«از بهر تا نحر»؛ ماجرای این کتاب ساده دردسرساز چیست؟

از وقتی ماشین کشتار رژیم صهیونیستی در غزه روشن شد، بسیاری از اهالی فکر و فرهنگ در حمایت از مردم فلسطین در جهان هم‌صدا آزادی فلسطین و مردم مظلوم آن را فریاد زدند. این برای اولین‌بار از سال 1948 یعنی از روز نکبت تاکنون است که جهان شاهد این اجماع در میان اهالی فرهنگ و هنر در قبال وضعیت فلسطین و فلسطینیان است.

طی بیش از یک سال گذشته در کنار شکل‌گیری کمپین‌های متعدد، آثاری نیز در مناطق مختلف جهان در حمایت از مردم غزه منتشر شده است؛ آثاری که در آن ضمن اشاره به سال‌ها رنج و محنت مردم فلسطین، سیستم رژیم صهیونیستی را نشانه گرفته و آن را آپارتاید جدید توصیف کرده‌اند.

کتاب «از بهر تا نحر» از جمله آثار طراحی شده در ماه‌های اخیر در آفریقای جنوبی است که توانسته نظر بسیاری از مخاطبان در سراسر جهان را به خود معطوف کند. این اثر که تاکنون 13 هزار نسخه از آن به فروش رفته، یک کتاب مصور و به اصطلاح رنگ‌آمیزی برای کودکان و نوجوانان است که با الهام از تاریخ، فرهنگ و وقایع اجتماعی سیاسی فلسطین توسط ناتی نگوبان طراحی شده است.

نگوبان در این کتاب ضمن ارائه تصاویری از جغرافیای غزه، به شخصیت‌های مطرح فلسطینی مانند ادوارد سعید و برخی از فعالان فرهنگی شهید در جنگ غزه پرداخته است که از این جمله می‌توان به خبرنگاران شهید مانند شیرین ابوعاقله و رفعت العریر، از شاعران سرشناس فلسطینی اشاره کرد؛ با آخرین سروده او:

اگر قرار است بمیرم
تو باید زنده بمانی
تا داستان مرا روایت کنی …

او همچنین در این کتاب تلاش کرده تا پیوندی میان این بخش از تاریخ فلسطین با آفریقای جنوبی در دوران آپارتاید برقرار کند؛ مانند تصاویر کودکانی از آفریقای جنوبی و فلسطین در کنار یکدیگر و یا تصویری از رهبر محبوب سیاه‌پوستان، نلسون ماندلا به همراه این جمله به نقل از او: «ما خوب می‌دانیم که آزادی ما کامل نیست مگر با آزادی فلسطینیان».

انتشار این کتاب هرچند با استقبال مواجه شده و قرار است در آینده‌ای نزدیک در نیویورک، بریتانیا و موزامبیک توزیع و به زبان پرتغالی نیز ترجمه و عرضه شود؛ برای صهیونیست‌ها دردسرساز و به ترویج خشونت علیه یهودیان و تروریسم از سوی آنها متهم شده است.

انگوبان که تصویرگر جوانی است، همواره تلاش کرده آثارش پیوندی با وقایع اجتماعی سیاسی داشته باشد. کتاب «از بهر تا نحر» نیز از این قاعده مستثنی نیست. او این اثر را دروازه‌ای برای ورود به داستان فلسطین می‌داند و می‌گوید تلاش دارد در آن به بی‌عدالتی‌هایی که پس از یوم‌النکبه بر فلسطین تحمیل شده، بپردازد.

اما به سرانجام رساندن این اثر به همین سادگی نیز نبوده است. انگوبان برای طراحی تصاویر کتاب، ضمن بررسی و مطالعه درباره فلسطین، آثار مصور در این زمینه را نیز بررسی کرده تا به طرح مورد نظر خود برسد: «ایده این بود که مضامین آزادی فلسطین، تاریخ، مقاومت و امید را در سراسر کتاب منتقل کنیم. ما می‌خواستیم کتاب تا حد امکان جشن‌گیرنده و امیدوارکننده باشد تا مطمئن شویم که بچه‌ها تا حد امکان با کتاب درگیر هستند. ما با روزنامه‌نگاران و محققان فلسطینی مشورت کردیم تا مطمئن شویم که این کتاب مناسب و هیجان‌انگیز است تا بچه‌ها بتوانند از آن بیاموزند.»

به گفته او؛ «این کتاب فقط یک کتاب رنگ‌آمیزی نیست. بلکه به دنبال آموزش مردم در تمام سنین در مورد فرهنگ و تاریخ متنوع فلسطین و کمک به آنها برای درک عمیق‌تر از درگیری‌های جاری است که در ماه‌های گذشته بر این خاک تحمیل شده است. خوانندگاه می‌توانند با رنگ‌آمیزی تصاویر و ایجاد نقاشی‌های دیواری خود، به طور تعاملی با وقایع این کشور درگیر شوند. کودکانی که این کتاب را می‌خوانند، با درک بهتری از فلسطین و مردمش، آن را به پایان خواهند رساند.»

این تصویرگر همچنین از حمله صهیونیست‌ها به صفحه مجازی خود خبر داد و اضافه کرد: «هدف این کتاب صرفاً بازگو کردن داستان فلسطین و مبارزه آنها برای آزادی است. من از طریق لینکدین با پیام‌های نفرت‌آمیز بمباران شده‌ام، و برخی می‌گویند که من صلاحیت صحبت در مورد درگیری خاورمیانه را ندارم. همچنین به ترویج نسل‌کشی مردم یهود متهم شده‌ام. من در حالی این پیام‌های نفرت‌انگیز را دریافت می‌کنم که کودکان و والدینشان هر روز زیر بمباران رژیم صهیونیستی سوزانده شده‌اند.»

او ادامه داد: «من آگاه هستم که این شکایات تلاشی برای ارعاب ناشر و تسلیم شدن من است. مردم فلسطین شایسته این هستند که داستانشان گفته شود و به عنوان یک هنرمند تجسمی و نویسنده، این مسئولیت من است که در آموزش سیاسی جوانان خود سهیم باشم.»

نگوبان با به تصویرکشیدن تاریخ فلسطین، به مخاطب خود یادآوری می‌کند که فلسطین پیش از حضور اسرائیل، کشوری آباد و شاد بود که مردمانش قرن‌ها با وجود آیین‌های مختلف اسلام، مسیحیت و یهود در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند.

منبع: تسنیم