از بالا گرفتن غائله حراج تهران تا درخت «تجسمی فجر» که جایگزین طوبا شد
هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت؛
هفته گذشته، هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در اقصی نقاط ایران افتتاح شد، همچنین به دلیل فروش تابلویی از رضا عباسی در بیست و دومین حراج تهران، مسئولان وزارت میراث فرهنگی واکنش نشان دادند.
آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود. در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم تا گوشه‌ای از این مهجور بودن را جبران کنیم. هرچند جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمهسازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم را فراهم می‌کند. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی هفته و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.
آغاز هفدهمین «تجسمی فجر» در شیراز
هفدهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر که با بخش‌های مختلفی در این دوره برگزار شده است، از روز ۲۱ بهمن و با بخش «سرزمین من» در استان‌های مختلف آغاز به کار کرد و زنگ شروع جشنواره در نگارخانه سرو شهر شیراز به صدا درآمد.
بخش «سرزمین من» بخش ویژه استان‌ها در هفدمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که در سال‌های گذشته با عنوان «تجسم هنر» برگزار شده است. رویکرد امسال این بخش توجه به خرده فرهنگ‌ها، آداب و رسوم و هنرهای بومی استان‌های کشور است.
ردپای درویش عبدالمجید و علی گلستانه در تجسمی فجر
۴۰ اثر خوشنویسی شکسته نستعلیق متعلق به درویش عبدالمجید طالقانی و علی اکبر گلستانه در بخش جانبی هفدهمین جشنواره تجسمی فجر با عنوان «گنجینه‌ها» از روز ۲۴ بهمن در موزه خوشنویسی به نمایش گذاشته شد و تا ۸ اسفند برپا خواهد بود.
درویش عبدالمجید مهرانی طالقانی خوشنویس، شاعر و عارف قرن دوازدهم ایران است. عبدالمجید در جوانی به قزوین رفت و پس از یادگیری اصول اولیه خوشنویسی به اصفهان مهاجرت کرد. وی متخلص به «مجید» بود و از نوابغ خوشنویسی خط شکسته نستعلیق در تاریخ خوشنویسی ایران به‌شمار می‌رود. علی‌اکبر حسنی حسینی معروف و ملقب به سید گلستانه نیز از خوشنویسان صاحب‌نام و از سرآمدان خط شکسته نستعلیق در قرن سیزدهم هجری است. سید گلستانه از شیوه درویش عبدالمجید در شکسته نستعلق پیروی می‌کرد. او اقلام مختلف شکسته از خفی و جلی را خوشنویسی کرد و دارای آثاری بسیار ممتاز است.
«درخت زرین» تجسمی فجر هم از ۲۶ بهمن بار داد
مراسم افتتاحیه بخش کیوریتوریال هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر که با عنوان «درخت زرین» به جای «طوبای زرین» جشنواره تجسمی فجر نام‌گذاری شده است، عصر جمعه ۲۶ بهمن در مجموعه آسمان فرهنگستان هنر برگزار شد.
در این نمایشگاه که تا ۸ اسفند برپاست، ۶۶ اثر هنر تجسمی از ۶۶ هنرمند، به اضافه یک پرفورمنس با عنوان «تن‌هایی که ایستاده می‌میرند» که در روز افتتاحیه اجرا شد، به نمایش درآمده است.
جمشید حقیقت شناس کیوریتور بخش «درخت زرین»، این نمایشگاه را به موجودی که چهار هزار سال در این سرزمین زیسته و ما با آن تمدن خودمان را ساختیم، تقدیم و بیان کرد: اگر جهانی را درک کردیم به یمن توجه به این موجود عزیز؛ درخت چهار هزار ساله سرو بوده است. سعی کردیم این نمایشگاه آغازی برای توجه به این موجود ارزشمند یعنی درخت چندهزارساله باشد.
نمایشگاه انقلابی «تجسمی فجر» در نیاوران افتتاح شد
همچنین نمایشگاه عکس «یادداشت‌های یک دوربین» به عنوان بخش ویژه هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر دوشنبه ۲۹ بهمن در فرهنگسرای نیاوران آغاز به کار کرد و تا ۶ اسفند در فرهنگسرای نیاوران ادامه خواهد داشت.
در این نمایشگاه که با همکاری انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس برگزار شده، حدود ۷۰ اثر که ستبون از وقایع انقلاب اسلامی ایران گرفته، به نمایش درآمده است. به گفته عباس میرهاشمی کیوریتور نمایشگاه و عضو شورای سیاستگذاری هفدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، ورود ستبون به عرصه بین‌المللی با عکاسی از انقلاب اسلامی آغاز شد و او همیشه نگاهی احترام آمیز به انقلاب اسلامی مردم ایران داشته و دارد.
گشایش «جشن‌ها و جشنواره‌ها» تجسمی فجر در موزه گرافیک
بخش «جشن‌ها و جشنواره‌ها» جشنواره هفدهم نیز طی مراسمی با حضور هنرمندان از سراسر کشور و نیز هنرمندان از ۵ کشور همسایه کار خود را آغاز کرد. در آیین گشایش این بخش، دبیرکل جشنواره، مدیر موزه گرافیک، استادان به نام تجسمی، مدیران هنری و هنرمندان بخش «سرزمین من» از ۳۱ استان کشور حضور داشتند. همچنین پنج هنرمند و استاد دانشگاه از کشورهای عراق، امارات و کویت نیز در این مراسم شرکت کردند.
بهرام کلهرنیا دبیرکل هفدهمین جشنواره تجسمی فجر در این مراسم در سخنانی کوتاه «مشارکت» را گوهر گمشده فضای هنری کشور عنوان کرد و تغییرات به وجود آمده در اجرای جشنواره را ضامن حضور مجدد هنرمندان در فضای هنری دانست.
وی به حضور ۵۳ هنرمند و دبیر هنری از ۳۱ استان کشور در تهران اشاره کرد و گفت: امروز شرایطی فراهم شد که هنرمندان شهرهای مختلف کشور با گالری‌داران پایتخت دیدار و تبادل نظر کردند. این زمینه‌ای است برای حضور هنرمندان ناشناس در فضای جدی هنری و امری مبارک است.
در ادامه مراسم، هنرمندان دعوت شده ار کشورهای همسایه در سخنانی کوتاه، از حضور خود در ایران ابراز مسرت کردند.
پرویز ایزدپناه از پیشگامان آبرنگ ایران درگذشت
پرویز ایزدپناه ۲۷ بهمن در ۸۵ سالگی در تهران دارفانی را وداع گفت. پیکر این هنرمند فقید در شهر محل تولدش یعنی سلماس به خاک سپرده شد.
پرویز ایزدپناه ۲۲ اسفند ۱۳۱۸ در شهر سلماس متولد شد. کودکی و نوجوانی را در تبریز با اشتیاق به موسیقی و نقاشی گذرانید و پس از اخذ دیپلم از هنرستان میرک تبریز از اواخر دهه سی به تهران آمده و لیسانس نقاشی را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و فوق لیسانس انیمیشن را از دانشگاه فارابی تهران دریافت کرد. وی از جمله استادان دانشکده هنر دانشگاه تهران و از پیشگامان و یکی از نام آورترین آبرنگ سازان تاریخ ایران است.
غائله حراج تهران بالا گرفت و قانونی بودن آن زیر سوال رفت!
در هفته‌ای که گذشت، پس از فروش اثر تاریخی منتسب به رضا عباسی در بیست و دومین حراج تهران در روز جمعه ۲۶ بهمن، جنجال‌ها نسبت به قانونی بودن فروش این اثر و همچنین اصالت آن، بالا گرفت.
این حراج در حالی برگزار شد که ساعاتی مانده به آغاز حراج، لیلا خسروی سرپرست اداره کل موزه‌های معاونت میراث فرهنگی، به فروش آثار هنرهای سنتی که قدمت آنها به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد و در حراج تهران برای فروش ارائه شده، واکنش نشان داد. روز بعد از برگزاری نیز، حراج تهران نسبت به سخنان سرپرست اداره کل موزه‌های معاونت میراث فرهنگی واکنش نشان داد و بیانیه‌ای صادر کرد که در آن از قانونی بودن فروش اثر رضا عباسی با قدمتی بالای صد سال سخن گفت.
اما پس از غائله چند روزه بر سر قانونی بودن این حراج، روز ۲۹ بهمن در نشستی خبری، مسئولان وزارت میراث فرهنگی درباره حراج این تابلو واکنش نشان دادند و درباره اینکه گفته شده بود، مجوز حراج را صادر کرده‌اند، توضیحاتی دادند.
علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاون میراث فرهنگی با بیان اینکه مجوز برای حراج آثار معاصر کم‌تر از ۱۰۰ سال را وزارت ارشاد باید بدهد، گفت: برای این حراج مکاتبات زیادی شده است. ما گفتیم که باید اصالت آن سنجیده شود. یگان حفاظت هم ورود کرد. سازمان بازرسی هم این پرونده را در دست بررسی دارد. در چهار سال اخیر مجوز حراج‌ها به حداقل و یک یا دو مورد رسید که برای آنها هم سختگیری کردیم. ما هم مثل شما نگرانی‌هایی داریم. چطور می‌توان اثری در سال ۱۴۰۳ معاصر باشد، ولی سال بعد که دوباره مطرح می‌شود بگوییم یک قرن گذشته و حالا تاریخی شده است؟ این‌ها جزو آئین‌نامه‌ای است که اصلاح خواهیم کرد.
صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی هم گفت: بیانیه وزارت میراث فرهنگی در این باره رسمی است و مؤسسات باید آن را بپذیرند.
بیانیه‌ای که صالحی امیری به آن اشاره کرد به این موضوع تاکید داشت که بر اساس قانون حفاظت آثار ملی و فرهنگی مصوب ۱۳۰۹ و آئین‌نامه‌های اجرایی آن، فروش و خروج هرگونه اشیا و آثار تاریخی و فرهنگی با قدمت بیش از ۱۰۰ سال بدون اخذ مجوز از معاونت میراث فرهنگی، ممنوع و غیرقانونی است.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
اولین رویداد «فضا، مکان» پروژه‌ای از امیر راد در گالری ماد، نمایشگاه «باغ موروثی» در گالری اعتماد، نمایشگاه «۳ در ۳» و «مرده‌ریگ» شامل آثار چاپ دستی در گالری اُ، نمایشگاه «اتاق رستم» در گالری ثالث، نمایشگاه «درد دل؛ سفری از درون به برون» در گالری ویستا، نمایشگاه «سفر سه / خانه روشنان» در گالری شریف، نمایشگاه «آن سوی بافت» در گالری باوان، نمایشگاه «آن درخت آشنا» در گالری سهراب، نمایشگاه «صبحانه در تهران، ناهار در پاریس» در گالری دنا و نمایشگاه «هدیه‌های نوروزی» در گالری هفت ثمر، از جمله نمایشگاه‌هایی است که عصر جمعه سوم اسفند افتتاح می‌شوند.
منبع: مهر
