قدم زدن در روزهای پربرکت آلبومها با چاشنی نگرانی/ وقتی همه هستند
فرآیند تولید و انتشار آلبومها در حالی به مسیر پرفراز و نشیب خود ادامه میدهد که آمار و ارقام، حاکی از پشت سرگذاشتن روزهای خوبی برای حضور هنرمندان صاحب نام این عرصه بوده است.
علیرضا سعیدی؛ روزهای کم رونق برگزاری کنسرتهای موسیقی در حوزههایی غیر از موسیقی پاپ همچنان استمرار دارد و البته معلوم نیست از پس این شرایط غم انگیز و البته نگران کنندهای که وجود دارد، چه زمانی شاهد یک تغییر و تحول اساسی و رو به جلو خواهیم بود. مسیری که بازگشت به روزهای درخشان اجراهای زنده در این حوزه مستلزم بهبود شرایط و مولفههایی است که میتواند از جهات بسیاری مورد توجه قرار گیرد.
شرایطی عجیب و غریب که اگر رجعت دوبارهای به آنچه در این یکی دو دهه برای موسیقی جدی ما گذشته داشته باشیم، میتوانیم با آسیب شناسی و پیدا کردن راه حل های منطقی و درست براساس شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه، دوباره به رونق کنسرتهای موسیقی در حوزههایی غیر از آنچه موسیقی سرگرم کننده و تفننی مینامیم، امیدوار باشیم.
مسیری پر از دست انداز که یکی از مولفههای موثر برای بهبود ماجرا حضور بزرگان و نامدارانی است که عطای برگزاری کنسرتها در ایران را به لقایش بخشیدهاند و فعلاً ترجیح میدهند در خارج از کشور برای برگزاری کنسرت اقدام کنند. فضایی که اگر استثنائاتی چون علیرضا قربانی و همایون شجریان و برخی دیگری از هنرمندان نامدار و فعال موسیقی ایرانی را از آن فاکتور بگیریم مصداق بارز حضور در برهوتی عاری از اجراهای زنده در حوزه موسیقی جدی است.
چارچوبی که اکنون اجرای چند گروه و مجموعه موسیقایی به صورت کاملاً خودجوش و مستقل بدون حمایتهای آن چنانی و البته اندک ارکسترهای خصوصی با هزینههای شخصی و همراهی ارکسترهای دولتی نمایان گر سوسوی چراغی است که همه اهالی موسیقی امید به بهبود آن دارند. مسیری که در کنار کنسرتهای به اصطلاح سرگرم کننده میتواند نقش مهمی در آرام کردن شرایط خشمگین جامعه امروزی و همچنین ارتقا سطح اندیشه و آگاهی مردم ایفا کند. جامعهای که نشان داده در صورت برنامه ریزی برای برگزاری اجراهای درست و اصولی در حوزههای جدی تر موسیقی، استقبال خوبی از این جلوه موسیقایی انجام میدهد.
اما در این برهوتی که جامعه علاقه مند به موسیقی جدی در آن زیست میکند، گاهی اوقات اتفاقات خوب هم میافتد. اتفاقاتی که در این چند هفته گذشته مرتبط با تولید و انتشار آثار جدی در حوزه آلبومها است و دربرگیرنده انتشار خبرهایی است که هرکدام ناظر بر تولید و رونمایی از آلبومهایی بوده که هم محتوای آنها و هم هنرمندانش ارزش تمرکز و تعمق را داشته و توانستهاند به عنوان یک اتفاق مثبت در حوزه موسیقی جدی معرفی شوند. رویدادهایی در قالب آلبوم که فرآیند عرضه آن در ایران به شدت با اشکالات عمدهای در عرضه فیزیکی و مجازی همراه است اما این بار نوید بخش روزهایی خوش و قابل اتکا برای توسعه موسیقی جدی است و میتواند بارقه امیدی برای نگاه به آینده باشد.
طی روزهای گذشته آلبومهایی در دسترس مخاطبان قرار گرفتهاند که برخی از آنها به صورت مجازی و برخی نیز در قالب فیزیکی به مخاطبان ارائه شدهاند. آلبومهایی که هریک در حوزه محتوا حرفهای خوبی برای گفتن داشته و به دلیل حضور هنرمندان ممتاز عرصههای مختلف موسیقی میتوانند به عنوان به پروژههایی قابل اتکا به حساب آیند. فرآیندی که انتشار آنها بهانهای شد تا نگاهی اجمالی به این پروژهها داشته و به معرفی آنها بپردازیم.
آلبومها و پروژههایی که در آنها نام تعدادی از هنرمندان ارزنده و گزیده کار موسیقی کشورمان ثبت شده که طی سالهای اخیر کمتر در عرصههای اجرایی حضور پیدا کرده بودند.
آنچه میخوانید معرفی منتخبی از آلبومها و پروژههای موسیقایی مختلف به ترتیب تاریخ انتشار از بازه زمانی دهم شهریور تا تاریخ انتشار این گزاره رسانهای است که به صورت رسمی پیش روی مخاطبان قرار گرفتهاند.
آلبوم «سکوت ماهنی»؛ یمین غفاری
«سکوت ماهنی» با هنرمندی یمین غفاری عنوان یکی از تازهترین مجموعههای منتشرشده در فرآیند تولید و فروش محصولات موسیقایی است که نسخه مجازی آن درروزهای گذشته پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
یمین غفاری در توضیحات تکمیلی آلبوم «سکوت ماهنی (در زبان ترکی به معنی نغمه، آواز و تصنیف است)» نوشته است: وقتی به موسیقی بیکلام گوش میکنیم، در رویایی منحصر به فرد که ویژه ذهن ما است غرق میشویم، گاهی از موسیقی جدا و اسیر ریتم هستیم و گاهی ملودی، ما ر ا به سوی خود میکشد و در نهایت وقتی قطعه به پایان میرسد، طعم رویای چشیده شده تا مدتی با ما است، و با شنیدن دوباره آن، رویاهایمان را گسترش داده و تازه میکنیم.
در واقع موسیقی بیکلام با سازبندی ایرانی دارای پیشینه زیادی نیست، قبل از جان گرفتنش، زمانه به سوی موسیقی ریتمیک کلامی با جهشی بسیار سو گرفت و بالغ نشده ناکام ماند تا جایی که تکنوازی، دونوازی، گروهنوازی موسیقی کلاسیک ایران کمترین حضور را در سبد فرهنگیمان دارند، به هر روی هر چقدر سخت و هر چقدر کم اقبال، میبایست به آن پرداخت و نگذاشت فروغ آن از رمق بیفتد. پس «سکوت ماهنی»، مجموعهای بیکلام، استوار بر موسیقی کلاسیک ایران در بستر آواز دشتی و دستگاه شور است که در سه بخش طراحی و تنظیم شده است، در تهیه، تولید و اجرای این اثر دوستان هنرمندم من را یاری کردهاند که قدردان مهرشان هستم، امیدوارم شما مخاطب گرامی از شنیدنش لذت ببرید.
آلبوم «من اینجام»؛ حسام صدفی نژاد
«من اینجام» عنوان یکی از تازهترین مجموعههای منتشرشده با هنرمندی حسام صدفینژاد است که در قالب یک اثر موسیقایی ویژه تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این آلبوم بیکلام شامل هشت قطعه با تمهای عاشقانه است که به گفته سازندگانش مخاطبان میتوانند قطعاتش را برای تولید محتواهای ویدیویی استفاده کنند.
صدفینژاد درباره این آلبوم میگوید: طی یکی ۲ سال اخیر موضوع استفاده از موسیقی در تولید محتواهای شبکههای اجتماعی و خصوصاً اینستاگرام بسیار پررنگ شده است. به جز محتواهایی که در آنها از موسیقی باکلام استفاده میشود، ویدیوهای مختلفی وجود دارد که نسل نوجوان و جوان برای ساخت آنها سراغ موسیقی بیکلام میرود. اما متأسفانه نگاه آنها عموماً به سمت قطعات خارجی است. همین موضوع باعث شد تا سراغ تولید آلبومی بروم که تمهای عاشقانه و چند تم پرهیجان و ریتمیک را با زبان ساده موسیقی به این نسل که کاربران اصلی شبکههای اجتماعی هستند ارائه کند. در زمانبندی تولید قطعات هم برخی محدودیتهای زمانی شبکههای اجتماعی مختلف و خصوصاً اینستاگرام را مدنظر قرار دادم تا برای تولید انواع ویدیوها قابل استفاده باشد. آلبوم من این جام نقطه شروع فعالیتهای من در این حوزه خواهد بود و در آینده آلبومهای دیگری با تمرکز بر تولید محتواهای شبکههای اجتماعی ارائه خواهم کرد. البته تولید تک قطعات باکلام و بیکلام دیگر را هم ادامه میدهم اما این حوزه فعالیتی برایم جذابیت ویژهای دارد.
وی افزود: متأسفانه موسیقی بیکلام در سبد شنیداری نسل نوجوان و جوان ایرانی جایگاه بسیار کمی دارد. طی سالهای اخیر دوستان موزیسین تلاشهای ستودنی متعددی در زمینه تولید این قبیل آثار انجام دادهاند ولی متأسفانه همچنان ضریب نفوذ آنها در میان نسل جدید بسیار پایین است. حقیقت این است که موسیقی بی کلام در ایران بازگشت مالی خاصی از طریق کنسرت هم ندارد و بیشتر فعالیتها برحسب علاقه است. اما امیدوارم این سختیها باعث ایجاد ناامیدی در دوستان موزیسین و اساتید این حوزه نشود و من هم بتوانم در کنار آنها قدم کوچکی در تغییر ذائقه شنیداری مخاطبان داشته باشم. همچنین از تمامی هنرمندان و دوستان عزیزی که در تولید و انتشار این آلبوم من را همراهی کردند صمیمانه قدردانی میکنم.
آلبوم «ش م س»؛ کیخسرو پورناظری و همایون شجریان
آلبوم «ش م س» عنوان دیگر پروژه موسیقایی در حوزه موسیقی ایرانی بود که طی روزهای گذشته به آهنگسازی کیخسروپورناظری و خوانندگی همایون شجریان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
همایون شجریان در مراسم رونمایی از این آلبوم توضیح داد: آغاز این آلبوم از شش سال پیش آغاز شد و پس از کنسرتهایی که در این زمینه برگزار کردیم کارهای فنی زیادی روی این آلبوم انجام شد. پس از طی مسیری که در حوزه فنی داشتیم به این فصل رسیدیم.
وی افزود: استاد پورناظری فضایی را در این قطعات فراهم کردند که هر قطعه با دیگری تفاوت دارد و این یکی از بهترین کارهایی بود که من در حوزه آلبوم داشتم و امیدوارم توانسته باشم نقش کوچکی را در این آلبوم ایفا کرده باشم. برای کنسرتهای داخل ایران در سال آینده برنامه داریم که مجموعه کنسرتهایی راشروع کنیم.
آلبوم «برایت شعر خواهم خواند»؛ بهنام ابوالقاسم
آلبوم «برایت شعر خواهم خواند» به آهنگسازی بهنام ابوالقاسم و نوازندگی جمعی از شناخته شده ترین هنرمندان کشورمان هم از جمله پروژههایی بود که عصر روز جمعه ششم مهر با حضور تعداد زیادی از مخاطبان و هنرمندان در عمارت بهرامی تهران رونمایی شد.
بهنام ابوالقاسم درباره این آلبوم نوشته است: میدانی، وقتی از پس گذر زمان و از سرگذراندن اتفاقهای شیرین و تلخ به زندگی نگاه میکنم. می بی نم همه ما به دنبال هرچیزی که در این جهان هستیم یک هدف واحد داریم: «رهایی» برای منِ امروز، رهایی نه صرفاً گذران یک لحظه خوب و شاد، که صلح کردنم با خود و برآیند تمام احساساتی است که تا این لحظه زیست کردمشان. در «برایت شعرخواهم خواند» رها بودهام و برایت از این احساسات بیشتر گفتهام. از شادی و غم و عشق. از لحظات آرام و یا پرتلاطم.
هرکدام از این قطعات این مجموعه در لحظهای، بداهه ای بودهاند برای بیان احساسی، بعضی بدترتکمیل و ساخته شدهاند و برخی نیز عمداً، عین به عین بداهه را بازنوازی کردهام. نام مجموعه را هم از قسمتی از شعر «شراب شعر چشمان تو» اثرزنده یاد فریدون مشیری وام گرفتهام.
پروژه «دستگاه های موسیقی ایران»؛ حسین علیزاده
مجموعه «دستگاههای موسیقی ایران» به آهنگسازی و تألیف حسین علیزاده هم از جمله آثار مهم هفتههای گذشته حوزه موسیقی است که روز سی و یکم شهریور با برگزاری یک مراسم ویژه در فرهنگسرای ارسباران رونمایی شد.
این مجموعه که به نوعی نتیجه تلاش حسین علیزاده در زمینه موسیقی ردیف دستگاهی و آموزش آن بوده است شامل ۱۳ دستگاه و آواز موسیقی ایرانی میشود که در قالب ۱۷ سی دی و ۱۳ کتاب نت ارائه شد.
آهنگسازی و تألیف این اثر که توسط «خانه کار و دیدار کارمان» منتشر شده است از ماههای پایانی سال ۱۳۹۹ و در بحبوحه شیوع ویروس کرونا آغاز شد و تعداد ۴۳ نفر نوازنده و خواننده در اجرای دستگاهها و آوازهای مختلف آن نقش داشتهاند. اشعار این مجموعه نیز توسط سیروس جمالی برای سهولت در یادگیری و به خاطر سپردن گوشهها، به طور خاص به گونهای سروده شدهاند که نام هر گوشه در شعرِ آن جای گرفته است.
در توضیحات تکمیلی این پروژه آمده است: «دستگاههای موسیقی ایران» به آهنگسازی و تألیف حسین علیزاده تلاشی برای بقا و گسترش نغماتی در طی تاریخ شکل گرفته و از نسلی به نسل دیگر منتقل شدهاند و حسین علیزاده، آهنگساز، مؤلف و نوازنده تار و سه تار، در این اثر ضمن حفظ اصالتها با رویکردی خلاق و پویا، الگوها و نغمههای موسیقی دستگاهی ایران را طوری ساخته و پرداخته است که میتواند برای همه علاقهمندان به موسیقی ایران اثرگذار باشد.
وی در مقدمه کتاب ضمن اشاره به این ویژگی آورده است: در این مجموعه تلاش بر این است که نه تنها اهل فن، بلکه مردم علاقهمند نیز همه با این نغمهها و آهنگها مانوس باشند و آنها را به عنوان میراث تاریخی و فرهنگی در ذهنِ خود محفوظ بدارند.
آلبوم «انسان»؛ گروه «تارنوش»
آلبوم موسیقی «انسان» کاری تازه از گروه «تارنوش» با ارائه فضاهای تازهای در قالب موسیقی ایرانی نیز از روز سوم مهر منتشر و در اختیار علاقهمندان قرار گرفت.
آهنگساز و تنظیم کننده آلبوم «انسان» بهنام جهانبیگلو بوده و تلاش کرده تا از سازهای اصیل ایرانی رنگ بندی و استفاده تازهای داشته باشد.
جهانبیگلو درباره آلبوم «انسان» که تازهترین اثر گروه «تارنوش» است، توضیح داد: ایده خلق این آثار زمانی به ذهنم رسید که تکنولوژی هوش مصنوعی به حوزه هنر موسیقی، که یک حیطه کاملاً انسانی است، ورود کرد. این اتفاق برای من و بسیاری از موزیسینها خوشایند نبود. اتفاقاتی که مثل ساخت قطعات موسیقی و تنظیم و حتی بازسازی صدای خوانندگان و سازها میماند. بنابراین، در کارهای تازهای که ساختم سعی کردم روی معانی کار کنم که فکر میکنم و امیدوارم که تکنولوژی هرگز نتواند به این ساحتها ورود کند. ساحتهای درک، عشق و شوق که اسم آهنگهای آلبوم انسان هستند.
عادله کریمزاده نوازنده تار، علیرضا حاج علی شیر نوازنده سنتور، امیر مظاهری نوازنده کمانچه، امین رحیمی نوازنده نی، سیاوش عبدی پرکاشن های ایرانی، یاسمن نجم الدین نوازنده قانون، آیدا عباسی نوازنده قانون، سوگول کریمی خواننده سوپرانو و امیرمهدی مقدم نوازنده عود هنرمندانی هستند که در آلبوم «انسان» نقش داشتهاند. ضمن اینکه ضبط و میکس این آلبوم را محسن جلیلی برعهده داشته و طراح کاور در این اثر شیدا عادل است.
آلبوم «جنون»؛ مصطفی مومنیان
«جنون» عنوان یکی از پروژههای موسیقی در ژانر موسیقی ردیف دستگاهی ایران است که نسخه دیجیتالی آن در روزهای گذشته به مناسبت چهارصدمین سال درگذشت شیخ بهایی حکیم، عارف و دانشمند شیعه ایرانی به آهنگسازی مصطفی مومنیان، تنظیم برای ارکستر نیما ایزدآبادی و آواز علی مومنیان توسط مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی منتشر شد.
«کشکول (مقدمه)»، «عندلیب (آواز و سنتور)»، «تمنا (تصنیف)»، «اصول عشق (آواز و تریو کمانچه)»، «طرقه (تک نوازی سنتور)»، «مقصود (تصنیف)»، «زنجیر جنون (آواز و سه تار)»، «بهانه (تصنیف)» عنوان قطعاتی هستند که در این آلبوم گنجانده شدهاند.
علیرضا دریایی و مونیکا لوران نوازندگان ویولن، علیرضا دریایی نوازنده ویولن آلتو، کوروش کشاورز نوازنده ویولنسل، محمد علیزاده نوازنده کنترباس، لیلا بازغی نوازنده هورن، فهیمه تقوی نوازنده ابوا، امیرسالار امامی نوازنده کلارینت، حمید رویین تن نوازنده سه تار، علیرضا دریایی نوازنده کمانچه، مرتضی مومنیان نوازنده تمبک، مصطفی مومنیان نوازنده سنتور، افشین آرام صدابردار، یاسر فلاح پور میکس و مسترینگ و انوشیروان مانی گرافیست عوامل اجرایی این آلبوم را تشکیل میدهند.
آلبوم «ناتمام»؛ رضا علی آبادی و گروه تنبورنوازان «جامی»
«ناتمام» عنوان یکی از تازهترین مجموعههای تازه انتشار یافته در فرآیند تولید و عرضه محصولات موسیقایی در فضای مجازی است که با هنرمندی گروه موسیقی «جامی» به سرپرستی رضا علی آبادی نوازنده تنبور و پژوهشگر در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.
رضا علیآبادی نوازنده تنبور، سرپرستی گروه و آهنگسازی این آلبوم را به عهده دارد. این در حالی است که میلاد عباسی نوازنده و سازهای کوبه ای، مصباح قمصری و رضا اسدپور صدابرداران، مصباح قمصری میکس و مستر، محمد جنگی گرافیست، سعید برزی و مسعود برزی ناشران و تهیه کنندگان، بخشی از گروه اجرایی این آلبوم را تشکیل میدهند.
رضا علی آبادی نوازنده، آهنگساز، پژوهشگر و سولیست و دارای مدرک کارشناسی معماری، کارشناسی موسیقی و کارشناسی ارشد پژوهش هنر بوده و طی سالهای اخیر علاوه بر حضور فعال در عرصههای پژوهشی موسیقی، کنسرتهای متعددی را در کاخ سعدآباد، تالار رودکی و فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار کرده است.
آلبوم «رواق»؛ احمدرضاخواه و مجتبی عسگری
«رواق» عنوان یکی از تازهترین آثار منتشر شده در فرآیند تولید و فروش محصولات موسیقایی است که طی روزهای اخیر به آهنگسازی احمد رضاخواه، خوانندگی مجتبی عسگری و همراهی گروه «سپهر» توسط نشر «ماهور» در ژانر موسیقی ایرانی در دسترس علاقه مندان این حوزه قرار گرفته است.
پریسا کاشفی نوازنده تار و همخوان، المیرا مردانه نوازنده کمانچه، نجمه صغیر نوازنده عود، احسان عابدی نوازنده نی و همخوان، فرید خردمند نوازنده تمبک و بندیر، احمد رضا خواه نوازنده سنتور گروه اجرایی این آلبوم را تشکیل میدهند.
در توضیحات تکمیلی این آلبوم آمده است: آلبوم حاضر یک بار دیگر این واقعیت را به نمایش میگذارد؛ جایی که حتی آهنگساز اثر با استفاده از فنون چندصدایی متناسب با موسیقی کلاسیک ایرانی، که البته خارج از بحث مربوط به فنون و مصالح آهنگسازیِ قدیم است، بر ادعایی صحه میگذارد که پیش از این در موقعیتهای مختلف مطرح کرده بودم. یعنی اینکه چندصدایی (و البته نه شکلِ خاص و شدیداً هویتمند آن) لزوماً خصلت هویت ساز ندارد.
آنچه در این مجموعه میشنویم هم نشینی متناسب تفکر آهنگسازانه است با سنت بداهه پردازانه و این «تفکر آهنگسازانه» که چه قدر خوب میشد اگر به جای آن، مطابق آنچه در فرهنگهای ترکی و تاجیکی، با سبقت گرفتن از ما در به کاربردن اصطلاحات فارسی رواج دارد، می گفتیم «تفکر بسته کارانه»، چیزی جز هماهنگ سازی عناصر مختلف یک اثر در یک طرح ساختاری از پیش فکر شده نیست.
آلبوم «لحظه ای تا جنون»؛ گروه «رگ»
آلبوم «لحظهای تا جنون» با هنرمندی کارن آراکلیان خواننده و نوازنده گیتار، امیرحسین میرشفیعی گیتار الکتریک، علی فراز نوازنده درامز، هادی فدایی نوازنده گیتار بیس از اعضای گروه موسیقی «رگ» منتشر شد.
کارن آراکلیان با اشاره به اینکه آلبوم «لحظهای تا جنون» حاصل سالها تلاش بوده، توضیح داده است: یکی از چالشهای موسیقی راک تلفیق آن با شعر فارسی است که خیلیها اعتقاد دارند با هم جور نمیشود، اما من این اعتقاد را نداشتم و فکر میکنم این از عادتهای شنیداری ما است. با موسیقی راک هم میتوان ارتباط گرفت و ما تمام تلاشمان را کردیم که ترکیب این ۲ با هم خوب شود. نوع خوانندگی این کار نیز از دلایلی بود که به نظرم باعث خاص شدن آلبوم شده است.
وی بیان کرد: خیلی از ترانهها گویای شرایط کنونی زندگی انسانها است. گویی این اشعار و مفاهیم آلبوم در مسائل روزمره ما صدق میکند. رئوف دلفی که شعرهای بسیار خوبی دارد در ابتدا قبول نمیکرد که به من اجازه استفاده از اشعارش را بدهد اما وقتی متوجه سبک کار شد قبول کرد و گفت که این ترانهها را با این ذهنیت نوشتهام که روی چنین موسیقیهایی به کار رود.
در تولید این آلبوم کارن آراکلیان آهنگساز، تهیه کننده، خواننده و نوازنده گیتار، مجتبی غفوری نوازنده گیتار، هادی فدائی نوازنده گیتار بیس، فرخ آصفزاده تهیه کننده، رضا کریمیتبار مدیر اجرایی، رضا دریاکناری طراحی لوگو و عکس و مهسا کمانی طراح گرافیک همکاری کردهاند.
آلبوم «یاپیرجان»؛ مظفر شفیعی و دوستان
«یاپیرجان» عنوان یکی از تازهترین آثار منتشر شده در فرآیند تولید و فروش محصولات موسیقایی فضای مجازی است که طی روزهای گذشته با هنرمندی مظفر شفیعی خواننده، سعید آذرنوش نوازنده تار، حسین خوش چهره نوازنده نی و مرحوم شایان یزدی زاده نوازنده تمبک توسط مجموعه «رهگذر هفت اقلیم» در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
در توضیحات تکمیلی این آلبوم آمده است: «تکیه کلامش «یاپیر» و «ِیاپیرجان» بود به همین جهت به این نام معروف شد و همه او را «یاپیرجان» خطاب میکردند. این روایتی است که روح الله خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی ایران از درویش خان آورده است و همین موضوع الهام بخش ما در انتخاب نام این اثر با عنوان «یاپیرجان» شد.
آلبوم «یاپیرجان» بیش از هرچیز تلاشی است در تداوم و تکامل یک بافت و آنسامبل موسیقایی شناخته شده تار، نی، آواز و تمبک که یکی از ماندگارترین و مهمترین رپرتوارهای آهنگسازی شده در موسیقی ایرانی را محتوا و متن کار خود قرار داده است. با وجود شنیده شدن اغلب این آثار در گذشته دغدغه ما بر این بوده که با به کارگیری تجارب و ایده پردازیها در زمینه اجرا به بیانی شخصی دست یابیم و اثری متفاوت را رقم بزنیم و در نهایت ارزش و اهمیت این رپرتوار را بیش از پیش جلوه گر سازیم.
آلبوم «اَدوار»؛ زکریا یوسفی
«اَدوار» عنوان یکی از جدیدترین پروژههای موسیقایی در حوزه موسیقی تلفیقی با استفاده از اشعار مولانا است که با هنرمندی، طراحی و تنظیم زکریا یوسفی از موزیسینهای شناخته شده کشورمان در قالب یک آلبوم بینالمللی، پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
زکریا یوسفی درباره ویژگیهای این آلبوم که با تهیه کنندگی و حمایت مالی روزالین آریایی راد تولید شده توضیح داده است: آنچه در پروژه «ادوار» پیش روی شنوندگان قرار گرفته، ساخت ملودیهایی با الهام از موسیقی کرمانجی از کردهای کشور ترکیه و شمال خراسان در چند مایه شور، چهارگاه و نوا است که دربرگیرنده تلفیقی از اصوات الکترونیک و سازهای آکوستیک هم هست. ضمن اینکه در فضای تنظیم کارها نیز سعی شده تا به سمت موسیقی مینی مال حرکت کنیم. تغییر فرمهای موسیقی در این آلبوم به صورت آهسته انجام گرفته تا بتوانیم به ویژگیهای موسیقی ادواری بیشتر نزدیک شویم. در این چارچوب بعضی از ریتمها تکرار شونده است اما در عوض تنوع رنگهای صوتی زیاد بوده که تصور میکنم میتواند در حال و هوای متفاوتی به گوش مخاطب برسد. این در حالی است که هارمونی ثابت، تغییر آهسته فرم، استفاده از الگوهای ساده ریتمیک و در عین حال تنوع صوتی سازهای کوبه ای در جهت فضای بیشتر از دیگر ویژگیهای است که میتوانم درباره این پروژه اشاره کنم. به عبارتی این آلبوم ترکیبی از تجارب گذشته من در موسیقی و ادبیات عرفانی و موسیقی الکترونیک و تلاش برای به کارگیری صداهای متنوعتر در خدمت این نوع موسیقی است که در آن از سازهایی مانند تنبور، تار، فلوت، آلتو، کمانچه، دودوک، کاوال و عود به صورت تک نوازی یا هم نوازی بهره گرفته شدهاند.
به گفته یوسفی عبارت «ادوار» اشاره به یکی از ابیات مولوی و حرکات سماوات دارد که چرخشِ سماع مولویه نیز برگرفته از آن بوده و مولانا با الهام از اندیشههای نظریهپردازان باستان، «سماع» را چرخشی الهام گرفته از حرکت افلاک میدانست.
آلبوم «سونات های شماره یک و دو»؛ محمدعلی صلاحی
«سونات های شماره یک و دو» عنوان یکی از تازهترین پروژههای موسیقایی در فرآیند تولید و فروش محصولات موسیقی است که به آهنگسازی محمد علی صلاحی، نوازندگی پیانو یاسمین حسین زاده و نوازندگی فلوت علی چوپانی نژاد توسط نشر «ماهور» پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
محمدعلی صلاحی در توضیح این آلبوم نوشته است: «قطعاً این آگاهی که پرداختن به موسیقی جدی (آنچه از تفنن به دور است) در زیست امروزی کاری چندان دشوار است، بر کسی پوشیده نیست. آنچه مرا به این مسیر سوق داده است پیچیده و چندوجهی است، اما لازم دانستم به دو مورد اشاراتی داشته باشم.
اول از همه، بر من مبرهن است که همچنان فرهیختگی و توجه به هنر غنی در میان بخش قابل توجهی از مردم علیرغم ناهنجاریهای هنری و بی حوصلگیهای اجتماعی جایگاه مشخص و معتبری دارد. لذا برای حفظ و حراست از این مهم همواره سعی کردهام تا به موسیقی جدی و آکادمیک، به شکلی که درخور سلیقه جامعه فرهیخته باشد بپردازم و تلاشم بر این است تا با فعالیتهای هدف مند در خدمت موسیقی، این مهم را تا هر اندازه قوام ببخشم.
دوم، مایل بودم دغدغههای صوتی و زیباشناسانه خود را که پیکره اصلی آن هم زیستی میان عناصر رایج در دورهای «کلاسیک»، «رومانتیک» با «رومانتیک متأخر قرن بیستم» است میان عناصر موسیقایی دستگاهی ایران و تئوریهای موسیقی غربی به پیوند در بیاورم، طلبی که برای من تنها در مفهوم موسیقی آکادمیک و جدی فراهم بود.
منبع: مهر