رویداد ایده‌پردازی مستند مستقل ازجشنواره حقیقت/فرصتی برای همگرایی

اولین رویداد ملی ارائه طرح تخصصی سینمای مستند «پرتاب» به همت مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی برگزار خواهد شد. در این دوره از این رویداد، ۱۱۲ طرح به دبیرخانه ارسال شدند و در این میان، با تصمیم هیات انتخاب، ۲۲ طرح برای ارائه در روزهای ۱۷ و ۱۸ شهریور ماه انتخاب شدند.

به همین بهانه عبدالحسین بدرلو قائم مقام و معاون مستند مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره این رویداد توضیحااتی ارائه داد که در ادامه می‌خوانید.

*در سال‌های گذشته پیچینگ مستند در بخش جنبی جشنواره «سینماحقیقت» برگزار می‌شد. در ابتدا درباره لزوم برگزاری پیچینگ در حوزه مستند، آن هم به صورت مستقل از جشنواره توضیح دهید.

عبدالحسین بدرلو: اینکه این رویداد به صورت مستقل برگزار شود، چند هدف را دنبال می کند. اول اینکه در حالت قبل که در دل جشنواره برگزار می‌شد، دو ایراد داشت. اول اینکه در دل اخبار جشنواره بحث پیچینگ گم می‌شد و چون بخش جنبی بود مانند این بود که انگار شما یک بزرگداشت بگیرید، رونمایی کتاب برگزار کنید و اتفاق‌های این چنینی و خب در رسانه‌ها هم تمرکز روی خود جشنواره بود. به همین دلیل اخبار پیچینگ خوب پخش نمی‌شد و قاعدتا خوب هم جدی گرفته نمی‌شد. عموما سرمایه‌گذارهای خارجی هم در این بخش شرکت می‌کردند و پیگیری آن ها نیز مقداری کمتر بود و به هر صورت خیلی کم به نتیجه می‌رسید. تصمیم گرفتیم این بخش را به صورت مستقل برگزار کنیم تا تمرکز بر اجرا، انتخاب آثار و برگزاری رویداد بهتر انجام شود و هم‌افزایی بین سرمایه‌گذار داخلی را هم بیشتر کنیم. چون در این حالت ما هم سرمایه‌گذار داخلی و هم تعدادی سرمایه‌گذار معنوی را در پروژه‌ها درگیر می‌کنیم.

مثلا یک فیلمساز می‌خواهد درباره قاچاق یا بحث‌های مفاسد اقتصادی فیلمی بسازد. مشخص است که بیشتر از بودجه به حمایت نیاز دارد، کسی که حامی شود و فیلم را پیش ببرد تا فیلمساز هم با دلگرمی وجود او، به دل ماجرا برود. ظرفیت پیچینگ چنین چیزی را به وجود می‌آورد. وقتی ما مستقل آن را برگزار می‌کنیم، این هم‌افزایی و همگرایی به خوبی اتفاق می‌افتد و این دورهمی خروجی مثبتی به همراه خواهد داشت.

در برگزاری رویداد «پرتاب» تصمیم گرفتیم که در مرحله اول و حتی شاید در مرحله دوم، کلا سرمایه‌گذار داخلی را درگیر کنیم. چیزی که در جلسه با سرمایه‌گذاران هم مطرح شد این بود که خیلی از نهادها و سازمان‌ها بودجه‌ای به عنوان مسئولیت اجتماعی دارند و سعی می‌کنند در جاهایی خرج کنند که عنوان سازمان و لوگو خودشان دیده شود و بتوانند در گزارش خود بگویند مثلا در حوزه ورزش یا سینمای داستانی هزینه کرده‌ایم اما پولشان را در حوزه مستند خرج نمی‌کنند و ما باید با فضاهایی مانند جشنواره و رویداد «پرتاب» مقداری قضیه را برایشان قابل توجه کنیم تا سرمایه‌گذاران هم متوجه شوند اگر در این فضا هزینه کنند، هم در جای مناسبی این کار را انجام داده‌اند و هم دیده خواهد شد. با این استقلال بحث پیچینگ، کم کم سرمایه‌گذاران بیشتری هم درگیر این اتفاق می‌شوند.

*باتوجه به اینکه این رویداد سال اول خود را پشت سر می‌گذارد، فکر می‌کنید آینده‌دار است؟ و اگر قرار است دوره‌های بعدی این رویداد را هم برگزار کنید، آیا تغییر و تحولاتی در آن اتفاق می‌افتد؟

قطعا سال‌های اول انگار مقدمه‌ای برای اتفاق اصلی است. ولی ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا همین اولین دوره هم به بهترین شکل و حرفه‌ای‌ترین حالت ممکن پیش برود و برگزار شود. قطعا اگر فیلمسازان و سرمایه‌گذاران بیشتری شرکت کنند، باعث تغییر اجرا و نگرش در برگزارکننده می‌شود. ممکن است مانند برخی از کشورها، به رویداد یک تم خاص بدهیم و بگوییم مثلا با موضوع اقتصادی طرح می‌گیریم و یا بگوییم در کنار موضوع آزاد چنین بخش‌هایی هم وجود دارد. قطعا با چرخیدن و شکل‌گیری این اتفاق تغییراتی هم در نحوه برگزاری و کلیت آن رخ می دهد. پیش‌بینی خودم این است که در سال آینده، در اردیبهشت یا خرداد دومین دوره رویداد برگزار شود. به این دلیل که ابتدای سال است و در آن زمان رویداد سینمایی فرهنگی کمتری داریم و این مدل کارها فرصت خوبی به صاحبان اثر می‌دهد. مثلا فراخوان را بعد از جشنواره «سینماحقیقت» منتشر کنیم که به فیلمساز این فرصت داده شود تا به طرح خود برسد و آن را آماده کند و در اردیبهشت و خرداد هم برگزار شود.

*کیفیت طرح‌هایی که به دبیرخانه این رویداد رسیدند، چطور بود؟

باتوجه به اینکه بخشی از سال گذشته بود و تعداد قابل توجهی از مستندسازان که می‌خواستند طرح‌های خود را پیگیری کنند، در همان اوایل سال یا با مرکز و یا با نهادهای دیگر کار خود را پیش برده بودند و زمان ما هم محدود بود ولی نسبت به چیزی که فکر می‌کردیم، طرح‌های قابل توجهی به دستمان رسید. به دلیل عدم پیگیری در پیچینگ‌ها و جشنواره‌های مختلف گذشته بعضی از فیلمسازان دیگر رغبت نداشتند که در چنین رویدادهایی شرکت کنند و بعد از اینکه با هرکدام صحبت می‌کردیم، تشویق می‌شدند که طرح خود را وارد پیچینگ کنند. قطعا سال بعد شاهد حضور فیلمسازان حرفه‌ای‌تر و سرمایه‌گذاران بیشتری خواهیم بود.

*امیدوار هستید که این طرح‌ها به تولید برسند؟

باتوجه به موضوعات طرح‌ها، خیلی از آنها به تولید می‌رسند. باتوجه به سابقه فیلمساز حتی اگر در این رویداد هم به نتیجه نرسند، با رایزنی‌ها و پیگیری و … به تولید می‌رسند. پیش‌بینی من این است که بالای ۷۰ درصد این طرح‌ها چه در داخل این پیچینگ و چه بیرون از این فضا به سرانجام و تولید خواهند رسید.

*درباره نحوه حمایت مرکز گسترش هم توضیح دهید.

علاوه بر برگزاری این رویداد، ما هم مثل سایر سرمایه‌گذاران نماینده‌ای داریم که در جلسه ارائه حضور دارد و پروژه‌هایی را که در اولویت‌های مرکز و به فضای تولیدی ما نزدیک باشد، انتخاب کرده و به پروسه حمایت آن‌ها ورود خواهیم کرد. در بخشی از پروژه‌ها که سرمایه بالایی می‌خواهد، ممکن است ببینیم چند نهاد دیگر درگیر آن می‌شوند تا شاید اگر یک سرمایه‌گذار دیگر استقبال کرد ما هم در آن پروژه وارد شویم. پیش‌بینی من این است که ممکن است در ۳۰ درصد پروژه‌ها ورود کنیم.

همانطور که گسترش سینمای مستند در خود عنوان این مرکز وجود دارد، چنین فعالیت‌هایی جزو ماموریت‌های مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. این گسترش سینمای مستند شامل برگزاری جشنواره، رویدادهای این چنینی، حمایت از جشنواره‌ها، برگزاری کارگاه و … می‌شود. بسیاری از مشاوره‌هایی که صورت می‌گیرد برای آثاری است که اصلا جزو تولیدات ما نیستند ولی همکاران ما به مشورت مشغول هستند.

رویداد «پرتاب» برای اولین بار، به این صورت در ایران شکل می‌گیرد. سال‌ها مرکز گسترش حتی در دل تولیدات خود هم پیچینگ داشته است ولی چرا می‌گوییم که در ایران همه باید به این صورت در کنار هم باشند؟ اولا که بقیه مراکز که سرمایه و بودجه‌هایی دارند، می‌توانند در مباحث فرهنگی سرمایه‌گذاری کنند، از ظرفیت‌های همدیگر باخبر و با ماموریت‌های یکدیگر آشنا می‌شوند. ممکن است همکاری‌هایی هم در همین راستا شکل بگیرد.

*چقدر این رویداد به معرفی آثار در عرصه بین المللی کمک می کند؟

هرچقدر این مساله پربارتر شود، حضور فیلمسازان هم بیشتر خواهد شد و آثار فاخری تولید می‌شود که برای ارائه در حوزه بین‌الملل هم بسیار کاربردی‌تر است و سطح کیفی مستند را در نهایت بالا می‌برد. با وجود چنین رویدادی اعتماد فیلمسازان و تهیه کنندگان به سرمایه‌گذاران داخلی بیشتر می‌شود.

باید توجه داشت که امید به حضور بین‌المللی در این پروژه‌ها بیشتر است چون کیفیت کارها بالاتر می‌رود، ایده‌های بزرگتری شکل می‌گیرد و فرصت بسیار خوبی برای فیلمساز و سرمایه‌گذار است. درنهایت ممکن است در دوره بعد برخی از پروژه‌ها را خود سرمایه‌گذاران پیشنهاد بدهند. مثلا در زمان ثبت‌نام و فراخوان، سازمان یا نهادی بگوید که پروژه‌ای به سمت من آمده که می‌توانم در سی چهل درصد آن همکاری داشته باشم، ولی چون بودجه آن به طور کامل تامین نمی‌شود، کار تولید انجام نمی گیرد که ما با پیشنهاد سرمایه‌گذار طرح را وارد رویداد می‌کنیم که سرمایه‌گذار دیگری به عنوان شریک پیدا کند تا کار را با هم پیش ببرند. علاوه بر این نکته از الان برای سال بعد چند طرح و ایده داریم که تغییراتی را در نحوه اجرایی و کل پروسه پیش خواهد برد.

منبع: مهر