قهرمانانی از جنس مردم عادی در «تانک‌خورها»
محسن محمدی | منتقد سینما و تلویزیون
سریال «تانک‌خورها» در طراحی و پردازش قصه‌ای با محوریت قهرمانان معمولی و گمنام دفاع مقدس موفق عمل کرده است.
درصد قابل توجهی از فیلمنامه سریال‌ها و فیلم‌های ساخته شده در ژانر دفاع مقدس، معطوف به فرماندهان جنگ است که البته اتفاق به‌جا و شایسته‌ای بوده و جای کار بیشتری هم دارد.
فداکاری‌ها و تلاش‌های سرداران و فرماندهان بر کسی پوشیده نیست و بی‌گفت‌وگو، سهم و تاثیری به‌سزا و انکارناشدنی در توفیقات دفاع مقدس و بیرون راندن دشمن از مرزهای میهن داشته‌اند. اما باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که وظیفه سنگین دفاع از دین و سرزمین و ناموس ایران، بر عهده همه مردم بود و تمامی طیف‌ها و اقشار جامعه در این رسالت و مسئولیت تاریخی مشارکت داشتند. بسیاری از افراد یا به عبارت بهتر، قهرمانانی که در جبهه‌ها حضور داشتند، همان مردم معمولی کوچه و خیابان بودند و اتفاقاً گمنام هم ماندند.
حالا و پس از گذشت ۴۴ سال از آغاز جنگ تحمیلی، این قهرمانان گمنام به کاراکترهای اصلی سریال «تانک‌خورها» تبدیل شده‌اند و سهم اساسی را در پیشبرد قصه این مجموعه نمایشی دارند.
از سوی دیگر، شخصیت‌پردازی و طراحی و تحلیل درست کاراکترها یکی از ارکان موفقیت یک اثر نمایشی و به‌طور مشخص، سریال تلویزیونی در جذب مخاطب به‌شمار می‌رود.
موضوع مهمی که نویسنده و کارگردان «تانک‌خورها» به خوبی از عهده تحقق آن برآمده‌اند و توانسته‌اند یک شخصیت‌پردازی درست و قابل باور را برای کاراکترهای سریال که از میان رزمندگان و قهرمانان گمنام گزینش شده‌اند، طراحی و عملیاتی کنند.
پس از گذشت ۴۴ سال از آغاز جنگ تحمیلی، این قهرمانان گمنام به کاراکترهای اصلی سریال تانک‌خورها تبدیل شده‌اند
انتخاب قهرمانان قصه از میان مردم کوچه و خیابان و پردازش درست این کاراکترها، شخصیت‌های فیلمنامه سریال «تانک‌خورها» را برای مخاطب عام، واقعی و باورپذیر کرده است. طبیعی است مخاطب با شخصیت‌هایی که از قبل آشنایی دارد و دارای خاستگاه اجتماعی و فرهنگی مشترک با آن‌ها است، اوج همذات‌پنداری و نهایت احساس قرابت را داشته باشد.
اتفاقی که به نظر می‌رسد در سریال «تانک‌خورها» هم افتاده است و نشانه‌اش هم، استقبال خوب مردم از ساخته پرویز شیخ‌طادی در این روزهاست.
از زاویه‌ای دیگر، نه فقط قهرمانان سریال «تانک‌خورها» که از میان جماعت مکانیک و به قول معروف آچار به دست انتخاب شده‌اند، بلکه همه کسانی که در دفاع مقدس مشارکت داشتند و از جان و مال و خانواده خود برای کشور و مردم‌شان گذشتند، داستان مخصوص به خود را دارند که چه‌بسا بسیار جذاب و شنیدنی و گفتنی هم باشد. پر بیراه نیست این ادعا که شاید به تعداد رزمندگان، قصه‌های جذاب وجود داشته باشد که از قابلیت تبدیل به فیلم، سریال، تله‌فیلم، تئاتر، مستند، نمایش رادیویی و دیگر قالب‌های متنوع صوتی و تصویری برخوردار باشند. رصد و شناسایی این قهرمانان گمنام و استخراج قصه جذاب‌شان، البته مقوله دیگری است که به حس مسئولیت مدیران و تعهد مسئولان و خلاقیت و هنر نویسندگان و کارگردانان بازمی‌گردد.
سریال «تانک‌خورها» اما، این مسئولیت تاریخی را به خوبی به سرانجام رسانده و در طراحی و پردازش قصه‌ای با محوریت قهرمانان معمولی و گمنام دفاع مقدس موفق عمل کرده است. شاید این مهم، برجسته‌ترین و گل‌درشت‌ترین امتیاز و نقطه تمایز سریال «تانک‌خورها» باشد اما ساخته پرویز شیخ‌طادی از ویژگی‌های مثبت و نقاط قوت دیگری نیز بهره میبرد.
حضور تهیه‌کننده حرفه‌ای و باسابقه‌ای همچون ایرج محمدی، قلم خلاقانه و جذاب محمدصادق رمضانی‌مقدم و نقش‌آفرینی بازیگران مجرب و آزمون پس‌داده‌ای مانند آرش مجیدی، سروش جمشیدی، علیرضا استادی، ثریا قاسمی و احمد نجفی در کنار کارگردانی استاندارد و هنرمندانه پرویز شیخ‌طادی، سریال «تانک‌خورها» را به یکی از جذاب‌ترین مجموعه‌های نمایشی ساخته شده سال‌های اخیر در حوزه دفاع مقدس تبدیل کرده است.
همچنین طراحی شخصیت‌ها و چیدمان موقعیت‌های طنز در بطن فیلمنامه، باعث شده که «تانک‌خورها» از یک سریال خشک دفاع مقدسی فاصله بگیرد و لحظات مفرحی را برای مخاطبانش رقم بزند.
طراحی و پردازش برخی از شخصیت‌های سریال از جمله محسن با بازی سروش جمشیدی، حاجی‌پور (علیرضا استادی) و بهادر (بهزاد خرازی) به‌گونه‌ای است که علیرغم جدی بودن در نوع بازی، موقعیت‌های کمیکی را در بستر قصه و در جریان اتفاقات داستان خلق می‌کنند.
همچنین نباید از نقش‌آفرینی خوب و تاثیرگذار آرش مجیدی در شمایل کاراکتر هاشم مالکی گذشت. مجیدی هنرپیشه قهاری است که تا امروز به حقش در بازیگری نرسیده است. برای درک میزان تبحر این بازیگر، باید تفاوت‌های نقش هاشم تانک‌خورها را با رهی سرزمین مادری لحاظ و مقایسه کرد و بعد، به قدرت نقش‌آفرینی و جان بخشیدن به کاراکترها از سوی او پی برد.
در هر صورت، سریال این شب‌های شبکه سوم سیما از بهترین آثاری است که در سال‌های اخیر در ژانر دفاع مقدس ساخته شده و واقعا ارزش وقت گذاشتن و تماشا را دارد.
سریال «تانک‌خورها» به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی هر شب ساعت ۲۰:۳۰ روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود.
آرش مجیدی، سروش جمشیدی، علیرضا استادی، هادی دیباجی، میلاد میرزایی، ثریا قاسمی، احمد نجفی، بهراد خرازی و … بازیگران اصلی این سریال هستند.
سریال «تانک‌خورها» روایتی از تاریخ شفاهی دفاع مقدس از زبان رزمندگان درباره پیشرفت و ابتکار زرهی در خطوط رزم دفاع مقدس است. نویسندگی «تانک‌خورها» بر عهده محمدصادق رمضانی‌مقدم است.
منبع: ایرنا
