بررسی کارنامه مجید زین‌العابدین در ۱۷ ماه مدیریت بنیاد فارابی/ میراث شفاف زین‌العابدین
«حافظ تو ختم کن که هنر خود عیان شود» این مصرع از خواجه شیراز را مجید زین‌العابدین، مدیرعامل پیشین بنیاد فارابی روز گذشته در مراسمی که به بهانه قدردانی از فعالیت‌هایش در این بنیاد برگزار شد، به زبان آورد. مصرعی که انگارهم به خودش تلنگر می‌زند که سخن کوتاه کند چرا که هر چه به یادگار گذاشته قابل بررسی و آزمودن است و هم به مخاطبش این نکته را یادآور شود که او میراثی به جا گذاشته که نگاهی هر چند کوتاه به آن موید کارنامه‌اش در بنیاد فارابی است.
زین‌العابدین جایش را پس از یک سال و اندی به سید مهدی سجادی در ساختمان خوش سیمای خیابان سی تیر داد. اما او در این ۱۷ ماه چه دستاوری داشته؟ به نظر می‌رسد توفیق او در این دوره کوتاه را می‌توان در سه سرفصل شفافیت مالی، رویکرد فرهنگی در تولید و ایجاد وفاق و همدلی بین خانواده سینما قرار داد. می‌پرسید چرا این سه؟ برایتان می‌گوییم.
شفافیت
«بنیاد سینمایی فارابی درباره بودجه‌های مصرف شده به نهادهای نظارتی پاسخ‌گو است.»*
به گزارش خبرنگار سینما صبا، حکایت دخل و خرج فیلم‌های بنیاد مثال جعبه سیاهی بود که کمتر مدیری جرئت باز کردن آن را داشت. عدم شفافیت، پاشنه آشیل بنیاد بود به طوری که رسانه ها و حتی اهالی سینما همواره این انتقاد را به بنیاد داشتند که حمایت های مالی اش پنهانی است و متر و معیار انتخاب پروژه ها هم شخص نیست.
با آمدن زین العابدین این جعبه سیاه بالاخره پس از ۴سال باز شد. رویه‌ها و روش‌ها نادرست گذشته به سرعت اصلاح شد و بنیاد، گزارش‌های شفاف‌سازی قراردادها و حمایت‌های خود از آثار سینمایی را منتشر کرد. این شفاف‌سازی کمک کرد اهالی سینما و رسانه‌ها و حتی مخاطبان عادی بدانند کدام پروژه‌ها دست حمایتگر فارابی را دارند و چقدر برای آنها هزینه شده و چه میزان ازاین سرمایه‌گذاری به جیب بنیاد بازگشته است.
از طرفی جزئیات گزارش‌ها اعم از ریز اعتبارات، درآمدها، قراردادها و صورت هزینه‌ها به طور مستمر در قالب حسابرسی رسمی سالانه و همچنین گزارش‌های فصلی به ارکان بالادستی اعم از هیات امناء بنیاد سینمایی فارابی، سازمان امور سینمایی و سمعی بصری و وزارت فرهنگ ارائه شد تا بنیاد در دوره زین العابدین کارنامه قابل دفاعی در حوزه شفافیت داشته باشد.
رویکرد فرهنگی در تولید
«بیش از فکر کردن به گیشه سینما، باید به سینمایی فاخرتر فکر کنیم.»*
یکی از نقدهای جدی سینماگران به فارابی تولید فیلم‌های پرهزینه اما کم اثر بود. فیلم هایی که برخی معتقد بودند در تراز انقلاب اسلامی نبودند و بودجه‌های زیادی برای تولید آنها هدر شد.
رویکرد فارابی اما در دوران زین العابدین برساخت فیلم‌های فاخر متمرکز شد و طی یک سال و اندی مدیریت او، این سیاست هم کیفی و هم کمی، پررنگ و پردامنه پیگیری شد.
این رویکرد فرهنگی با تولید فیلم های ماندگار و غیر بازاری کلید خورد؛ از فیلم‌های معجزه پروین ، صیاد ، شورعاشقی ، قلب رقه ، شه سوار بگیرید تا احیای سینمای کودک با زیبا صدایم کن ، سالارخان و نوه‌ها ، بام بالا ۲ ، دختر برقی و…
تولیدات فارابی محک جدی هم در جشنواره فیلم فجر خورد. بنیاد سینمایی فارابی سال گذشته ۱۲ محصول مشترک در جشنواره فیلم فجر ارائه کرد که این فیلم‌ها در ۳۶ رشته نامزد دریافت جایزه و در ۱۲ رشته، سیمرغ جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را دریافت کردند تا مهر تاییدی باشد بر راهی که زین العابدین دنبال کرده بود.
همدلی و وفاق
«در نسبت با بیرون فارابی هم هدف ما ایجاد وفاق و دوستی و مفاهمه بین سینماگران بود، بنابراین تلاش کردم گامی بردارم که در مسیر تعالی سینما باشد.»*
درست است که زین العابدین دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است اما همواره دل در گرو فرهنگ داشته و دارد. نمود عینی‌اش می شود سالها تجربه و تلاش در حوزه فرهنگ؛ از مدیرعاملی بنیاد فرهنگی هنری رودکی و ریاست شبکه‌های یک، سه و پنج سیما گرفته تا دبیری شورای اتاق فکر سینما در رسانه ملی و مشاور وزیر فرهنگ و … همین همنشینی و هم کلامی با اهل هنر هم عصای دستش شد چنانکه وقتی سکان فارابی را به عنوان یکی از بازوهای اجرایی سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های فرهنگی و هنری امور سینمایی را به دست گرفت، با خانواده سینما به زبان آنها سخن گفت و طرح همدلی و وفاق را در بنیاد ریخت.
زین العابدین در حالی به زبان دوستی و وفاق با سینماگران به گفتوگو نشست که بنیاد طی سالها ضربات سنگین و مهلکی از سیاسی کاری برخی مدیران فارابی خورده بود؛ سیاسی کاری که یکی ازعلل عقب ماندن و پسرفت این نهاد و نرسیدن آن به اهداف کلان این بنیاد سینمایی بود.
علی ایحال او نقطه پایانی بر این ماجرا گذاشت و فصل جدیدی را در بنیاد فارابی بنیان گذاشت.
از قدیم گفته اند ما جماعت خوش استقبال و بد بدرقه‌ایم اما در مورد زین العابدین موضوع فرق می کند. ظرف ۲۴ ساعت گذشته از مراسم تودیع او کم نبودند بازیگران و کارگردانان و تهیه کننده‌هایی که از دوران مدیریت زین العابدین به نیکی یاد کردند و این مدیر فرهنگی را منشا خیر و اثر در بنیاد فارابی دانستند.
زین العابدین در مراسمی که برای تجلیل از خدما‌تش در بنیاد فارابی برگزار شد جمله‌ای بر زبان آورد که به نظر می‌رسد چکیده آن تفکری بود که طی این یک سال و اندی به دنبال تحقق آن در بنیاد فارابی بود:«مسیر من در بنیاد این بود که آرامش و خردمندی و نظم را حاکم کنم.»
او این روزها که به خانه همیشگی‌اش یعنی صدا و سیما بازگشته می تواند با خیال آسوده به پشت سرش نگاه کند چرا که راهی که او به عنوان یک مدیر فرهنگی در بنیاد فارابی گشوده می‌تواند چراغ راه مدیران آینده باشد.
منبع: صبا
