هیچ وقت «کارگردانی» نکردم اما مانند یک «کارگردان» به «داستان» نگاه کرده‌ام
هوشنگ مرادی‌کرمانی:
هوشنگ مرادی‌کرمانی در نخستین رویداد فرهنگی-هنری «هنرگان کتاب» گفت: از سه سال پیش نوشتن را کنار گذاشته‌ام و اعتقاد دارم که دیگر نوبت جوان‌ترهاست.
نخستین رویداد فرهنگی-هنری «هنرگان کتاب» عصر پنجشنبه (۱۶ اسفند ۱۴۰۳) به همت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و رسانه و با همکاری معاونت امور هنری و سازمان سینمایی در مجتمع فرهنگی «باغ زیبا» برگزار شد.
در این مراسم که با حضور محسن جوادی، سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نادره رضایی، معاون امور هنری، رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی، نیکنام حسینی‌پور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی و مشاور وزیر، ایوب دهقانکار، مشاور علمی، فرهنگی و مدیریتی معاونت امور فرهنگی، علیرضا نوری‌زاده، سرپرست اداره کل مجامع و فعالیت‌های فرهنگی، مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنرمندان و اهالی قلم برگزار شد، هوشنگ مرادی‌کرمانی، نویسنده برجسته حوزه کودک و نوجوان با اشاره به اقتباس از آثارش اظهار کرد: پیش از انقلاب اسلامی یکی از آثارم اقتباس شد که چندان موفق نبود؛ اما نخستین اقتباس خوب از آثارم به «کاکلی» اختصاص دارد که پس از انقلاب اسلامی انجام شد.
وی با تاکید بر تاثیر ادبیات بر سینما و هنر عنوان کرد: اندیشه و ذهن من در زندگی و زمان خلق داستان‌هایم تصویری بوده است و در زمان نگارش، تصاویر و صحنه‌های فیلم را در ذهنم می‌آفرینم. من هیچ وقت کارگردانی نکردم، اما مانند یک کارگردان به داستان نگاه کرده‌ام و کلمات را کنار هم قرار داده‌ام.
این نویسنده برجسته حوزه کودک و نوجوان و خالق داستان ماندگار «قصه‌های مجید» با بیان خاطراتی از کودکی خود به تاثیر تصویر در شکل‌گیری اندیشه و ذهن، اشاره کرد و گفت: از کودکی عاشق فیلم بودم و حتی مدتی در سینما کار کردم و یکی از دلایل تحصیلم در هنرستان همین علاقه به فیلم و سینما بوده است.
وی ادامه داد: روزی یکی از دوستانم از من پرسید، کتاب مکتوب به شکل امروزی تا کی می‌ماند؟ من پاسخ دادم تا زمانی که مادران به فرزندشان شیر می‌دهند و زبان فارسی باقی است. زبان فارسی را باید تقویت کنیم و بهترین شیوه حفظ و گسترش این زبان، خواندن و نوشتن است.
مرادی کرمانی با اشاره به اینکه از سه سال پیش نوشتن را کنار گذاشته و اعتقاد دارد، دیگر نوبت جوان‌ترهاست، گفت: نمی‌توانم بگویم که کدام فیلم یا سریالی را که از آثارم اقتباس شده است، بیشتر دوست دارم؛ اما می‌توانم این طور بگویم که هر اثر اقتباسی را که مردم دوست داشته باشند و با آن بیشتر خنده در صورت‌شان ظاهر شده، برایم جذاب‌ترین کارم است.
«هنرگان کتاب» هم‌نفسی و درهم‌تنیدگی کتاب و هنر است
در ادامه این مراسم بنفشه اعرابی، دبیر «هنرگان کتاب» با بیان اینکه این رویداد با هدف بازنمایی پیوند کتاب، ادبیات و هنر برگزار شده، تاکید کرد: هنر پناهنگاه انسان و تنها ناجی او در عصری است که اطلاعات ناراست و رسانه‌های هدفمند بر همه‌چیز سایه افکنده‌اند. شایسته‌ترین راه نجات، پیوند و همگرایی هنرهای مختلف است و چه وجه اشتراکی شایسته‌تر از کتاب؟ «هنرگان کتاب» هم‌نفسی و درهم‌تنیدگی کتاب و هنر است.
وی افزود: در این مسیر با برگزاری نخستین همایش با اشتیاق و عزمی استوار گام برداشته‌ایم تا طرحی نو دراندازیم؛ اما این آغاز راه است. ادامه این آوردگاه فرهنگی، جز با حضور و همراهی فرهیختگان ممکن نخواهد بود.
هنر با کمک کردن به کتاب، مفاهیم دانش را منتقل می‌کند
امیر هوشنگ آقامیری، نگارگر و تذهیب‌کار کتاب‌های نفیس نیز در این رویداد درباره تحول هنر کتاب‌آرایی از سنت تا مدرنیته توضیح داد و گفت: در سال‌های اخیر که مشغول پژوهش درباره هنر بودم، به علومی دست یافتم و فلسفه هنر را از زاویه‌ای دیگر بررسی کردم.
وی ادامه داد: هنر را می‌توان علمی میان‌رشته‌ای و مرتبط با فلسفه دانست؛ از زمان سقراط تاکنون شنیده‌ایم که هنر یک مفهوم انتزاعی است؛ اما آیا درحقیقت هنر قابل مشاهده است یا در مجسمه و نقاشی جلوه می‌کند؟ هنر یک زبان مشترک و رسانه است که با کمک کردن به کتاب، مفاهیم دانش را منتقل می‌کند. نه تنها دانش را به بهترین شکل منتقل می‌کند بلکه یک پل ارتباطی بین تمام عناصر جهان و در همه چیز جاری است.
این هنرمند با اشاره به آینده کتاب‌آرایی گفت: ما امروز از عصر ارتباطات هم عبور کرده‌ایم و وارد دوران هوش مصنوعی شده‌ایم. امروز دیگر کتاب است که ما را می‌خواند و وقتی صفحه‌ای را در فضای مجازی مطالعه می‌کنیم، هوش مصنوعی سلیقه ما را بررسی می‌کند و بر اساس آن به ما اطلاعات از منابع دیگر را پیشنهاد می‌دهد.
آقامیری در پایان صحبت‌هایش تاکید کرد: ترکیب هنر و علوم میان‌رشته‌ای، هنری را ایجاد کرده که به سلامت ذهن، جسم و روان کمک می‌کند و باعث شکوفایی خلاقیت می‌شود.
در جهان امروز دیگر اقتباس کفایت نمی‌کند
محمدرضا شعیری، نویسنده و منتقد ادبی نیز در سخنانی با تاکید بر اینکه افت تولیدات فرهنگی موجب مرگ‌آفرینی جوامع می‌شود، گفت: جوامعی که نمادسازی نمی‌کنند و تصور دارند نماد سابق کافی است، دچار مرگ می‌شوند. «ماهی سیاه کوچولو» یک نماد ایرانی و «شازده کوچولو» یک نماد غربی است که اولی در کتاب محدود شد و دومی وارد انواع هنرها شد و به شهرت جهانی رسید. باید نمادهای جدید را تولید کنیم و یا نمادهای گذشته را به نمادهای جدیدتر تبدیل کنیم. در جهان امروز دیگر اقتباس کفایت نمی‌کند و به امتزاج رسیده‌ایم. به عبارت دیگر خلاقیت هنری امروز نتیجه انتقال، تطبیق و امتزاج پدیده‌هاست.
وی با تاکید بر اینکه در ایران قابلیت بالای ادبیات، به‌عنوان رسانه‌ای که انواع هنرها را رشد می‌دهد، مغفول مانده است، افزود: تولید نماد با کمک گرفتن از ادبیات زندگی‌آفرین است و جامعه‌ای که نماد نمی‌سازد به سمت مرگ پیش می‌رود.
اقتباس، کیمیاگری است
در ادامه میثم یزدی، پژوهشگر و نویسنده نیز در سخنانی درباره گرایش‌های جهانی و نوین در مطالعات اقتباس و هنرهای نمایشی صحبت کرد و گفت: اقتباس را می‌توان کیمیاگری دانست و شاید به همین دلیل است که امروز بیش از هرچیزی به مباحث سالمندی و محیط‌زیستی در فیلم‌های اقتباسی جهان پرداخته می‌شود.
اقتباس عین خلاقیت است
بهمن نامور مطلق، پژوهشگر و رئیس سابق فرهنگستان هنر نیز که یکی از سخنرانان این مراسم بود با اشاره به اهمیت اقتباس گفت: اقتباس عامل تغییر و شاخص پیشرفت و انسجام است. ما همان متن‌هایمان هستیم. امروزه هنر، ادبیات و علوم مختلف به هم ارتباط دارند و به یاری هم می‌آیند؛ در این مسیر اگر می‌خواهیم اقتباس جدی انجام شود باید به نظریه‌پردازی برسیم. اقتباس عین خلاقیت است و باید نهادی به عنوان متولی به فرهنگسازی، روش‌سازی، نظریه‌پردازی و ساختارسازی در اقتباس بپردازد.
در ادامه این مراسم با حضور محسن جوادی، سرپرست معاونت امور فرهنگی، نادره رضایی، معاون هنری و رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از هوشنگ مرادی کرمانی و دیگر هنرمندان و نویسندگان که درحوزه کتاب، سینما و اقتباس فعالیت کردند، تجلیل شد.
این مراسم تا اذان مغرب به افق تهران ادامه داشت و بعد از آن مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار هنرمندان، اهالی قلم و اصحاب رسانه به ضیافت افطار پرداختند.
منبع: سینماپرس
