پاسخ امام علی به ترس خودی‌ها در برابر تهدید دشمن
برخی افراد، نخبگان و یا حتی مسئولان را مشاهده می‌کنیم که در مقابل تهدیدات دشمن منفعل رفتار می‌کنند. این انفعال اغلب ریشه در ترس و تردیدهای درونی آنان دارد. این ترس موجب می‌شود که آنان به جای ایستادگی و اتخاذ تصمیمات قاطع، عقب‌نشینی کنند.
از ویژگی‌های بارز مردان خدا و مبارزان راه حق، عدم پذیرش ذلت در برابر تهدیدهای دشمن یا در برابر خواسته‌های نابجای آنهاست. آنان به هیچ‌وجه حاضر نیستند کرامت و عزت خود را به بهای پذیرش ظلم یا تسلیم در برابر ستمگران از دست بدهند. در قاموس این انسان‌های الهی، زندگی با ذلت ارزش ندارد و تنها مرگ با عزت است که آنان را به قله سعادت می‌رساند.
مردان خدا با تکیه بر ایمان و یقین به وعده‌های الهی، در برابر تهدیدهای دشمنان و فشارهای بیرونی مقاومت کرده و تسلیم نمی‌شوند. از نگاه آنان، هرگونه عقب‌نشینی از حق و ایستادگی در برابر ظلم، خیانتی به رسالت الهی و اهداف متعالی است که در پیش گرفته‌اند؛ بنابراین، همواره مسیر عزت و شرافت را در پیش می‌گیرند، حتی اگر به قیمت جانشان تمام شود.
برخی افراد، نخبگان و یا حتی مسئولان حکومتی را مشاهده می‌کنیم که در مقابل تهدیدات دشمن به شیوه‌ای منفعل رفتار می‌کنند. این انفعال اغلب ریشه در ترس و تردیدهای درونی آنان دارد که ناشی از عدم اعتماد به نفس و همچنین نداشتن آگاهی کافی از اهداف و آرمان‌های ملت است. این ترس موجب می‌شود که آنان به جای ایستادگی و اتخاذ تصمیمات قاطع، به عقب‌نشینی و تسلیم در برابر فشارهای دشمن روی آورند و در نتیجه، شرایط را برای تداوم سلطه و نفوذ دشمن فراهم کنند.
این نوع رفتار نه‌تنها باعث تضعیف روحیه ملی و اجتماعی می‌شود بلکه جلوتر از آن، موجبات تعضیف جایگاه ارزش‌های اسلامی در افکار عمومی دنیا را فراهم می‌کند. این در حالی است که دین مبین اسلام هیچ گاه به مسلمانان اجازه نداده در برابر دشمن منفعل رفتار کنیم و درون ما تزلزلی نسبت به تهدیدات آنها ایجاد شود بلکه به ما آموخته در برابر دشمنِ تا بُن دندان مسلح، باید مسلح شد و در قبال تهدیداتشان قاطعانه ایستاد و از آرمان‌های دین تا پای جان دفاع کرد. هرچند در مواقعی باید عنصر تقیه را پیش گرفت و تا جای ممکن تا لب مرز جهاد با دشمن هماوردی کرد؛ منتها اگر همین دشمن کمر همت به جنگ مستقیم با ما را بست، باید لباس رزم بر تن کرد و به مقابله با او پرداخت.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام طی یک سخنرانی که در پی تهدید معاویه بین لشکریان ایراد کرد، فرمود: «آنان (معاویه و اعنوانش) شما را به جنگ دعوت کرده‌اند، پس یا بر ذلت و عقب‌نشینی در جایگاهتان تسلیم شوید، یا شمشیرها را با خون سیراب کنید تا خود از آب سیراب شوید.» سپس آن امام بزرگوار ادامه می‌دهند «پس بدانید که مرگ در زندگی‌ای است که در آن مغلوب و ذلیل باشید، و زندگی حقیقی در مرگی است که در آن غالب و پیروز باشید.» قَدِ اِسْتَطْعَمُوكُمُ اَلْقِتَالَ فَأَقِرُّوا عَلَى مَذَلَّةٍ وَ تَأْخِیرِ مَحَلَّةٍ أَوْ رَوُّوا اَلسُّیُوفَ مِنَ اَلدِّمَاءِ تَرْوَوْا مِنَ اَلْمَاءِ فَالْمَوْتُ فِی حَیَاتِكُمْ مَقْهُورِینَ وَ اَلْحَیَاةُ فِی مَوْتِكُمْ قَاهِرِینَ.
این جمله به این معناست که زندگی کردن در حالی که فرد مغلوب، ذلیل و تسلیم در برابر ظلم و ستم باشد، در واقع مرگ است؛ زیرا چنین زندگی فاقد عزت و شرافت است، اما اگر فردی در راه حق و مقابله با ظلم کشته شود، آن مرگ در حقیقت زندگی جاودان و ارزشمندی است، زیرا در این راه، عزت و کرامت حفظ شده و پیروزی معنوی به دست آمده است. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این جمله به اهمیت ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم، حتی به قیمت جان، تأکید می‌کنند.
ایستادگی مردم فلسطین در برابر اشغالگران، تحقق عینی سخن امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. آنان با درک این حقیقت که مرگ در مسیر مقاومت به معنای زندگی جاودانه است، برای حفظ عزت و کرامت خویش و بازپس‌گیری سرزمین‌های غصب‌شده‌شان تلاش می‌کنند. در مقابل، اسرائیل، با وجود برتری نظامی و حمایت‌های خارجی، هرگز نتوانسته بر روح مقاومت این ملت غالب شود، چرا که پیروزی حقیقی تنها از آن کسانی است که با عزت و برای حقیقت و عدالت می‌جنگند، حتی اگر جان خود را از دست بدهند.
با این تعریف، کشته شدن در راه مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم، عین عزت و سرافرازی است. هر قطره خونی که در این مسیر بر زمین می‌ریزد، نه تنها عزت و شرافت آن فرد را در برابر تاریخ و در برابر بشریت ثبت می‌کند، بلکه به مانند جرقه‌ای است که وجدان‌های خفته‌ی بشری را بیدار می‌کند. خون شهیدان این راه، به نوعی فریادی است که انسان‌های آزاده را به تأمل و اقدام دعوت می‌کند. این خون‌ها یادآور این حقیقت هستند که مقاومت در برابر ستم هرچند دشوار و پرهزینه باشد، اما پیامد آن بیداری ملت‌ها و آگاهی‌بخشی به وجدان جهانی نسبت به جنایت صهیونیست‌ها و غرب وحشی است.
همان‌گونه که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند، مرگ در راه حق، زندگی حقیقی است و آن‌هایی که در مسیر دفاع از حق و عدالت، حتی جان خود را از دست می‌دهند، در واقع بر دشمنان خود پیروز می‌شوند. این پیروزی نه تنها در صحنه‌ی مادی، بلکه در عرصه‌ی معنوی و تاریخی نیز تجلی می‌یابد.
منبع: تسنیم
