نکوداشتی برای شاپور شهبازی
نکوداشت زادسال زنده‌یاد پِروفسور شاپور شهبازی، تاریخ‌نگار و باستان‌شناس پرآوازۀ شیرازی با پشتیبانی خانواده او و همراهی شماری از دوستداران تاریخ و فرهنگ ایرانی در شیراز برگزار شد.
سیاوش آریا، پژوهشگر میراث فرهنگی درباره این نکوداشت که دوم شهریورماه برگزار شد، نوشت: «شهریورماه که از راه می‌رسد، ناخودآگاه نام دو تن از بزرگان تاریخ و فرهنگ و ادب ایرانی در ذهن و اَندیشه‌ام نقش می‌بندد، یکی در آغازین روز شهریورماه و سالگرد درگذشت شادروان دکتر پرویز ناتل خانلری، استاد ادب پارسی، زبان‌شناس، چکامه سُرا (شاعر) و نویسنده است که دفترهای سودمندی را در زمینه ادبیات به یادگار گذاشته که همچنان جزو سرچشمه‌های معتبر است و دیگری که در نیمۀ نخست شهریور ماه زادسالش (زادروز) یادآور زنده‌سازی تاریخ و فرهنگ باستانی ایرانیان به شمار می‌آید و کسی نیست به جز زنده‌یاد پِروفسور شاپور شهبازی، تاریخ‌نگار، باستان‌شناس، زبان‌شناس و شاهنامه پژوه پرآوازۀ ایرانی که در جهان زبانزد است و نوشته‌ها و کتاب‌های او همچنان از سرچشمه‌های مهم تاریخ باستانی ایران است و مورد مراجعه پژوهشگران و نویسندگان ایرانی و باختری (غربی). اما شادروان استاد شهبازی به اَنگیزۀ دانش گسترده و نظریه‌پردازی‌های جسورانه و علمی‌اش جایگاه دیگری دارد و بی‌گمان جزو افراد نادر ایرانی به شمار می‌آید که در چند رشته صاحب نظر و برجسته است و دانش عمیق او را همگان ستوده‌اند. زنده‌یاد پروفسور شهبازی شخصیت چند وجهی داشت. به این معنا که در تاریخ نگاری ایران باستان، باستان‌شناسی دوران هخامنشی و شاهنامه پژوهی سرآمد روزگار بود و افسوس که بیماری سرطان امانش نداد و زود از میان ما پرکشید.
اما بامداد دوم شهریور ماه، شماری از دوستداران تاریخ و فرهنگ ایرانی با پشتیبانی خانوادۀ استاد شهبازی (خواهر او، بانو شهناز شهبازی) در یکی از هتل‌های سنتی شیراز گردهم آمده و یاد شادروان شاپور شهبازی را گرامی داشتند.
شهناز شهبازی در سخنانی کوتاه از کوشش‌های بی‌پایان استاد شهبازی در واپسین روزهای زندگی او گفت. زمانی که شادروان شاپور شهبازی در بستر بیماری و روی تخت بود و دیگر دستانش توان نگاشتن نداشت، مواردی را بیان می‌کرد و برادر او، آنها را می‌نوشت تا واپسین کتاب استاد رقم خورَد و روی زمین نماند. و این بیانگر پُرکاری و کوشش‌های شبانه‌روزی زنده‌یاد شاپور شهبازی بود که در هنگام بیماری نیز دست از پژوهش و نگاشتن برنداشت.»
آریا، دبیر انجمن مهرگان شیراز همچنین در این مراسم از دانش گسترده و شخصیت علمی و چند وجهی شهبازی گفت. او اظهار کرد: زنده‌یاد شاپور شهبازی، پرده از تاریکی‌های دوران باستان برداشت و مردم ایران را با تاریخ باستانی کشور خود آشنا کرد و آشتی داد. استاد شهبازی به اَنگیزۀ این که، متن را به خوبی می‌شناخت و دارای قدرت تخیل قوی بود از پس تجزیه و تحلیل مسایل تاریخی به خوبی برمی‌آمد و کار خود را با وسواسی ویژه و موشکافانه و ریزبینانه انجام می‌داد و همین او را به یک شخصیت علمی و برجسته تبدیل کرده بود.
این پژوهشگر میراث فرهنگی ایران گفت: شادروان شاپور شهبازی را باید مردی برای همه فصل‌ها نامید که در چندین رشته سرآمد و صاحب نظر به شمار می‌آمد و در یک سدۀ گذشته همانند او را نداشته‌ایم و یک سر و گردن از همتایان خود بالاتر بود.
لیلا فاضل، دکترای باستان‌شناسی در آیین نکوداشت زنده‌یاد شاپور شهبازی نیز در سخنانی به کتاب تاریخ ساسانیان اشاره کرد و افزود: شادروان شهبازی افزون‌بر پژوهش‌های ناب و گستردۀ دوران هخامنشیان، در تاریخ ساسانیان نیز صاحب نظر بوده و یکی از بهترین پژوهش‌ها را انجام داده است که همچنان جزو سرچشمه‌های مهم و معتبر به شمار می‌آید. من زمانی که کتاب تاریخ ساسانیان را می‌خواندم برایم همانند معجزه بود و شگفت‌انگیز. زیرا هر ابهامی که داشتم و هر برگی را از کتاب می‌گشودم برایم باز می‌شد و هنوز هم هر ابهامی در تاریخ ساسانیان که داشته باشم به این کتاب ارزشمند و سودمند سر می‌زنم و پاسخ خود را درمی‌یابم. به دید من این کتاب همه را شگفت‌زده خواهد کرد و همانند معجزه می‌ماند.»
این باستان‌شناس با گرایش دوران تاریخی در پایان گفت: یکی از جستارهای ارزنده و مهم زنده‌یاد پِروفسور شهبازی که باید هر ایرانی آن را بخواند مقاله «افسانه ازدواج با محارم در ایران باستان» است که مستند و با شواهد تاریخی پرده از ابهام و تاریکی‌ها و سخنان بی‌مایه و گزافۀ دشمنان فرهنگ ایرانی بر می‌دارد.»
در آیین نکوداشت زنده‌یاد شاپور شهبازی، ایراندخت فرخی دکترای ادبیات پارسی نیز حضور داشت.
شاپور شهبازی در ۱۳ شهریورماه ۱۳۲۱ خورشیدی در شیراز زاده شد و در ۲۵ تیرماه ۱۳۸۵ خورشیدی بر اثر بیماری سرطان معده درگذشت و پیکر او را در کنار آرامگاه حافظ، چکامه‌سُرای نامدار شیرازی در بخش هنرمندان و نام‌آوران استان به خاک سپردند.
منبع: ایسنا
