اولین حضور حضرت عباس (ع) در ادب فارسی؛ «علی‌نامه» نخستین حماسه شیعی
محمد مرادی در یادداشت‌هایی به بررسی «شعر عاشورایی» پرداخته، این گونه شعر را از آغازین قدم‌های شعر فارسی پیگیری کرده و در هشتمین قسمت آن، به ریشه‌شناسی بعضی کلیدواژه‌های عاشورایی پرداخته است.
محمد مرادی شاعر، منتقد ادبی و استاد دانشگاه در سلسله یادداشت‌هایی به بررسی «شعر عاشورایی» پرداخته و این گونه شعر را از آغازین قدم‌های شعر فارسی پیگیری کرده است.
دقیق شدن در لحظات و دقایق و ظرایف شعر عاشورایی، از ویژگی‌های یادداشت‌های مرادی است که خواندن آن را برای علاقه‌مندان به ادبیات و شعر عاشورایی مغتنم می‌کند.
مرادی در هشتمین قسمت از این یادداشت‌ها، به ریشه‌شناسی بعضی کلیدواژه‌های عاشورایی در شعر و ادب فارسی پرداخته است.
در ادامه قسمت هشتم «شعر عاشورایی» را می‌خوانید:
در سده پنجم هجری، علاوه بر اشعار اشاره شده و تلمیحات عاشورایی، ابیاتی را می‌توان دید که یادآور برخی کلیدواژه‌های شعر عاشورایی است و در ریشه‌شناسی این گونه اهمیت دارد.
برای مثال، عنصری، دومین شاعری است که در دیوانش از شمر نام برده و او را در تضاد با خضر نبی (ع) قرار داده است. (دیوان عنصری، ص ۳۴۹)
دیگر شاعر این دوره، اسدی توسی (ف ۴۶۵)، در مناظره شب و روز که در مجمع الفصحا ثبت شده، در تفضیل روز بر شب، از چهار روز به عنوان مهم‌ترین و ارجمندترین روزها یاد کرده که یکی از این چهار روز، عاشوراست:
عید و آدینه‌ی فرخ، عرفه، عاشورا
همه روز است چو بینی به ام از عقل و فهم (شاعران بی‌دیوان مدبری)
از دیگر آثار مهم در قرن پنجم، علی‌نامه، سروده شاعری ربیع نام را باید نام برد که گویی به سال ۴۸۲ نوشته شده و نخستین حماسه شیعی موجود است.
در این منظومه که با موضوع روایت جنگ‌های تاریخی حضرت امیر (ع) سروده شده، بارها از نقش تاریخی و حضور امام حسین (ع) در نبردها سخن به میان آمده است. از دیگر جنبه‌های مهم این اثر، درج نخستین اشارات به حضرت عباس (ع) در ادب فارسی است که در خلال روایت دوران حکومت علی (ع)، نشانه‌هایی از آن را می‌توان دید.
منبع: مهر
