روزه سکوت مسئولانِ وزارت فرهنگ درباره جشنواره مد و لباس فجر
در شرایطی که جشنواره‌های سینما، موسیقی، بازی‌های رایانه‌ای و… فجر از مدت‌ها قبل اقدام به معرفی شورای سیاست‌گذاری، اعلام فراخوان، اعلام زمان‌بندی برگزاری و داوری آثار و … کرده‌اند، هیچ خبری از جشنواره مد و لباس فجر به گوش نمی‌رسد. روزه سکوت مسئولان کارگروه ساماندهی مد و لباس که از زمان عدم برگزاری بخش بین‌المللی این جشنواره در پیش گرفتند، همچنان ادامه دارد و در فاصله‌ای تقریبا یک ماهه تا آغاز دهه فجر، مشخص نیست اصلا جشنواره مد و لباس فجر برگزار می‌شود یا خیر؟
پس از تصویب قانون ساماندهی مد و لباس در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۵، جشنواره‌ای در حوزه پوشاک در ابتدا با نام «جشنواره ملی طراحی لباس ایرانی _ اسلامی» و سپس از سال ۱۳۹۰ با نام «جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر» به عنوان بزرگ‌ترین رویداد تخصصی در عرصه مد و لباس ایران آغاز به کار کرد؛ رویدادی که به عنوان آخرین جشنواره‌ی هنری وابسته به جشنواره‌های فجر کار خود را شروع کرد و باید بر اساس نامِ خود در زمانی نزدیک به مناسبت دهه فجر برگزار شود.
آیا تنها نیت کردن کافی است؟
جشنواره مد و لباس فجر به نسبت سایر جشنواره‌های فجر عمر کمتری دارد و تاکنون ۱۲ دوره آن برگزار شده است و در شرایطی که انتظار می‌رفت فراخوان سیزدهمین دوره آن نیز در ماه‌های گذشته منتشر شود تا طراحان و افراد حاضر در زیست‌بوم مد و لباس بتوانند خود را برای شرکت در آن آماده کنند، هنوز و در فاصله حدودا یک ماهه تا آغاز دهه فجر نه تنها فراخوانی برای جشنواره مد و لباس منتشر نشده است که حتی اصلا کارگروه ساماندهی مد و لباس به شکل رسمی اعلام نکرده است که قصد و نیتی برای برگزاری این جشنواره در موعد مقرر دارد یا خیر؟ هرچند که پیگیری‌های خبرنگار ایسنا نشان می‌دهد نیت مسئولانِ کارگروه برای برگزاری جشنواره مد و لباس فجر جدی است، اما احتمالا با توجه به زمان باقی‌مانده تا دهه فجر جای این سوال پیش می‌آید که آیا تنها نیت کردن کافی است؟ یا این تعلل ممکن است سبب اتفاقی مشابه آنچه که برای یازدهمین دوره از این رویداد رخ داد را رقم بزند و برگزاری جشنواره را به سال بعد موکول کند؟ سوالاتی از این دست که پاسخ دادن به آنها وظیفه مسئولانِ کارگروه مد و لباس است؛ همان کسانی که تقریبا ۴ ماه است که روزه سکوت گرفته‌اند!
در این بین البته آنچه که مهم‌تر از برگزاری جشنواره مد و لباس فجر است، بررسی ساختار و عملکرد کارگروه ساماندهی مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ موضوعی که بی‌راه نیست اگر از آن به عنوان سرچشمه سایر مشکلات حوزه مد و لباس، از جمله همین عدم شفافیت مسائل پیرامون برگزاری بزرگ‌ترین رویداد تخصصی در عرصه مد و لباس ایران یاد کنیم. اما ماجرا دقیقا از چه قرار است؟
ماجرای یک نهاد فرابخشیِ بلاتکلیف!
با نگاهی به تاریخچه شکل‌گیری کارگروه ساماندهی مد و لباس به عنوان نهادی که البته بارها وزارت ارشادی‌ها سعی کردند در ادبیاتِ خود از آن تحت عنوان نهادی فرابخشی یاد کنند، مهم‌ترین چیزی که به چشم می‌آید یک بلاتکلیفی در قبول مسئولیت است. در واقع این نهاد که متولی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی حوزه مد و لباس کشور است باید زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با عضویت وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، صمت، سازمان صدا و سیما، سازمان برنامه و بودجه، یک نماینده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر و سه نفر از نمایندگان صنوف ذی‌ربط (طراحان و تولیدکنندگان) فعالیت کند، اما عملا به جز وزارت فرهنگ سایر وزارتخانه‌ها مسئولیتی در قبال آن نمی‌پذیرند.
۴ ماه انتظار برای یک «به‌روزرسانی»
از سوی دیگر خوش‌خیالی است اگر فکر کنیم تکلیف این نهادِ فرابخشی در خود وزارت فرهنگ و ارشاد هم کاملا مشخص است! کارگروه ساماندهی مد و لباس یک زمان ذیل معاونت امور هنری و زمانی دیگر ذیل شورای فرهنگ عمومی فعالیت می‌کند و در نهایت نیز از اوایل سال جاری مقرر می‌شود که ذیل حوزه وزارتی فعالیت کند؛ موضوعی که نه توضیحات بیشتری درباره آن ارائه می‌شود و نه حتی سبب می‌شود اخبار تکمیلی پیرامون فعالیت‌های کارگروه منتشر شود. آخرین خبر مرتبط با حوزه مد و لباس که کارگروه منتشر کرده مربوط به اوایل مهرماه است، سایت کارگروه تقریبا ۴ ماه است که از دسترس خارج شده و مخاطبانی که به دنبال اخبار جدید از فعالیت‌های کارگروه هستند نیز با هربار مراجعه به سایت با پیام «محتوای این صفحه در حال بروز رسانی می‌باشد» روبرو می‌شوند، هرچند بی‌انصافی است اگر نگوییم طی حدود ۱۰ روز گذشته هِدِر سایت (سربرگ) تغییر کرده و این موضوع احتمالا نوید دهنده به‌روزرسانی سایت پس از ۴ ماه باشد. از سوی دیگر «کانال بله» کارگروه نیز وضعیت بهتری نداشته و با صرف نظر از تبریک و تسلیت‌های مناسبتی که منتشر کرده است، آخرین خبر منتشر شده در کانال کارگروه درباره اقدامات صورت گرفته نیز مربوط به ۷ شهریور ماه یعنی ۴ ماه قبل است.
تداومِ یک انفعال طولانی مدت
در شرایطی که سایر جشنواره‌های فجر مانند جشنواره سینما، تئاتر، موسیقی، تجسمی و … از مدت‌ها قبل اقدام به معرفی شورای سیاست‌گذاری، انتخاب دبیر، اعلام فراخوان، اعلام زمان‌بندی برگزاری و داوری آثار و … کرده‌اند، این میزان از انفعال پیرامون کوچک‌ترین عضو این جشنواره‌های هنری نه تنها منطقی به نظر نمی‌رسد بلکه حتی پذیرفتنی هم نیست. انفعالی که شاید در ابتدا به خاطر تغییراتی که در بدنه مسئولان مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درحال وقوع بود، تا حدی پذیرفتنی بود؛ اما ادامه‌دار شدن آن و به‌ویژه عدم اطلاع‌رسانی درست درباره تصمیم‌های جدیدی که پیرامون جداسازی دو بخش ملی و بین‌المللی جشنواره در دولت سیزدهم مطرح شده بود، به هیچ عنوان قابل پذیرش نبود. موضوعی که حتی انتشار گزارش انتقادیِ ایسنا پیرامون آن نیز هیچ واکنش یا پاسخی از سوی مسئولان کارگروه را در پِی نداشت و در نهایت باوجود اینکه قرار بود بخش بین‌المللی جشنواره مد و لباس فجر با عنوان «مد موقر» از ۲۸ مهر تا ۳ آبان در شهر شیراز برگزار شود، این رویداد بدون هیچ توضیحی از سوی ارشاد ملغی شد. سرنوشتی که حالا و به دنبال انفعالِ یاد شده بیم آن می‌رود که برای برگزاری جشنواره مد و لباس در بهمن ماه نیز مجددا شاهد آن باشیم.
اعتماد از دست رفته جلب می‌شود؟
جشنواره مد و لباس فجر حالا در انتظار سیزدهمین دوره برگزاری خود است و انتظار می‌رود به یک بلوغ نسبی رسیده باشد؛ بنابراین هرچند با یک کودک نوپا مواجه نیستیم که لازم باشد سیاست‌گذاری‌های آن از ب بسم‌الله تا ت تمّت تغییر کند، اما لازم است با مرور آزمون و خطاهای گذشته به فکر اصلاح مشکلاتی باشیم که سبب شده است این جشنواره تا حدی اعتبار خود را در میان فعالان حوزه مد و لباس از دست بدهد و به دنبال آن شرایطی به وجود آید که سایر جشنواره‌های خصوصی و دانشگاهی که در این حوزه برگزار می‌شوند قدرت گرفته و اعتماد فعالان حوزه را جلب کنند. جشنواره‌هایی که سیاست مشخصی دارند، از تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای در امان هستند، در دوره‌های زمانی مشخصی برگزار می‌شوند و در نهایت برای برگزارکنندگانشان اهمیت دارند؛ یعنی دقیقا شرایطی در نقطه مقابل جشنواره مد و لباس فجر!
منبع: ایسنا
