موضوع فیلم «صیاد» حساسیتبرانگیز بود/ واقعیتها را گفتیم تحریف نکردیم
گفتوگو با جواد افشار، کارگردان فیلم سینمایی«صیاد»

مهدیه مالکی؛ جواد افشار، کارگردان فیلم سینمایی «صیاد» درباره چالشهای تولید و ساخت این فیلم گفت: سکانسهای فیلمبرداری سقوط هلیکوپتر بنیصدر در فیلم صیاد با سقوط هلیکوپتر شهید رئیسی همزمان شد که این تقارن حال ما را دگرگون کرد و موجب شد ارتش، نیروها و امکانات در حالت آمادهباش قرار بگیرند و علاوه بر اینکه سقوط هلیکوپتر رییسجمهور که برای اولین بار در فیلمی ساخته میشد همزمان شود با اولین سقوط هلیکوپتر یک رییس جمهور در جهان، کار ما نیز چند روزی به وقفه افتاد که این تغییر برنامهها، شرایط ما را سخت و دگرگون کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که صحنههای رودرویی شهید صیاد با بنیصدر تا چه اندازه چالش برانگیز بوده است خاطرنشان کرد: در سالهای قبل، ویدئوهایی از بنی صدر دیده بودم که اتهاماتی را به این شهید بزرگوار زده بود که از این نسبتهای نادرست و ناروا خیلی حالم بد میشد؛ در این ویدئو بنی صدر مدعی شده بود که به صیاد شیرازی می گویند«چرا بچه های مردم را به کشتن میدهی؟» و شهید صیاد جواب میدهد«خب به بهشت می روند» در حالی که این حرفها دروغ بود و امکان ندارد صیاد شیرازی به عنوان یک فرمانده نظامی چنین حرفی زده باشد. فرمانده، نیروهایش از فرزندانش برایش عزیزتر هستند ضمن اینکه فرمانده به دنبال پیروزی نیروهایش است بنابراین هم از بعد تاکتیکی و نظامی هم از بعد انسانی و احساسی امکان ندارد صیاد شیرازی چنین حرفی زده باشد. در هر صورت این اتهامی بود که بنی صدر در مصاحبههایش نسبت به شهید صیاد شیرازی بیان کرده بود و من خیلی خوشحال شدم که این فیلم فرصتی شد تا به این موضوع بپردازیم و حقیقت را به تصویر بکشیم.
صدایی که خانواده شهید را خشنود کرد
کارگردان سریال تلویزیونی «گاندو» با اشاره به اینکه از ابتدا قرار بود برای صدای شهید صیاد شیرازی از هوش مصنوعی استفاده کنیم یادآور شد: قرار بود این تکنیک حتی برای تصویر و شبیهسازی برخی چهرهها نیز استفاده شود که بعدا منصرف شدیم ولی برای صدا این موضوع از ابتدا طرح شده بود و در صدد تهیه نرمافزارهای پیشرفتهتر این تکنیک بودیم ولی نمیخواستیم صددرصد صدای خود شهید صیاد شیرازی را برای کاراکتر نقش ایشان استفاده کنیم. گرچه این قابلیت وجود داشت ولی از این تکنیک برای شبیه شدن صدای علی سرابی به صدای شهید صیاد شیرازی استفاده کردیم.
افشار با اشاره به اینکه این تکنیک کار پرزحمتی بود و می بایست بر تک تک کلمات اجرا می شد خاطرنشان کرد: بیشتر کار اصلی صدا گذار را این بخش به خود اختصاص داد، البته این شباهت برای بخشی از مخاطب که از نزدیک شهید صیاد را دیده اند یا با ایشان ارتباط داشتهاند جذاب و نوستالژیک است ولی برای عموم مردم ممکن است این تشابه صدا خیلی تفاوتی نکند. یادم هست خانواده و همرزمان شهید خیلی احساس خوبی نسبت به این موضوع داشتند و همین امر موجب دلگرمی ما برای استفاده از این تکنیک بود.
واقعیتها را بیان کردیم
وی در پاسخ به اینکه نترسیدید که پرداختن به اختلافات میان ارتش و سپاه در آن برهه از زمان انتقاداتی را در پی داشته باشد؟ گفت: ما میدانستیم که حساسیتهایی نسبت به این موضوع وجود دارد و ممکن است هزینههایی نیز برای ما درپی داشته باشد ولی اگر منصفانه نگاه کنیم همه این موضوعات برگرفته از صفحات تاریخ کشور بود و ما چیزی را تحریف نکرده و واقعیت ها را بیان کردیم چون در آن برهه از زمان ارتش یک تاکتیکی را اتخاذ می کرد و سپاه تاکتیک دیگری داشت و ما بخشی از این اختلاف دیدگاه تاکتیکی جنگ را بیان کردیم و طبیعی است که این تفاوت دیدگاه ها، تعدد آرا و اختلاف نظر را در پی داشته باشد ضمن اینکه اگر ما این اختلاف نظرها را بیان نمیکردیم، نمیتوانستیم به اصل موضوع که وفاق و وحدت بین نیروها بود، برسیم؛ تلاش ما در این فیلم نشان دادن چگونگی رسیدن به وحدت و وفاق میان نیروهای سپاه و ارتش بود که شهید صیاد شیرازی شخصا برای این موضوع خیلی زحمت کشیدند و هزینه دادند که در این فیلم به این زحمات صیاد شیرازی پرداخته شده است.
تلاش شهید صیاد برای وفاق سپاه و ارتش
کارگردان فیلم سینمایی «صیاد» در پاسخ به اینکه نظر نیروهای ارتش و سپاه نسبت این فیلم چه بود گفت: ارتش خیلی موافق این امر بود چون همه وقایع بر اساس واقعیت و مستندات تاریخی بود گرچه عقیده داشتند به این موضوع کم پرداخته شده و می توانستیم بیشتر نیز بپردازیم؛ بخش انقلابی ارتش آن سالها خیلی به تغییر معادلههای جنگ به نفع کشور کمک کرد و موجب پشتیبانی کل نیروهای مسلح شد و برخی از برادران ارتشی اعتقاد داشتند که باید بیشتر به این بخش پرداخته میشد از طرفی سپاه آن روزها ساختار معین و منظمی نداشت و به شکل انقلابی و با حمایتهای مردمی حماسههای شگفتانگیزی خلق کرد و فتح و بازپسگیری شهرهای اشغال شده مانند سوسنگرد و بستان، خرمشهر و حصر آبادان و … موارد کم اهمیتی نبودند و خیلی برای آن زحمت کشیدند و مهم آن بود که صیاد شیرازی در آن سال ها خیلی تلاش کرد تا این وفاق به وجود آید.
علی سرابی بهترین گزینه بود
افشار درباره روند انتخاب علی سرابی در نقش صیاد شیرازی گفت: از نظر من علی سرابی به خاطر همیت، جدیت و توانمندی و تکنیک و علاوه بر آن بخاطر میزان ارادت و علاقه مندیاش به خود شهید صیاد شیرازی بهترین گزینه برای ایفای نقش صیاد بود. البته گزینه هایی دیگری نیز مطرح بودند که یا در مرحله تست گریم حذف شدند یا طی گفتوگوهایی که صورت گرفت به دلایلی به نتیجه نرسیدیم، در نهایت به این نتیجه رسیدیم که برای این نقش از چهرههای شناخته شده و سلبریتی استفاده نکنیم چون ممکن بود باورپذیری نسبت به این شهید بزرگوار را کم کند به همین دلیل به دنبال چهرهای بودیم که در عموم جامعه نسبت به چهرههای مشهور، از چهرهی کمتر شناخته شده در عین حال توانمندی استفاده کنیم و خوشبختانه این اتفاق با حضور علی سرابی اتفاق افتاد.
منبع: صبا