده «بین خطوط» درباره اینکه با ممیزی هم مواجه شده اند یا خیر؟ گفت: در برنامههایی که نزدیک به خط قرمزها حرکت میکنند، سانسور موضوع عجیبی نیست و نمک کار است. مهم این است که با تعامل و نگاه مثبت به یک تفاهم برسیم و بتوانیم برنامه را با کمترین آسیب به دست مخاطب برسانیم.
پورمحمدی در پایان درباره دلیلی که مخاطبان میتوانند برنامه را ببینند، عنوان کرد: اگر بخواهم این برنامه را به مخاطبان پیشنهاد دهم، میگویم اگر از مسابقهها و سلبریتیهای عزیز و جذاب و دیدنی خسته شده و حوصله تان سر رفته است، شبکه چهار را دنبال کنید تا ببینید مهمانان این برنامه چه میگویند.
منبع: مهر