ترجمه کتاب «اخلاق هوش مصنوعی» نوشته مارک کوکلبرگ به‌تازگی با ترجمه احسان عارفی‌فر توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۰ توسط انتشارات دانشگاه MIT منتشر شده و یکی از عناوین مجموعه «دانش ضروری» است که این‌ناشر چاپ می‌کند.

مارک کوکلبرگ نویسنده این‌کتاب استادتمام فلسفه رسانه و فناوری دانشکده فلسفه دانشگاه وین و رئیس سابق انجمن فلسفه و فناوری است و همان‌طور که مشخص است، در این‌کتاب سراغ فلسفه اخلاق هوش مصنوعی رفته است. ازجمله سوالاتی که مولف در این‌کتاب تلاش کرده به آن‌ها پاسخ دهد، می‌توان به این‌سوال است که آیا هوش مصنوعی در حال حاضر فقط یک ابزار است، یا به‌آرامی ولی به طور حتم ارباب ما خواهد شد؟

کوکلبرگ می‌گوید اگر این‌اتفاق که هوش مصنوعی بر ما برتری پیدا کند، ترسناک نباشد، شاید به احساس ناراحتی یا ناامیدی منجر شود. پیش از دوره کنونی، داروین و فروید باورهای مردم را در مورد استثنایی بودن، احساسات انسان در مورد برتری‌ و خیالاتش درباره توانایی کنترل شرایط و طبیعت را به چالش کشیدند. حالا هم در قرن بیست و یکم به نظر می‌رسد هوش مصنوعی بر تصور انسان از خودش ضربه دیگری می‌زند.

چالش مولف «اخلاق هوش مصنوعی» مخاطبش را با آن روبرو می‌کند، این است که با وجود هوش مصنوعی، چه چیزی به عنوان ویژگی ممتاز برایش باقی می‌ماند؟ او چه هست؟ آیا انسان‌ها فقط ماشین‌هایی پَست با بی‌شمار ایراد هستند؟ آیا برده ماشین‌ها خواهند شد یا منابع انرژی آنان؟ او سال ۲۰۲۳ مقدمه‌ای برای مخاطبان ایرانی کتابش نوشته و اظهار امیدواری کرده ترجمه فارسی «اخلاق هوش مصنوعی» به گفتگو و تلاش در زمینه اخلاق و سیاست‌گذاری ناظر به هوش مصنوعی در ایران و فراتر از آن، کمک کند.

کتاب پیش‌رو ۱۲ فصل دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از:

«ای آینه روی دیوار»، «اَبَرهوش، هیولاها، و آخرالزمان هوش مصنوعی»، «همه‌چیز درباره انسان»، «هوش مصنوعی: فقط ماشین؟»، «فناوری»، «(علم) داده را فراموش نکنید»، «حریم خصوصی و دیگر مظونین همیشگی»، «ماشین‌های نامسئول و تصمیم‌های غیرقابل توضیح»، «سوگیری و معنای زندگی»، «طرح و برنامه‌های سیاست‌گذاری هوش مصنوعی»، «چالش‌هایی برای سیاست‌گذاران»، «احمق! مسئله اصلی آب و هواست!‌ در باب اولویت‌ها، آنتروپوسن، و ماشین فضایی ایلان ماسک».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

بسیاری از پرسش‌های اخلاقی درباره هوش مصنوعی به فناوری‌هایی مربوط است که همه یا بخشی از آن‌ها بر یادگیری ماشینی و علم داده بنا شده‌اند. بنابراین، در این‌فصل به بررسی این‌فناوری و دانش مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

یادگیری ماشینی به نرم‌افزاری اطلاق می‌شود که توانایی «یاد گرفتن» دارد. مفهوم یاد گرفتن محل بحث است: برخی بر این باورند که آنچه واقعا اتفاق می‌افتد یادگیری حقیقی نیست، چرا که نرم‌افزار فاقد شناخت واقعی است، و توانایی یادگرفتن فقط مخصوص انسان است. در هر صورت، بین یادگیری ماشینی مدرن «با آنچه در سر انسان می‌گذرد شباهت مختصری وجود دارد یا اصلا هیچ شباهتی نمی‌توان یافت». اساس یادگیری ماشینی علم آمار است، و یادگیری ماشینی فرایندی آماری است. یادگیری ماشینی ممکن است برای کاربردهای متنوعی به کار رود، اما کاربرد اصلی اغلب تشخیص الگو است. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی می‌توانند الگوها یا قوانین مستتر در داده‌های موجود را شناسایی و از آن الگوها یا قوانین برای تبیین داده‌ها و پیش‌بینی داده‌های بعدی استفاده کنند.

این‌کتاب با ۲۲۴ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۱۰ هزار تومان منتشر شده است.

منبع: مهر