خودم را به زندگی می‌سپارم
کارگردان نمایش «وقتی الاغ‌ها عاشق می‌شوند»:
جعفر مهیاری که این روزها نمایش «وقتی الاغ‌ها عاشق می‌شوند» را روی صحنه میبرد، گفت که در اجرای نمایش‌هایش خود را به زندگی می‌سپارد و از ابتدا تصمیم نمی‌گیرد که نمایشی را برای گروه سنی کودک یا بزرگسال اجرا کند.
این کارگردان تئاتر نمایش خود را اثری استعاری دانست و از رشد و گسترش تئاترهای خصوصی در سال‌های اخیر ابراز خوشنودی کرد.
او که در سال‌های گذشته بیشتر بر حوزه تئاتر کودک و نوجوان تمرکز داشته است، درباره اجرای تازه‌ترین نمایش خود برای گروه سنی بزرگسال گفت: از زمانی که در کار تئاتر کمی تجربه پیدا کردم، از ابتدا با این پیش فرض جلو نمی‌روم که نمایشی را برای تماشاگر کودک یا بزرگسال اجرا کنم. اصولا وقتی ایده‌ای به ذهنم می‌رسد، فرایندی طی می‌کند و در نهایت به خروجی می‌رسد. حال ممکن است خروجی آن متناسب با گروه سنی کودک باشد یا بزرگسال.
مهیاری ادامه داد: معتقدم بیشتر نمایش‌هایی که در سال‌های گذشته ساخته‌ام، برای خانواده‌ها بوده یعنی علاوه بر کودکان برای بزرگسالان هم مناسب بوده است.
او اضافه کرد: در چند سال اخیر بیشترِ نمایش‌هایی که ساخته‌ام، مناسب گروه سنی نوجوان به بالا بوده است. البته ۱۰ سالی می‌شود که نمایشی را از صفر تا صد در ایران نساخته‌ام و بیشتر نمایش‌هایم را در خارج از کشور کار کرده‌ام که البته در ایران نیز اجراهایی محدود داشته است.
مهیاری در پاسخ به اینکه چه عاملی سبب این تغییر رویه شده، توضیح داد: اینها بر اساس انتخاب من نیست بلکه برحسب روند کار و افزایش سن و تجربه است. درواقع خودم را به جریان زندگی می‌سپارم و بعد مشخص می‌شود که هر ایده‌ای که به ذهنم می‌رسد، برای کدام گروه سنی مناسب است.
او درباره دلیل دوری‌اش از تئاتر ایران و تمرکز فعالیت‌هایش در خارج از کشور نیز گفت: سال ۸۷ نمایش «گل» را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اجرا کردم که برای اجرا در جشنواره تئاتر لهستان دعوت شد. بعد از آن این نمایش به جشنواره‌های و کشورهای مختلفی دعوت شد و ارتباطات بین‌المللی‌ام گسترده شد و به جز اجرای نمایش برای برگزاری کارگاه و … دعوت شدم و دیگر فرصت ساخت اثر در ایران پیش نیامد. البته در ایران کارگاه‌های آموزشی داشتم و نیز نمایش‌هایی را که خارج از کشور اجرا کرده‌ام، در ایران نیز روی صحنه نیز برده‌ام ولی تولیدی که به طور کامل در ایران اتفاق افتاده باشد، پیش نیامد.
مهیاری اضافه کرد: بعد از کرونا که همه فعالیت‌ها تعطیل شد، فرصتی دست داد تا کارهای عقب‌افتاده‌ام را به جریان بیندازم و چند فیلم کوتاه ساختم و … و سال ۱۴۰۱ نیز نمایش «دِلاو» را در تئاتر نوفل لوشاتو اجرا کردم که البته تولید خارج از کشور بود.
این کارگردان تئاتر در پاسخ به اینکه تئاتر کشور در این چند ساله در قیاس با گذشته چقدر تفاوت داشته است، توضیح داد: پیش از این هم متوجه افزایش سالن‌ها و اجراهای روی صحنه شده بودم ولی حالا که خودم مشغول اجرای نمایشی هستم، بیشتر این افزایش را لمس می‌کنم و مدام مشغول رصد وضعیت تئاترها و آمار تماشاگران هستم. به نظرم اتفاق خوبی است که این روزها رقابت گروه‌های نمایشی این چنین بالا گرفته و خوشحالم که تئاتر خصوصی هم این چنین جان گرفته است. هرچند این آسیب را دارد که در این میان، نمایش‌های کم‌کیفیت هم روی صحنه می‌روند ولی با رشد کمی نمایش‌های روی صحنه، این اتفاق طبیعی است.
مهیاری در بخش دیگری از این گفتگو درباره ذهنیت برخی از تماشاگران درباره تمثیلی بودن نمایشش و ارتباط آن با «کلیه و دمنه» تصریح کرد: تعدادی از تماشاگران به این موضوع اشاره داشته‌اند اما خودم به آن فکر نکرده بودم. ایده‌ای بود که پرداخته شد اما بی‌شک تاثیر قصه‌هایی مانند «کلیله و دمنه» یا «شهر قصه» یا حتی جهان فانتزی کودک و نوجوان در رسیدن من به این قصه استعاری بی‌تاثیر نبوده است.
او ادامه داد: شاید برخی از تماشاگران با خواندن خلاصه داستان نمایش به این ذهنیت رسیده باشند ولی با دیدن نمایش متوجه می‌شوند که هیچ اِلِمان دیگری از حیوان در نمایش ما وجود ندارد و با شخصیت‌های کاملا انسانی مواجهیم. ما از بدو ورود تماشاگر، او را آماده می‌کنیم که کارمان یک اثر استعاری است و این استعاره در کانسپت کار وجود دارد.
مهیاری که نمایشش را با گروهی از هنرمندان مجرب در تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی روی صحنه میبرد، با ابراز خوشنودی از همکاری با این چهره‌ها افزود: انتخاب این گروه چند دلیل دارد؛ اول اینکه با همه آنان تجربه همکاری داشته‌ام. بنابراین جهان یکدیگر را به خوبی می‌شناسیم و خیلی خوب حرف همدیگر را متوجه می‌شویم. از سوی دیگر همه آنان جزو خلاق‌ترین بچه‌های تئاتر کودک و عروسکی هستند و این بسیار مهم است چراکه جهان فانتزی را به خوبی می‌شناسند و درک کاملی از آن دارند و به همان نسبت، جهان سورئال را نیز درک می‌کنند.
گفتنی است نمایش «وقتی الاغ‌ها عاشق می‌شوند» با بازی (به ترتیب الفبا) مریم آشوری، سعید ابک، خالق استواری، محمد رحمانی، حامد زحمتکش، سپیده زینلی، مهدی فرشیدی سپهر، محمد لقمانیان روی صحنه می‌رود و در خلاصه داستان آن آمده: چهار الاغ عاشق، برای رسیدن به عشق‌شان (طاووس) حاضر به پذیرش شرطی می‌شوند که آنها را با بحران جدی مواجه می‌کند.
این اثر نمایشی هر شب ساعت ۲۰ و سی و به مدت ۷۵ دقیقه در تالار حافظ اجرا می‌شود.
منبع: ایسنا
