تلفیق حریر و شمشیر در شعر علاء؛ پیام رئیس مجلس و وزیر فرهنگ به یک شاعر
مراسم پاسداشت شاعر و مترجم پیشکسوت «افشین علاء»، با حضور جمعی از شاعران و علاقه‌مندان به ادبیات، عصر امروز در کافه نخلستان و در ادامه برنامه‌های «شب شاعر» برگزار شد.
در این برنامه که به همت سازمان هنری رسانه‌ای اوج برگزار شد، مصطفی محدثی خراسانی، غلامعلی حداد عادل، محمود اکرامی‌فر، احمد مسجد جامعی، نیکنام حسینی‌پور، حسین قرایی، میلاد عرفان‌پور و… حضور داشتند.
برچسب هیچ جناحی به افشین علا نمی‌چسبد
در ابتدای این مراسم مصطفی محدثی خراسانی، گفت: همین ابتدا از حسین قرایی تشکر می‌کنم که این سنت حسنه را یکی دو دهه پیش بنا نهادند و حالا پس از یک وقفه، مجدداً این جریان تأثیرگذار را پی گرفته‌اند.
محدثی خراسانی ادامه داد: من با آقای علاء در حوالی سال شصت و سه آشنا شدم و اولین شعری که از ایشان شنیدم همان ترجیع‌بندی بود که برای امام خمینی (ره) گفته بودند؛ مولوی هم اگر در آنجا بود / دامن شمس را رها می‌کرد»؛ شعری که آن سال‌ها خیلی زمزمه می‌شد. آقای علاء از خانواده علم و ادب و اخلاق بلند شده و اگرچه ما ایشان را بیشتر با شعر کودک می‌شناختیم، اما بعدها پا به پای آن، حضور تأثیرگذار ایشان را در شعر کشور داشتیم. آقای علاء شاید نسل دوم یا به تعبیری نسل سوم شاعران انقلاب باشند ولی از معدود شاعران نسل‌های بعد است که اسم و جایگاهش را می‌توان در شمار نسل اول انقلاب به حساب آورد و این یکی از ویژگی‌های آقای علاء است.
وی افزود: آقای علا حضوری مستمر و مداوم و تأثیرگذار در مقاطع مختلف شعر انقلاب داشتند و به دلیل ویژگی‌هایی که ایشان دارد، برچسب هیچ جناحی به ایشان نمی‌چسبد و شخصیتی کاملاً مستقل و فراجناحی دارد. علاء خودش به تنهایی یک مجموعه فرهنگی تأثیرگذار است و مورد احترام و اتفاق همه اهل ادبیات؛ با هر گرایش و نگاهی. این جایگاه رسالتی را به دوش ایشان گذاشته که در مقاطع خیلی حساس، در این چند دهه، توانسته نقش‌آفرینی کند. من یادم است سال ۸۸ و پس از آن اتفاقات، ایشان با شجاعت تمام با اینکه مواضع خودش را در ارتباط با همه اتفاقات داشت، به میدان آمد و نگذاشت بین شاعران شکاف عمیق‌تری ایجاد شود. همان سال ایشان به مهمانی شاعران با رهبر انقلاب آمدند و چند جمله‌ای درباره مودت بین دوستان گفتند که رهبری هم گفتند «از این طرف که منم راه کاروان باز است». و این کار از عهده کسی مثل افشین علاء برمی‌آمد.
محدثی درباره ویژگی‌های شعری افشین علاء، گفت: آقای علاء توانمندی‌هایش را در شعرها نشان داده است ولی برای اینکه حرفش را با مردم بزند و مردم مخاطب شعرش باشند، شعرهایی از ایشان منتشر می‌شود که در آن شاهد استفاده از یک زبان تعادلی هستیم. ایشان به نوعی سهل و ممتنع شعر می‌گوید تا بتواند با همه مردم ارتباط برقرار کند.
وی در پایان با یادآوری خاطره‌ای، گفت: آقای علاء یک وقتی کاندیدای مجلس شده بودند. ثبت‌نام کرده بودند و داوران آن سال، صلاحیت ایشان را برای انتخابات تأیید نکردند. خود ایشان فراتر از این بود که خراشی به روحش وارد شود، ولی من احساس کردم بد نیست در حد یک رباعی ورود پیدا کنم و این رباعی را نوشتم:
آئینه‌ی روح آب هستی افشین
از کوچه‌ی آفتاب هستی افشین
پیش و پس تأیید صلاحیت‌ها
تو شاعر انقلاب هستی افشین
افشین علاء شعر حکمی و وعظی ما را احیا کرده است
در ادامه محمدرضا سنگری با اشاره به شعر افشین علاء، گفت: در عصر انقلاب خوشبختانه شکوفایی شعر و حضور شاعران متعدد در قلمروهای گوناگون، چشم‌نواز است. ولی در این میانه شاعرانی که مثل هم و شبیه هم شعر می‌نویسند، کم نیستند. در این میانه چهره‌هایی پیدا می‌شوند که نگاه متفاوت، موضع و رویکرد متفاوت دارند و یکی از آنها آقای علاء است.
سنگری ادامه داد: یکی از قلمروهایی که آقای علاء در شعر امروز باز کردند و آن را احیا کردند و دریغا که شاعران ما کمتر به این عرصه می‌پردازند و البته عرصه‌ای است که تا حدی متهم و بدنام هم هست، شعر حکمی و وعظی است. ما در حوزه شعر آئینی و عاشقانه آثار فراوانی داریم، اما حوزه شعر حکمی و وعظی بسیار رنگ باخته و تقریباً در شعر امروز مفقود است؛ در حالی که به این عرصه سخت نیازمند هستیم. شعر آقای علاء در این عرصه تلفیقی است از چند چهره شاخص شعری تاریخ ما. می‌توانیم سعدی و سنایی و انوری را، به گونه‌ای تلفیق شده و درهم تنیده، در شعر آقای علاء ببینیم. آقای علا هم نرم و حریرگونه سخن می‌گوید و هم شمشیرگونه. تلفیق میان حریر و شمشیر را در شعر ایشان می‌بینیم.
وی افزود: من چندبار این نکته را مطرح کرده‌ام. یادم است همین‌جا گفتم وقتی قیصر را در خواب دیدم، در عالم خواب گفت غزل تازه‌ای گفته‌ام و می‌خواهم برائت بخوانم. وقتی خواند نخستین بیت آن در حافظه‌ام این بود و وقتی بیدار شدم آن را نوشتم؛ «ما ندیدیم در این گمشدگی پیدا را / قطره ماندیم و ندیدیم لب دریا را» ما این گمشدگی‌ها را در روزگار خودمان می‌بینیم. آنهایی که جایگاه خودشان را کشف نمی‌کنند، هرچه بیایند هیچ نیافته‌اند. به تعبیر مولا علی (ع) بعثت تمام انبیا برای همین بود که این پنهان‌ها را کشف کنند. ایشان در پنهان شعر خودش، دارد مفاهیم بلندی را برای ما طرح می‌کند. این مفاهیم حکیمانه و ارزشمند کمتر در شعر امروز حضور دارد.
این شاعر و منتقد ادبی گفت: بعد از تعبیری که خانم سیمین بهبهانی درباره شعر آقای علاء داشتند و شعر ایشان را مشابه شهریار دانستند، من درنگ کردم و دیدم آن ویژگی که در شعر شهریار می‌بینیم، در سروده‌های آقای علاء هم وجود دارد. شهریار شعری با عنوان «ای وای مادرم» دارد و وقتی این شعر را در کنار شعر آقای علاء «چون که جای مادرم خالی است» می‌گذاریم، می‌بینیم که این دو شعر مشابهت‌های زیادی دارند. یکی دیگر از ویژگی‌های ارزشمند آقای علاء، این دلدادگی است که به اهل بیت (ع) و شهدا و اسوه‌های ما دارند؛ هم در سروده‌های کودکانه مثل «گل کم تحمل است» و هم در مجموعه‌های دیگر ایشان. ایشان بلافاصله بی قرار می‌شود. وقتی صحبت می‌کنیم و نام امام حسین (ع) مطرح می‌شود، طوفانی می‌شود. از ارزش‌های شعری ایشان هم یکی این است.
«سربازنامه» درخشان‌ترین تلفیق دین و ملیت در آثار ادبی است
سنگری افزود: ویژگی دیگر سلامت زبانی و سلاست ایشان است. ایشان در سربازنامه، یعنی در وزنی است که کمتر منظومه روایی را برمی‌تابد، شعر نوشته است و شخصیت حاج قاسم را برای ما روایت کرده است. در این آثار علاء نوعی گره‌زدگی میان ملیت و هویت دینی را شاهد هستیم که درخشان‌ترین نمونه‌اش سربازنامه است. ما می‌دانیم در این سال‌ها بعضی کوشیدند دین را در تقابل با ملیت قرار بدهند و برعکس. در شعر انقلاب یکی از درخشان‌ترین گره‌خوردگی‌ها در تلفیق دین و ملیت، اشعار علاء است، اما درخشان‌ترین نمونه سربازنامه است. شعر را با آرش شروع می‌کند و آرش را با حاج قاسم یگانه می‌کند. رهبر انقلاب هم سربازنامه را با چهار ویژگی تعریف کردند؛ زیبا، شیوا، خوش لفظ و پرمعنا. یعنی این چهار عنصر در این دفتر با هم گره خورده‌اند. من درباره این کتاب گفتم جشن عروسی واژه‌هاست. آقای علا از فرهنگ و ادبیات گذشته گسسته نیست. خیلی خوب غور کرده و عناصر گذشته را به خوبی شکار کرده است.
وی گفت: استاد علاء را در هیچ‌کدام از ساحت‌های سیاسی نمی‌توان تعریف کرد. اصولیِ مصلح است و مصلحِ اصولی است. شعرهای ایشان گاه دفاع‌نامه‌ای از خویش است، در مقابل برخوردها و تلخی‌های ناگوار که در این سال‌ها بوده است و ایشان صبورانه تحمل کرده است. بعضی‌ها رها می‌کنند و موضع می‌گیرند و به تقابل می‌افتند، اما این ویژگی در شعر ایشان هیچوقت اتفاق نیفتاده است؛ «به رغم زخم زبان‌ها به غم عنان ندهم». ویژگی دیگر اعتدال و انصاف در کنش شاعرانه است. هم نارواها را نقد می‌کند و هم رواها را می‌ستاید. شعر آقای علاء، شعر انذار و هشدار است. دائم خطرگاه‌ها را به ما گوشرد می‌کند. تنها به طرح موانع نمی‌پردازد، بلکه به راه عبور از این بیراهه‌ها هم اشاره می‌کند.
این راه که می‌روی خطرناک است
برگرد که خصم مست و بی باک است
ما را چه به شام یا عراق، ای مرد!
بگذر ز خطر به خاک خود برگرد
در خاک وطن هزار مسکین است
ما را چه غم از غم فلسطین است؟
آنان عربند و ما از ایرانیم
بیهوده چرا به فکر لبنانیم؟
دشمن سرِ ما ندارد ای سردار!
دست از سر صهیونیست‌ها بردار
آنان همه فاتح‌اند و ما تسلیم
خوب است که بگذری از این تصمیم
هرچند ز طعنه‌ها دلش خون بود
شوقش به سفر ز وصف بیرون بود…
قالیباف: افشین علاء شاعری زمان شناس و سخنوری نافذ است
سپس ایمان شمسایی رئیس مرکز ارتباطات، رسانه و امور فرهنگی مجلس پیام محمدباقر قالیباف ریاست مجلس شورای اسلامی درباره افشین علاء را برای حاضران قرائت کرد. متن پیام رئیس مجلس به این شرح است:
انقلاب اسلامی به عنوان حرکت شریف ایران و علیه نظام سلطه استبداد و اختناق علاوه بر دستاوردهای سیاسی و اجتماعی به همراه خود شکل جدیدی از فرهنگ و ادبیات را رونمایی کرد پیدایش جریان‌های ادبی که در پیوند ناگسستنی انقلاب و نظام اسلامی می‌باشد بی تردید حاصل تلاش و سرایش‌های شاعران و دوستان گرانمایه که سبک را به نام شعر انقلاب و مقاومت تقدیم داشتند.
ارزش شعر انقلاب از آن بابت است که این گونه ادبی روایتگر تاریخ انقلاب اسلامی و به شهادت‌های مردمان شریف بزرگان و اساطیر این حرکت الهیست که در میان مردم رواج و رونق یافت پرتوهای آن بر روح و جان شعر این سرزمین همچون خورشید درخشان تابید.
پویایی چشمه جوشان و زلال ادبیات و شعر انقلاب حاصل تلاش و مجاهدت ذوق‌آفرین و تراوشات اندیشه و ذهن خلاق شاعران گرانقدری‌ست که توانستند این نهاد نوپا را به گلستان سرشار از معرفت جلوه‌گر سازد.
جناب آقای افشین علاء شاعر فرهیخته و از نام‌آوران جبهه فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی تجلی‌گر درخشانی از یک ادیب و سخنور نافذ و زمان شناس و متعهد به آرمان‌ها و ارزش‌های معنوی و انقلابی یک ملت فهیم و ادب دوست است که با درک و درایت درست از دوران خویش به خلق آثار پر معنا و سرایش آثار سنجیده تلاش داشته است.
این هنرمند سخن آفرین که بارها اشعار و سروده‌هایش مورد لطف و تفقد رهبر معظم انقلاب مدظله العالی قرار گرفته است با دانایی و فرهیختگی آثار لطیف و اثرگذاری را در کارنامه خویش به ثبت رسانده که در گنجینه شعر و ادب انقلاب اسلامی به عنوان میراث معنوی ماندگار خواهد بود.
اینجانب با تجلیل از سال‌ها تلاش و مجاهدت ادبی و فرهنگی جناب آقای افشین در خدمت صادقانه به ادبیات انقلاب با جبهه مقاومت و تقدیر از برگزارکنندگان این پاسداشت امیدوارم همواره شاهد رویش‌ها و سرایش اشعار با مضامین انقلابی و آئینی در میان نسل جوان و آینده‌ساز کشور باشیم.
وزیر فرهنگ: افشین علاء، راوی لحظه‌های حساس دهه‌های اخیر
در ادامه این مراسم، پیام سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خطاب به این پاسداشت ادبی نیز خوانده شد. صالحی در این پیام نوشته است:
شعر در بزنگاه‌های تاریخی این سرزمین همواره رسالتی بزرگی بر دوش داشته است؛ رسالتی در سمت دردها، امیدها و آرزوهای مردم. جنابعالی در امتداد این سنت با سروده‌های خود توانسته‌اید لحظه‌های حساس چند دهه اخیر را بازتاب دهید و زبان حال مردمانی باشید که صدایشان نیازمند پژواکی صادقانه بوده است.
آثار شما چه در عرصه شعر آئینی و چه در حوزه اجتماعی پیوندی میان میراث ادبی ایران و نیازهای امروز ساخته و بخشی از حافظه فرهنگی این ملت را غنا بخشیده است. اینجانب به نمایندگی از جامعه فرهنگ و هنر از تلاش‌های ارزشمند حضرتعالی صمیمانه سپاسگزارم و از خداوند متعال توفیق و سربلندی‌تان را خواستارم.
شعرهای افشین علاء از دلش می‌جوشد
سپس احمد مسجدجامعی با قدردانی از برگزار چنین برنامه‌ای، گفت: اولاً توجه داشته باشیم که افشین بچه مازندران است. اولین امت شیعی در ایران در مازندران تشکیل شد. مازندرانی‌ها از ابتدا اسلام را با محبت امیرالمومنین (ع) پذیرفتند. این محبت به امیرالمومنین (ع)، چیزی است که در متون ما هم زیاد است. مثلاً فردوسی وقتی در آغاز شاهنامه در باب رسول خدا (ص) صحبت می‌کند، بلافاصله وارد این می‌شود که «من شهر علمم، علیم در است». البته برخی هم بر این باورند که در آخرین تصحیح‌های شاهنامه فقط نام مبارک حضرت امیر آمده و نام‌های دیگر احتمالاً اضافات باشد.
مسجدجامعی ادامه داد: نکته‌ای را بگویم. من اخیراً به حج مشرف شده بودم و به یک آقای مصری برخورد کردم. او از اتفاقاتی که افتاده بود و از شلیک موشک‌های ایران، به شعف آمده بود. به من توصیه کرد و گفت من برای رزمندگان ایران یک ذکری را روزانه می‌گویم که شبیه ذکری است که ما می‌گوئیم؛ ۳۳ بار الله اکبر، ۳۳ بار سبحان الله و ۳۳ بار سبحان الله و بحمده. گفتم ما این ذکر را در ایران داریم و تسبیحات حضرت زهرا (س) است. گفت «حضرت زهرا (س)؟ اگر خدا عنایتی کند و در مصر به پدری، دو فرزند بدهد و هردو پسر باشد، حتماً اسم یکی حسن و دیگری حسین است». خلاصه اینکه مازندارن هم در این محبت، سابقه‌ای طولانی دارد. اینها از ابتدای اسلام به امیرالمومنین (ع) وصل بودند و اسلام را با محبت امیرالمومنین (ع) پذیرفتند.
وی ادامه داد: نشریه‌ای به نام سروش نوجوان منتشر می‌شد که مرحوم قیصر امین‌پور، آقای بیوک ملکی و عموزاده خلیلی آن را درمی‌آوردند. حول محور اینها یک حلقه‌ای شکل گرفت. من یادم است در این حلقه آن کسی که بیش از همه شعرهای آئینی می‌گفت، آقای علاء بود. اصلاً آقای علاء با این فضا شناخته شد. اولین شناختی که ما از آقای علاء داریم، ورودش به این شعرها بود. بعدها وارد حوزه‌های دیگری هم شد اما به ذهن من می‌رسد که ایشان آن فضا و آن لطافت و صفای باطن کودکانه را در خودش و شعرش حفظ کرد.
مسجدجامعی در پایان گفت: شعرهای افشین علاء از دلش می‌جوشد. افشین در نگاه من آدمی است که به باطن خودش رجوع می‌کند و شعر می‌نویسد. یک جور آزادگی در رفتار افشین است. او به باطنش رجوع می‌کند و اگر ببینید باید حقی را بیان کند، بیان می‌کند. او هم درباره زنی که به صورتش اسیدپاشی کردند شعر می‌نویسد، هم درباره مادر شهید رئیسی.
حداد عادل: شعر علاء، همیشه شعر معنوی و آئینی بوده است
در ادامه این برنامه غلامعلی حداد عادل درباره افشین علاء، گفت: آقای علا شاعر معاصر خودش است که هم زبان امروزی دارد و هم به لوازم شعری که هزار سال در شعر فارسی تجربه کردیم، پشت پا نزده است. آفاق نگرش شاعرانه آقای علاء امروزی است. زبانش امروزی است، اما بی اعتنا به سنت شعری هزارساله ما نیست. هیچکس آقای علاء را در عین اینکه شعر نو هم می‌گوید، سنت‌شکن نمی‌داند. شعر آقای علاء محکم است و خوش وزن است. از نظر لفظی و دستور زبان شعر سالمی است. در عین سادگی و سلامت و سلاست، عمیق است. جوهر شعری در شعرش موج می‌زند. یعنی سرشار از شاعرانگی است. انسان درگیر مسائل لفظی و تعلیق‌های معماوار نمی‌شود، اما رایحه شعری‌اش روح‌نواز است. نکته مهم‌تر از جنبه‌های لفظی و ادبی، جنبه ارزشی شعر آقای علا است. جهت‌گیری‌های او از نظر محتوایی و معنوی و مفهومی خوب و شایسته است. شعر او همیشه شعر معنوی و شعر آئینی بوده است. علاء برای ائمه معصومین (ع) و حضرت زینب (س) و حضرت زهرا (س) و حضرت ام البنین (س) و… شعر دارد. این نشان‌دهنده اخلاص و اعتقاد عمیق اوست. شعر او شعر انقلاب و شعر اجتماعی است. یک خصوصیت دیگر آقای علاء این است که به موقع و در بزنگاه‌ها شعر می‌گوید.
حداد عادل ادامه داد: افشین علاء، با شعر خودش، به تنهایی یک رسانه است. خیلی وقت‌ها شعر او در مقابل یک اتفاق خارجی یا داخلی حرف دل مردم است. یک خصوصیت دیگر در آقای علاء این است که به شعر کودک توجه کرده است. معمولاً شاعران مسلط و درجه اول، سراغ شعر کودک نمی‌روند. شاید دون شأن خودشان می‌دانند. ولی یک بخش مهمی از کارنامه موفق شعر علا، شعرهایی است که برای کودکان گفته است. من تصور می‌کنم یک دلیلش این است که علا خیلی به خانواده علاقه‌مند است. اولین‌باری که چندسال پیش همدیگر را دیدیم و صحبت کردیم، در همان دیدار اول، ذکر خیر مادرش را کرد و از علقه و علاقه خودش به مادر صحبت کرد.
با آقای علاء اختلاف نظر سیاسی و اصولی نداریم
وی درباره اختلاف‌نظرهای سیاسی با افشین علاء، گفت: آخرین نکته هم این است که ممکن است تصور شود آقای علاء و امثال بنده از نظر سیاسی به دو جناح و جریان متضاد تعلق داریم، ولی من می‌خواهم بگویم احساس من نسبت به آقای علاء این نیست. ما با آقای علا اختلاف در مبانی و معانی اصولی نداریم. اختلافی در بنیادهای معنوی و مذهبی و انقلابی و ولایی نداریم. اگر گاهی اختلافی دیده می‌شود، مصداقی است. یعنی آقای علاء شعر گفتن برای یک موردی را وظیفه انقلابی می‌داند اما ممکن است که من آن مصداق را نپسندم. همین است که باعث می‌شود آقای علاء نزد همه اهل شعر، محترم باشد.
آخرین سخنران این مراسم، افشین علاء بود. علاء با تشکر از برگزاری این پاسداشت، گفت: خدا را سپاس می‌گویم این عزیزان از این بنده کمترین به خوبی یاد می‌کنند؛ «غرقیم در گناه و گرامی به نزد خلق». خداوند عیب ما را می‌پوشاند و باید قدر این نعمت را دانست. امیدوارم لایق این محبت‌ها باشم.
مردم ما با ادبیات فارسی و محبت اهل بیت (ع) رویین‌تن شده‌اند
علاء ادامه داد: پیرامون شعر و تجربه زیست شاعرانه خودم که نیم قرن قدمت دارد، باید یک مجال دیگری داشته باشیم. انشاالله در نشستی دیگر درباره تجربه‌هایی که کسب کردم، با شما عزیزان صحبت می‌کنم. فقط فراموش نکنیم، همان‌طور که گفتند، شعر و ادب فارسی بزرگ‌ترین ثروت ما ایرانی‌ها است. آن احمق‌ها در کاخ سفید و کشورهای اروپایی و این رژیم جعلی صهیونیستی، انرژی هسته‌ای ما را سر نیزه کرده‌اند یا طمع به نفت ما بسته‌اند، اما غافل هستند تا وقتی شعر فارسی هست، ملت ایران آوازه شکوه و شوکتش آفاق را درمی‌نوردد و هیچکس نمی‌تواند این ملت متمدن و ریشه‌دار از پا بیندازد. چون ما به اکسیری رسیده‌ایم که ما را رویین‌تن کرده است. تلفیق زبان شیرین فارسی با آیات وحی و قرآن و با چاشنی محبت اهل بیت (ع)؛ هر قومی به چنین اکسیری دست پیدا کند، رویین‌تن خواهد ماند.
افشین علاء با اشاره به اهمیت زبان و ادبیات فارسی، گفت: ادبیات فارسی سلاح و ثروت و پشتوانه ماست. مثل نقدینگی که در بانک مرکزی پشتوانه اسکناس‌ها است، شعر و زبان فارسی هم پشتوانه ما ایرانی‌ها است. باید همه ما در حفظ و پاسداری از این میراث گذشتگان، بکوشیم. هر ملتی توفیق داشتن چنین زبان زنده‌ای را ندارد. انشاالله این محفل‌ها در خدمت رونق بخشیدن به زبان شیرین و ادبیات گران‌سنگ فارسی باشد.
تقدیر و تجلیل از افشین علا
پایان‌بخش این مراسم، تجلیل از افشین علاء بود که با حضور حداد عادل، احمد مسجدجامعی، نیکنام حسینی‌پور، محمدرضا سنگری، مصطفی محدثی خراسانی و محسن مؤمنی شریف، با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از سازمان هنری و رسانه‌ای اوج، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری انقلاب اسلامی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از این شاعر تجلیل شد.
منبع: مهر
