داور جشنواره موسیقی جوان: اینجا استعدادیابی حرفه‌ای نداریم!
داور جشنواره موسیقی جوان معتقد است که این رویداد، استعدادیابی واقعی را انجام نمدهد؛ استعدادیابی واقعی زمانی رخ می‌دهد که جشنواره بتواند مسیر حرفه‌ای برگزیدگان را هموار کند.
ششمین روز هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان روز گذشته (7 شهریور) با اجرای نوازندگان جوان از شمال خراسان و لرستان در تالار رودکی برگزار شد؛ رویدادی که به گفته داوران، نقشی کلیدی در حفظ اصالت موسیقی نواحی دارد و فرصتی استثنایی برای کشف استعدادهای تازه محسوب می‌شود
اجراهای این روز به موسیقی نواحی اختصاص داشت و شرکت‌کنندگان در رده‌های سنی مختلف، با لباس‌های محلی و سازهای بومی، رپرتوار منطقه خود را روی صحنه آوردند. این برنامه به‌طور هم‌زمان از طریق آپارات، یوتیوب و اینستاگرام به‌صورت زنده پخش شد و مخاطبان سراسر کشور امکان شاهد اجرای جوانان مستعد را داشتند.
رضا پرویززاده، استاد و داور بخش موسیقی لرستان هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان با اشاره به ابعاد و گستردگی این رویداد تاکید کرد که هر جشنواره‌ای با این وسعت قطعاً تأثیرات مثبت و منفی دارد، اما به‌طور کلی جشنواره ملی موسیقی جوان بسیار مفید ارزیابی می‌شود. وی گفت که مهم‌ترین اثر این جشنواره، تشویق طیف وسیعی از نوازندگان در حال آموزش است که در سطوح مختلف موسیقی می‌آموزند و به یادگیری بیشتر و تمرین مطالبی که بیشترین نیاز امروزشان است، ترغیب می‌شوند.
این استاد موسیقی لرستان به‌طور مشخص اشاره کرد که در موسیقی دستگاهی، هنرجویان بیش از پیش به مبانی موسیقی ایرانی و به ویژه ردیف روی می‌آورند، و در موسیقی اقوام نیز منابع قدیمی و معتبر منطقه خود را بررسی می‌کنند؛ روندی که به باور وی، اقدامی ارزشمند و مؤثر در ارتقای سطح آموزش موسیقی است.
پرویززاده همچنین به اهمیت شناخت نقاط ضعف در اجراها پرداخت و توضیح داد که اطلاع از ایرادهای هر اجرا می‌تواند نقش مهمی در رشد و تقویت هنرجویان داشته باشد. با این حال، او خاطرنشان کرد که شرکت‌کنندگان معمولاً نمی‌دانند چه نکاتی باعث کاهش امتیازشان شده و سازوکار رسمی برای اطلاع‌رسانی در این زمینه وجود ندارد. گاهی برخی شرکت‌کنندگان به دلیل ارتباط با داوران متوجه دلایل کاهش امتیاز می‌شوند، اما این موضوع نیازمند اصلاح است.
این نوازنده کمانچه تأکید کرد که کاری که داوران انجام می‌دهند، انتخاب افراد مستعد است و این به معنای استعدادیابی واقعی نیست. وی یادآور شد که استعدادیابی واقعی زمانی رخ می‌دهد که جشنواره بتواند مسیر حرفه‌ای برگزیدگان را هموار کند یا برنامه‌ای حمایتی برای آن‌ها داشته باشد. پرویززاده به تجربه دوره‌های گذشته اشاره کرد که در آن زمان، برگزیدگان بخش دستگاهی فرصت انتشار آلبوم و حضور در دیگر جشنواره‌ها را پیدا کردند و خود او ناظر ضبط این آثار بوده است. اما او تأکید کرد که چنین حمایت‌هایی در سال‌های بعد ادامه نیافت و استعدادهای شناسایی‌شده فرصت فعالیت حرفه‌ای پیدا نکردند.
با وجود این محدودیت‌ها، پرویززاده معتقد است که حتی اگر جشنواره صرفاً یک مسابقه باشد، ارزش خود را دارد. اما اگر شرایط حمایت حرفه‌ای برای برگزیدگان فراهم شود، اثرگذاری جشنواره بیشتر خواهد بود و جذابیت آن برای شرکت‌کنندگان نیز افزایش می‌یابد. او در پایان ابراز امیدواری کرد که برگزارکنندگان هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان بتوانند برنامه‌هایی ترتیب دهند که مسیر حرفه‌ای برای برگزیدگان هموار شود و این افراد بتوانند استعدادهای خود را به شکلی پایدار و مؤثر به نمایش بگذارند.
رضا پرویززاده، محمد باجلاوند و هادی منتظری – دوارن بخش موسیقی لرستان
نگاه داوران به نقش جشنواره
رجبعلی اسلامی، نوازنده و مدرس دوتار و داور بخش شمال خراسان، جشنواره موسیقی جوان را «تخصصی‌تر و اثرگذارتر از جشنواره موسیقی فجر» دانست و تأکید کرد: «این جشنواره بستری است برای حضور جوانان پرانرژی که با انگیزه و اشتیاق، به یادگیری و تجربه‌اندوزی می‌پردازند. در حالی که جشنواره فجر بیشتر میدان پیشکسوتان است، موسیقی جوان فرصت کشف استعدادها و جریان‌سازی را فراهم می‌کند.»
او همچنین با اشاره به تغییر ساختار برگزاری گفت که برطرف‌شدن مشکل تک‌مرحله‌ای بودن در سال جاری، امکان حضور هنرمندان بیشتری را فراهم کرده است. اسلامی با وجود این، کاهش کیفیت آثار در سال‌های اخیر را به عواملی چون شیوع کرونا، دشواری‌های مالی و کمبود امکانات در مناطق روستایی نسبت داد و خواستار حمایت جدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
تحلیل فنی و فرهنگی
از منظر فنی، حضور نوازندگان با لباس‌های محلی و سازهای بومی، کیفیت اجرایی جشنواره را از سطح یک رقابت ساده فراتر برد و به یک تجربه فرهنگی تمام‌عیار بدل کرد. صحنه تالار رودکی نه تنها محل آزمون تکنیک‌های نوازندگی و توانایی‌های فردی بود، بلکه محملی برای معرفی رنگ صوتی و ریتم‌های خاص موسیقی نواحی به مخاطبان شهری محسوب شد.
اسلامی در همین زمینه افزود که علاقه‌مندی به سازهای شمال خراسان در تهران و سایر شهرها رو به افزایش است؛ گرایشی که نشان‌دهنده گسترش نفوذ فرهنگی این موسیقی است، هرچند مشکلاتی مانند دسترسی دشوار به ساز همچنان مانعی جدی به شمار می‌رود.
چشم‌انداز و اهمیت اجتماعی
به باور کارشناسان، جشنواره موسیقی جوان علاوه بر بُعد فنی و آموزشی، بُعد اجتماعی مهمی نیز دارد؛ چراکه انگیزه هنرمندان جوان را تقویت کرده و امکان تعامل میان موسیقی‌دانان مناطق مختلف کشور را فراهم می‌آورد. با وجود گلایه‌هایی از کاهش انگیزه و کیفیت، این رویداد همچنان یکی از اصلی‌ترین مسیرهای حفظ و ترویج موسیقی اصیل ایرانی محسوب می‌شود.
ادامه جشنواره
برنامه امروز (8 شهریور) به اجرای نوجوانان و جوانان در بخش موسیقی گلستان و ساز کمانچه اختصاص دارد. در این بخش، هنرمندان در حضور هیأت داوران متشکل از محمدرضا برزگر، سیدرضی میرکتولی، یوسف دیبایی، ابراهیم جرجانی، داود گنجه‌ای، محمد مقدسی، هادی منتظری و رضا پرویززاده روی صحنه خواهند رفت.
هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان به دبیری حمیدرضا اردلان تا 26 شهریورماه در تالار رودکی ادامه دارد.
منبع: تسنیم
