حضرت معصومه(س)؛ عالمهای که الگوی برادرانش بود
نویسنده کتاب «بهترین دختر دنیا» حضرت معصومه(س) را عالمهای توصیف کرد که الگوی برادرانش بود و در غیاب پدر، به سؤالات مومنین پاسخ میداد.
در سالهای گذشته با ورود نویسندگان جوان به وادی ادبیات دینی، پرداختن به موضوعات و شخصیتهای دینی در قالب داستان و رمان، جان دوباره گرفته است. نسل جدید نویسندگان ادبیات دینی تلاش دارند در کنار بهره بردن از منابع معتبر، از زاویه دید جدیدی به زندگی بزرگان دینی بنگرند.
کتاب «بهترین دختر دنیا»، نوشته علی شعیبی، از جمله این آثار است که به تازگی از سوی نشر کتابنما برای گروه سنی کودک منتشر شده و در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است. این کتاب در واقع، سفری دلنشین به دوران زندگی حضرت معصومه (س) است که با زبانی ساده و دلانگیز، داستان زندگی این بانوی پاک را برای کودکان گروه سنی هفت تا 10 سال روایت میکند.
نویسنده در این اثر با استفاده از نثری شیرین، زندگی پربار حضرت معصومه (س ) را از زبان مبارک خود ایشان به تصویر میکشد و کودکان را با الگوی کامل ایمان، عشق به اهل بیت (علیهمالسلام)، و مهربانی آشنا میکند.
کتاب که با تصویرگری مریم ناجی منتشر شده، توانسته با ارائه تصاویر زیبا و خاطرهانگیز، در کنار روایت جذاب و گیرا، مخاطبان را به دنیایی پر از نور و معنویت دعوت کند. خبرگزاری تسنیم به مناسبت انتشار این اثر و سالروز وفات آن حضرت، با شعیبی به گفتوگو پرداخت که در ادامه میخوانید:
*تسنیم: آقای شعیبی تاکنون آثار متعددی در قالب داستان تلاش کردهاند روایتگر زندگی کریمه اهل بیت(س) باشند. کتاب «بهترین دختر دنیا» چه تفاوتی با آثار گذشته دارد؟
سختترین مرحله کار برای نوشتن «بهترین دختر دنیا» جمعآوری منابعی است که متقن و درست باشند. در این حوزه، نویسنده با کمبود منابعی مواجه است که درباره ایشان نوشته شده باشد، از سوی دیگر، شناسایی منابع و اخبار متقن نیز از دیگر چالشهای نویسنده در این زمینه به شمار میآید.
در کنار این موارد، باید از اختلافات بر سر اخبار متقن نیز یاد کنیم. در واقع نویسنده به جای اینکه اصل خبر را داشته باشد، با یک سری حدس و گمان مواجه است. از جمله مواردی که در زندگی حضرت معصومه(س) با این موضوع مواجه هستیم، درباره چرایی سفر ایشان به سمت خراسان است.
چالش دیگر نویسنده این است که چطور این مطالب را دستهبندی و ارائه کند که مورد اقبال نسل امروز قرار گیرد و بتواند ایشان را به عنوان یک الگو به نسل جدید معرفی کند. نباید حضرت معصومه(س) تنها به زیارت محدود شوند، باید به این بپردازیم که از زندگی ایشان چه درسهایی میتوان گرفت؟
*تسنیم: اشاره کردید که تلاش داشتید تا در قالب «بهترین دختر دنیا»، الگویی را به نسل جدید معرفی کنید. این موضوع یکی از چالشهای نویسندگان ادبیات دینی در روزگار ماست؛ آن هم باگسترش فضای مجازی و شبکههای اجتماعی. برای رسیدن به این هدف، چه تدابیری به کار بردید؟
کتاب «بهترین دختر دنیا» از زبان حضرت معصومه و از زاویه دید اول شخص روایت میشود؛ یعنی ما در این کتاب شاهد زندگی بانوی قم از تولد تا زمان شهادت از زبان ایشان هستیم. نکته دیگر، استفاده از تصاویر جذاب و تصویرگری مناسب در کتاب است. در بازخوردهایی که از کتاب دریافت کردم، از این موضوع به عنوان یکی از نکات موفق کتاب یاد شده بود.
قاعدتاً رسیدن به این هدف سخت است. نویسنده برای اینکه بتواند کاری کند که مخاطب کتاب را به دست بگیرد و آن را باز کند، راه دشواری در راه دارد. اولین نکته در این مرحله، طراحی جذاب جلد و تصاویر کتاب است.
نکته بعدی ارانه مطلب صحیح و انتخاب زاویه دید مناسب برای ارائه داستان است. در واقع نویسنده در این مرحله به اتصال مخاطب با متن فکر میکند. اگر تصویرگری در کنار محتوای درست و دقیق پیش برود، خود بچهها عاشق مرام و قداست آنها خواهند شد.
از سوی دیگر، باید به شناخت مردم از حضرت معصومه(س) هم اشاره کرد. با توجه به اینکه همه ما حداقل یکبار به زیارت ایشان رفتهایم و از سوی دیگر، روز میلاد ایشان به عنوان روز دختر، هر ساله گرامی داشته میشود، زمینه برای معرفی ایشان در جامعه و به ویژه در نسل جدید وجود دارد. نویسنده باید این شناخت را بیشتر کند تا شور و شعور در کنار همدیگر قرار گیرد و بتوانیم در کار تربیتی کودکان موفق عمل کنیم.
*تسنیم: اشاره کردید که درباره زندگی حضرت معصومه(س) نقل قولها متعدد و گاه متفاوت است. درباره چرایی حضور ایشان در ایران بفرمایید. با توجه به تحقیقاتی که داشتید، به چه نتیجهای رسیدید؟
حضور ایشان در ایران، مربوط به ولایتمداری ایشان میشود. حضرت معصومه(س) شخصیت معمولی نبودهاند، ایشان عالمهای بودند که کفوی برای ازدواج نداشتند. برادران، ایشان را به عنوان الگو در نظر گرفته بودند و در غیبت امام(ع)، به سؤالات مومنین پاسخ میدادند.
اگر دلیل حضور ایشان را به دلتنگی برای برادر خلاصه کنیم، در حق ایشان جفا کردهایم. حضور ایشان در ایران- که منجر به بروز برکات متعدد برای ایران و جهان تشیع شد- در واقع در راستای جهاد تبیین و نشان دادند مظلومیت و حقانیت امام رضا(ع) بوده است. ایشان به هر شهری که میرسیدند، در این زمینه روشنگری میکردند. اصلاً دلیل حمله به ایشان و شهادت ایشان نیز همین امر بوده است.
*تسنیم: موضوع جذب مخاطب جوان به آثار دینی مطرح شد. بعضی از نویسندگان ادبیات دینی معتقدند که به دلیل ایراداتی که ارشاد به این منابع میگیرد، زمینه و فضای کار تنگ است و نمیتوان در این حوزه چندان خلاقیت به خرج داد. شما از نویسندگان پرکار در حوزه ادبیات دینی هستید. درباره تجربه خودتان در این زمینه بفرمایید.
برای من این موضوع چندان صدق نمیکند. من قبل از هر چیزی ابتدا به سراغ منابع قوی میروم. برخی از نویسندگان برای اینکه کارشان قشنگتر شود، به سراغ خبرهای ضعیف میروند یا از برداشت شخصی خود استفاده میکنند.
من برخلاف این دسته از دوستان، معتقدم در حوزه منابع دینی ما نیازمند نظارت قوی هستیم. من به عنوان یک معلم، با نوجوانان زیادی در ارتباط هستم، گاه مطالبی را به عنوان مسائل دینی بیان میکنند که سندیت ندارد، اما آنها میگویند که از فلان کتاب خواندهاند.
*تسنیم: اشاره کردید که حضور حضرت معصومه در ایران، برکاتی را برای ایران و جهان تشیع و اسلام داشت. درباره این موضوع بیشتر توضیح بدهید.
بعد از ورود ایشان به شهر قم و شهادت ایشان، قم به مرکزی برای گسترش تشیع شناخته شد. حرم ایشان همواره پناهی برای مردم است.
از سوی دیگر، در قم در کنار حرم ایشان، حوزه علمیه راهاندازی شد که به مرکز علمی جهان تشیع تبدیل شد. از برکات حوزه این است که نه تنها در ایران که در سراسر جهان، توانست انسانهای وارستهای تربیت کند که از این جمله میتوان به شیخ زکزاکی و شهید سیدحسن نصرالله اشاره کرد.
منبع: تسنیم